فرشته‌ای که سنگ شد!
حجرالأسود سنگ سیاهی کنار کعبه است. سنگی به قطر حدود پنجاه سانتیمتر، به شکل بیضی و در قابی از نقره. این سنگ تاریخ عجیبی دارد. حجرالأسود از بهشت همراه آدم (ع) به زمین آمد و در طوفان نوح (ع) زیر خاک رفت و ابراهیم (ع) آن را درآورد و در کعبه جاسازی کرد. پیش از بعثت پیامبر، این سنگ از کعبه دور شده بود که پیامبر آن را در جای خودش نهاد. بارها دشمنانِ اسلام تلاش کردند سنگ را نابود کنند، ولی موفق نشدند.
اکنون حاجی‌ها وقتی طواف می‌کنند و به این سنگ می‌رسند، آن را می‌بوسند و روی آن دست می‌کشند و با سنگ پیمان می‌بندند.
از پیامبر روایت شده است: «حجرالأسود، دست خداوند در زمین است. کسی که روی آن دست بکشد، با خدا پیمان می‌بندد.»
درباره‌ی حجر الاسوَد که بر رکن کعبه نصب شده و دارای شعور و ادراک است، روایاتی به مضامین مختلف وارد شده است، و ما برای نمونه چند تا از آن‌ها را در اینجا می‌آوریم.
در «علل الشرائع» و «عیون أخبار الرضا» از به کیر بن أعین روایت کرده است که:
حضرت صادق علیه السلام از من پرسیدند: آیا میدانی حجر الاسود چه بوده است؟ گوید: من گفتم: نه.
حضرت فرمود: فرشته‌ای بوده است از فرشتگان بزرگ در نزد خداوند عزوجل، چون خداوند از فرشتگان عهد و میثاق گرفت، اولین کسی که ایمان به خدا آورد و اقرار کرد این فرشته بود؛ بنابراین خداوند او را امین خود بر خلایقش قرار داد و میثاق را در او وارد کرد و به عنوان امانت و ودیعت نزد او سپرد.»
و سپس آن حضرت داستان مفصل آن را بیان می‌کنند و در آخر روایت می‌فرمایند:
«و در میان فرشتگان هیچ فرشته‌ای نبود که محبتش از آن حجر به محمد و آل محمد بیشتر باشد، و بر این اساس خداوند او را از میان سائر فرشتگان اختیار کرد و میثاق را به او داد، پس حجر الاسود در روز قیامت می‌آید در حالی که زبانی دارد گویا و چشمی بینا و گواهی می‌دهد برای هر کسی که به او در این مکان برخورد کرده است و به نزد او آمده است و عهد و میثاق را در نزد او استوار نموده است.»
از پیامبر روایت شده است: «حجرالأسود، دست خداوند در زمین است. کسی که روی آن دست بکشد، با خدا پیمان می‌بندد»
محمد بن یعقوب از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام روایت می‌کنند که فرمود: چون به حجرالأسود نزدیک شدی دو دست خود را بلند کن و حمد و ثنای خداوند را به جای آور و بر پیامبر که درود خدا بر او و آل او باد درود بفرست و از خداوند بخواه که از تو قبول کند، و سپس حجرالأسود را استلام کن (دست و صورت خود را به آن بمال) و آن‌را ببوس! و اگر نتوانستی آن‌را ببوسی آن را استلام کن و با دست خود به آن بمال، و اگر نتوانستی آن‌را با دست خود استلام کنی با دست خود به آن اشاره کن و بگو:
«بار پروردگار من! من امانت خود را سپردم و پیمان خود را استوار ساختم به جهت آنکه برای من گواهی به وفای عهد و میثاق دهی. بار پروردگار من! من کتابت را تصدیق نمودم و سنت پیامبرت را پذیرا شدم.
شهادت می‌دهم که خداوندی جز تو نیست! یگانه هستی! و انباز نداری! و اینکه محمد بنده‌ی تو و فرستاده‌ی توست، من به خدا ایمان آوردم و به جِبت و طاغوت کافر شدم و به لات و عزی و عبادت شیطان و عبادت هر شریکی سوای الله کافر شدم.»
کلینی از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام روایات وارد است که:
قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَهِ صَلی اللَهُ عَلَیْهِ وَءَالِهِ وَسَلمَ: اسْتَلِمُوا الرکْنَ فَإنهُ یَمِینُ اللَهِ فِی خَلْقِهِ یُصَافِحُ بِهَا خَلْقَهُ مُصَافَحَةَ الْعَبْدِ أَوِ الدخِیلِ، وَ یَشْهَدُ لِمَنِ اسْتَلَمَهُ بِالْمُوافَاةِ. (تهذیب ج5 ص102)
«رسول خدا فرمود: رکن را که حجرالأسود است استلام کنید! چون او دست خداست در بین بندگانش که با آن با مخلوقاتش مصافحه می‌کند؛ مانند مصافحه‌ای که با بنده‌ی خود و یا با پناهنده‌ی خود می‌کند. و آن حجر نسبت به کسانی که او را استلام می‌کنند در روز قیامت شهادت به برخورد و ملاقات و وفای به عهد و میثاق می‌دهد.»
فرآوری: شکوری
گروه دین تبیان
منابع:
1. مجله‌ی انتظار نوجوان، فروردین 1385، شماره 10
2. معادشناسی،ج 7، صص 254-246
