ناسازگاری تازه بالغان
اغلب نوجوانان پیش از شروع بلوغ مطیع و دارای رابطه عاطفی قوی با افراد خانواده و والدینشان هستند. چنین رابطه ای آنان را قابل كنترل و سازگار می كند، اما با شروع بلوغ جسمی روابط آنان با خانواده، محیط، مربیان مدرسه و افراد جامعه دستخوش تغییر می شود و گویا به موجودی دیگر تبدیل می گردند.
بلوغ جسمی كه با تحول در رفتارها، نیازهای عاطفی، هیجانات درونی و روحیه اجتماعی نوجوان همراه است، تضادها و تعارض ها را در روابط وی با محیط و سایرین اجتناب ناپذیر می كند. بالطبع چنین تعارض هایی كه به اشكال مختلف پدیدار می شوند، از طبیعت بلوغ و دوران آخر نوجوانی ناشی می شود اما باید هدایت و كنترل شود وگرنه می تواند مخرب باشد.
رفتارهای منفی نزد نوجوانان در علم روان شناسی به ناسازگاری تعبیر می شود كه ادامه و تعمیق آن در رفتارهای فردی و جمعی می تواند زنگ خطری برای رشد شخصیتی و ویژگی های رفتاری وی در بزرگسالی باشد. ناسازگاری در مفهوم دقیق كلمه از ضعف نوجوان در تطبیق با شرایط محیطی و واقعیت های زندگی حكایت دارد و در صورتی كه از حد بگذرد و درمان نشود، سلامت شخصیت نوجوان در زندگی آینده اش را به خطر می اندازد. بزهكاری، گرایش به مفاسد اخلاقی و اجتماعی، اعتیاد و توسل به مصرف آرامبخش ها و الكل، پرخاشگری، انزوا و مردم گریزی، ضد اجتماعی بودن و... تنها بخشی از آسیب های ناسازگاری حاد در نوجوانی محسوب می شود. نكته مهم، نقش رفتار والدین در ناسازگاری نوجوان است.
فرزندان تا حدودی آینه رفتارهای والدین هستند، ریشه های ناسازگاری نوجوان را باید در نوع و ماهیت رفتار والدین وی جستجو كرد. رفتار والدین به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مولد انواع ناسازگاری در رفتار نوجوانان بویژه در دوران بلوغ و شروع مرحله عملی اجتماعی شدن است. اگر فرزند نوجوانی دارید كه از ناسازگاری وی به ستوه آمده اید رفتارهای خود را تغییر دهید و كلیدهای طلایی رفتار با نوجوان را از یاد نبرید.
ناسازگاری در مفهوم دقیق كلمه از ضعف نوجوان در تطبیق با شرایط محیطی و واقعیت های زندگی حكایت دارد و در صورتی كه از حد بگذرد و درمان نشود، سلامت شخصیت نوجوان در زندگی آینده اش را به خطر می اندازد.
با نوجوان خود، دوست باشید: هیجانات درونی مختص سن نوجوان و دوران بلوغ، وی را نیازمند محبت و حمایت عاطفی می كند. اگر چه ممكن است این نیاز را به صورت مستقیم مطرح نكند و اصلا آشكار نسازد.
از تحكم بپرهیزید: نوجوان احتیاج دارد كه برای آنچه به وی امر و نهی می شود متقاعد شود یا حداقل دلیل خواسته های والدین را بداند. هر چند آن را دقیقا درك نكند. تحكم بی منطق برای نوجوان حتی اگر پذیرفته شود در جایی دیگر رفتار تهاجمی وی را در پی خواهد داشت.
شرایط ویژه نوجوان را درك كنید: نوجوانی از نظر جسمی، روانی و عاطفی موقعیت پیچیده ای ایجاد می كند. نمی توان رفتارهای كودكان یا بزرگسالان را از نوجوان انتظار داشت. مهم این است كه او به تدریج و طی مراحل رشد بداند در بزرگسالی باید چه رفتاری داشته باشد وگرنه بزرگسالانی هستند كه در موقعیت هایی از زندگی مانند كودكان رفتار می كنند!
گوش شنوا داشته باشید: دنیای كوچك و سردرگم نوجوان حرف های بسیاری برای گفتن در ذهن او انبار می كند و صحبت كردن با والدین درباره آنچه ناراحت كننده، نفرت انگیز، ترسناك، شگفت آور و... است در نوجوان نوعی واكنش دفاعی برای هضم كردن و فراموش كردن وقایع است.
فضائل اخلاقی را در آنان پرورش دهید: خمیره شخصیت فرد در نوجوانی شكل می گیرد و بعید است كسی كه در این دوران به آدابی نظیر رعایت حال دیگران، زور نگفتن، پاكدستی، قانون مداری، اخلاق گرایی و... مودب نشوند در آینده چنین صفاتی را از خود نشان دهند. لازم هم نیست خودتان در این حوزه ها كارنامه درخشانی داشته باشید. به قول حكما انسان آنچه نیست كه می تواند، آنچه است كه می خواهد.
استقلال شخصیت وی را محدود نكنید: اجازه دهید نوجوان آنچه باشد كه واقعا هست نه آنچه شما می خواهید از وی بسازید. به جای این كار شخصیت مستقل و توانمند خود را ارتقا دهید تا الگویی مناسب برای وی باشید.
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع : چاردیواری
مقالات مرتبط :
