تبیان، دستیار زندگی
‏با توجه به این سه نكته مى‌فهمیم، راه این كه خدا ولّى انسان باشد، آن است كه انسان، صالح بشود و تا ‏صالح نگردد تحت ولایت الله نخواهد بود و خدا هم تولى او را نخواهد پذیرفت و بهترین راه صلاح، هم اُنس با ‏قرآن است. این جمله كه مى‌فرماید ولّى رسول الله (صلّى‌ا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پاسخ آیت‌الله‌ جوادی آملی سئوالات قرآنی


حضرت آیت الله جوادی آملی به دو سئوال قرآنی در خصوص قرائت نمودن قرآن بدون فهمیدن آیات و نیز بهترین راه برای فهمیدن قرآن پاسخ گفتند.  


جوادی آملی

آیا تلاوت قرآن در صورتى كه انسان معناى آیات را نفهمد اثر و فایده‌اى دارد؟

پاسخ: اگر اهمیت و فضیلت تلاوت قرآن براى ما روشن شود و بدانیم كه قرآن تكلم و سخن گفتن خداوند با ما ‏است، و با طهارت باطن و اُنس با قرآن لذت تلاوت را بچشیم، هیچ گاه حاضر نمى‌شویم بین خود و قرآن ‏فاصله بیندازیم و هرگز از فیض عظیم آن، حداقل با تلاوت پنجاه آیهٔ در شبانه‌روز، محروم نمى‌گردیم.‏

خداى سبحان، رسول الله (صلّى‌الله‌علیه‌وآله) را مستقیماً تحت ولایت خود معرفى كرده، مى‌فرماید: «إنّ ‏ولیّى الله الّذى نزّل الكتاب و هو یتولّى الصّالحین»(1) این آیهٔ كریمه حاوى چند مطلب است:

اول آن ‏كه مى‌فرماید خدا ولى رسول الله است «ان ولیّى الله»

دوم آن كه همان خدایى، ولى رسول الله است كه ‏قرآن را نازل فرموده «الّذى نزل الكتاب» و سوم آن كه خداوند متولّى صالحین است «و هو یتولّى الصالحین».

‏با توجه به این سه نكته مى‌فهمیم، راه این كه خدا ولّى انسان باشد، آن است كه انسان، صالح بشود و تا ‏صالح نگردد تحت ولایت الله نخواهد بود و خدا هم تولى او را نخواهد پذیرفت و بهترین راه صلاح، هم اُنس با ‏قرآن است. این جمله كه مى‌فرماید ولّى رسول الله (صلّى‌الله‌علیه‌وآله)، خدایى است كه قرآن را نازل كرده از ‏باب تعلیق حكم بر وصف مى‌باشد كه مشعر به علیّت است؛ یعنى اگر كسى به قرآن عمل كند صالح ‏مى‌شود و اگر خداوند بخواهد «ولّى» كسى بشود، از راه قرآن، ولایت و تدبیر او را اعمال مى‌كند.‏ به همین دلیل مى‌فرماید: «فاقرءوا ما تیسّر من القرآن»(2) آن مقدارى كه براى شما میسّر است ‏قرآن تلاوت كنید و با این كتاب الهى مأنوس باشید. حتّى اگر معناى بعضى از آیات و سور براى شما روشن ‏نشد، نگویید خواندن بدون ادراك چه اثرى دارد. چون قرآن، كلام آدمى نیست كه اگر كسى معنایش را نداند ‏خواندنش بى‌ثمر باشد؛ بلكه نورى الهى است كه خواندن آن به تنهایى عبادت است گرچه به معنایش ‏آگاهى نداشته

گناه، غفلت و علائق به دنیا، دل را قفل مى‌كند و مى‌بندد و معارف قرآنى در این قلب‌ها نفوذ نمى‌كند و ‏انسان باید از راه باز كردن دل و زدودن «رین» و «چرك» از آن، زمینهٔ نفوذ معنا را به جان خود فراهم آورد. چون ‏این زمینه فراهم شود تلاوت آیات قرآن موجب لذّت مى‌شود. فرد با ورود به هر آیه‌اى اگر مشتمل بر خیرات، ‏معرفت، علم و مانند آن باشد، مضمون آن را مسألت مى‌كند و اگر ناظر به عذاب و مانند آن باشد نجات از آن ‏را از خداوند طلب مى‌نماید

بهترین راه قرائت و فهم قرآن كریم چیست؟

بهترین راه براى قرائت همراه با ادراك و فهم قرآن این است كه انسان همراه با قرائت سور قرآنى، معانى ‏آن را در ذهن و نظر قرار دهد، و با هر آیهٔ در درون و نهاد خود گفتگو نماید، در آیهٔ عذاب از خداوند، طلب ‏مغفرت و در آیهٔ رحمت از خداى سبحان طلب گذشت كند و بشیر بودن و نذیر بودن خداوند در آیات را ‏مشاهده نماید و از هر مطلبى كه قرآن افاده مى‌نماید نكتهٔ علمى مربوط به آن را برداشت نماید.‏

قرآن کریم

در هنگام تلاوت قرآن با زبان، كلمات از راه گوش به سمع انسان مى‌رسد كه معناى آن نیز باید به دل و ‏جان نفوذ كند و اگر دل بسته باشد، معنا به آن نفوذ نمى‌نماید، قرآن كریم در این مورد مى‌فرماید: «أفلا ‏یَتَدبّرونَ القرآن أم على قلوبٍ اقفالها»(3) آیا در قرآن تدبر نمى‌كنند یا بر دلها قفلهایى نهاده شده است؟ ‏و در آیهٔ دیگر مى‌فرماید: «كلاّ بل رانَ على قلوبهم ما كانوا یكسبون»(2) یعنى؛ بر قلب‌هاى آنها با آنچه ‏كسب كرده‌اند زنگار نشسته است.‏

گناه، غفلت و علائق به دنیا، دل را قفل مى‌كند و مى‌بندد و معارف قرآنى در این قلب‌ها نفوذ نمى‌كند و ‏انسان باید از راه باز كردن دل و زدودن «رین» و «چرك» از آن، زمینهٔ نفوذ معنا را به جان خود فراهم آورد. چون ‏این زمینه فراهم شود تلاوت آیات قرآن موجب لذّت مى‌شود. فرد با ورود به هر آیه‌اى اگر مشتمل بر خیرات، ‏معرفت، علم و مانند آن باشد، مضمون آن را مسألت مى‌كند و اگر ناظر به عذاب و مانند آن باشد نجات از آن ‏را از خداوند طلب مى‌نماید.‏

پی نوشت ها :

(1): سورهٔ اعراف، آیهٔ 196.‏

(2): ‏سورهٔ مزّمل، آیهٔ 20.‏ ‏(قرآن در قرآن، ص 239، 240.)‏

‏(3): سورهٔ محمّد، آیهٔ 24 ، سورهٔ مطففین، آیهٔ 14.‏

بخش قرآن تبیان


منبع :

سایت حوزه