سوء استفاده مردم از مهربانی خدا

رحم و رحمت در اصل (لغت) به معنى حالت نفسانى خاصى است که موقع مشاهده منظره نیازمندان و بیچارگان به انسان دست مى‏دهد و او را وادار مى‏کند که براى رفع نواقص و تأمین احتیاجات آنان بکوشد. این معنى بعد از تحلیل به "بخشش و عطا براى رفع نیازمندى‏ها" باز مى‏گردد. (یعنى جوهره معناى رحم و حقیقت آن، این است) و هرگاه در مورد خداوند به کار رود، منظور همین معنى است، نه آن حالت نفسانى،

(1) چون تغییر حالت براى خداوند محال است.

غضب حالتى است که براى رفع ناملایمات و انتقام عارض انسان مى‏گردد و در مورد خداوند عبارت است از کیفر عذاب.

یکى از یاران امام باقرعلیه‏السلام گوید: از آن حضرت سوال شد: چه مى‏فرمایید در آیه "و من یحلّل علیه غضبى فقد هوى، و هر کس غضبم بر او وارد شود، سقوط مى‏کند".(2) مراد از غضب در این جا چیست؟

حضرت فرمود: "همان عذاب است، چه اگر کسى بپندارد خداوند از حالتى به حالتى دیگر متحول مى‏شود، او را به صفتى از صفات مخلوقات توصیف (تشبیه) نموده است، زیرا خداوند را هیچ چیزى تحریک نکند تا او را دگرگون سازد".(3)

بنابراین معنای رحمت و غضب در مورد خداوند با انسان ها یکی نیست . رحمت خدا به معنى نعمت بخشى و غضب خدا به معنى مجازات و عذاب کردن است، نه تغییر حالت نفسانى که معناى لغوى بوده و در مورد انسان‏ها صادق است.

واقعیت آن است که آفریدگار توانا سرچشمه خورشید مهربانی است و همه مهرها و خوبی های جهان پرتویی از مهربانی اوست. از او جز اقیانوس رحمت و صمیمیت جاری نمی شود، و با کینه توزی و زمینه کینه ورزی بیگانه است و چون مهربان است در توبه را به روی بندگانش باز گشوده است و می فرماید: «هر روز هفتاد بار بندگانم را می نگرم، و هر بار که آنان را تماشا می کنم با آنان سخن می گویم و آنچه را که به آنان داده ام هفتاد برابر می کنم.(4)

سوء استفاده از رحمانیت خدا

در متون دینی ما و مواعظ اخلاقی صحبت از رحم و رحمانیت خداوند بسیار به میان آمده است صد البته که خداوند متعال مهربانترین مهربانان است این را از این همه نعمت بدون عوض می توان فهمید رایگان به همه می بخشد به مؤمن و گنهکار . اما بسیاری از ما انسان ها فراموش کرده ایم که خداوند متعال اگر رحم دارد خشم و غضب هم دارد بی مهابا گناه می کنیم و می گوییم خدا می بخشد ، اما غافلیم از این ها همه وسوسه ایست برای سقوط ما از بازیگری های شیطان و رفیق شفیقش نفس اماره است .

در اینجا بیانات آیت الله شیخ محمد شجاعی(مد ظله العالی) را می آوریم که به حق از بزرگترین استادان اخلاق هستند و بیانات شریفشان همواره چراغ راه پویندگان جاده معرفت و شناخت خداوند باری تعالی و علاقمندان به کمال بوده است .

«حرف های این هوی پرست ها را در مورد اینکه خدا می بخشد را گوش نکنید . این عده افراد زیادی را با حرف های خودشان به جهنم می برند .

این طور حرف ها یک سرّی دارد ، یک رموزی دارد و آن اینست که چون موافق با هوی است بالاخره در وجود ما اثر می گذارد  فلذا این حرف ها مشتری زیادی هم دارد .

ما با این که یقین داریم حرف این عوام ها درست نیست لکن چون صاحب هوی هستیم و مکرهای بسیار نهفته و مخفی هم در نفس وجود دارد لذا در وجود ما اثر می گذارد .

فهمیدن حیله های مخفی شیطان در وجود ما و اینکه بفهمیم مشمول آن مکرها شده ایم کار کسی نیست . این کار انسان های وارسته است انسان باید به جایی برسد تا اینکه یک زمانی به او علم داده شود تا بتواند مکائر خفیّه ی نفس را بداند .

توجه کنید در این عالم صداها طنین انداز است  هرکجا روی بیاورید می شنوید که میگویند خدا ارحم الراحمین است و می بخشد . آن وقت اثرش هم روی شما اینطور خواهد بود که دیگر آن خوف ها و مراقبت های شدید را نخواهید داشت . حتی در وقتی که با تعقّل هم پیش بیائید و بگوئید این حرف ها درست نیست یواش یواش اثر خودش را در وجودتان میگذارد .

قبله ی جبریل جانها سدره ای            قبله ی عبد البتون شد سفره ای

قبله اهل دل سدرة المنتهی است که از مقامهای بالاست و قبله ما شکم پرست ها همین سفره های رنگین است .

حالا ببینیم که چرا این حرف های درست و حقایق در شما اثری ندارد چون ناخود آگاه بر میگردید و میگوئید : بابا خدا ارحم الراحمین است .

«ثُمَّ إِنَّ رَبَّکَ لِلَّذِینَ عَمِلُواْ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُواْ إِنَّ رَبَّکَ مِن بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ» ؛

قرآن میفرماید: سپس حقیقت این است که پروردگار تو آنهائی را که از روی نادانی عمل سوء انجام دهند ( از روی جهالت ) سپس بعد از آن در وقتش توبه می کنند و در توبه شان ثابت می مانند وَأَصْلَحُواْ  و گذشته شان را اصلاح کردند حقیقت این است که پروردگار تو بعد از اینها غفور و رحیم است ( تاکید فرموده )

رسول خدا ( صلوات الله وسلامه علیه ) فرمودند : دشمن ترین دشمن در وجود شماست .»

پس باید مراقب بود و این حرف ها ما را نفریبد و به بی خیالی بکشاند تا جایی که سند به جهنم رفتن خود را با همین امیدهای واهی امضاء کنیم .

شیطان کارش را خوب بلد است از هر وسیله ای استفاده می کند رحمانیت خداوند متعال را به ما یادآوری می کند ولی خشمش را نه ، به ما جرأت گناه می دهد و توبه را از یادمان میبرد . بعد میرسیم به جایی که دیگر ندامت و پشیمانی سودی ندارد .

و اکنون که در ماه پر فضیلت رجب قرار داریم باید بکوشیم جبران مافات کنیم این ماه به فرموده پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) ماه استغفار امت است.

بیاید لحظه ای بیندیشیم به خیل گناهانمان و ملتمسانه از خداوند مهربان بخواهیم که ما را ببخشد بیایید در این ماه عزیز  از خشم خدا به رحمتش بگریزیم و خود را وارهانیم از آتشی سوزنده که در پیش روی خود با ندانم کاری و جهل و عناد بر افروخته ایم که خواه ناخواه به آن خواهیم رسید و وقتی دامنمان را گرفت رها نخواهد کرد.

خدای مهربان و مهربانترین مهربانان تو را به همه آن کسانی که به درگاهت آبرو دارند قسم میدهیم که در این ایام پر فضیلت ، گناهان ما را ببخشایی و درهای رحمتت را برویمان بگشایی و به ما بصیرتی عنایت کنی تا از حیله های ابلیس در امان بمانیم و عنان اختیار به دستش نسپاریم... .

پی نوشت ها :

1. تفسیرالمیزان (ترجمه) ج 1، ص 19.

2. طه(20) آیه 81.

3. اصول کافى، ج 1، ص 110.

4. مرحوم حاج میرزا جواد ملکی، سلوک عارفان، ص 203

منابع :

مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی

وبلاگ نا گفته ها و نا شنیده هایی از حضرت آیت الله محمد شجاعی (جعفر شجاعی)