بررسی پرونده‌ی هنری قربان ولیئی
گزارشی از نشست بررسی پرونده‌ی هنری شاعران انقلاب اسلامی اولین نشست بررسی پرونده‌ی هنری شاعران انقلاب اسلامی با موضوع «بررسی پرونده‌ی هنری قربان ولیئی» در روز چهارشنبه 27 بهمن‌ماه در تالار اندیشه‌ی حوزه‌ی هنری تهران برگزار شد.
در این نشست که با عنوان «حکایت شعر» و با بررسی پرونده هنری شاعران دهه 60 انقلاب اسلامی برگزار شد، علی معلم ـ شاعر ـ و یوسفعلی میرشکاک ـ شاعر و منتقد ادبی ـ و قربان ولیئی ـ شاعر و استاد دانشگاه ـ حضور یافتند.
در ابتدای این نشست، یوسفعلی میرشکاک با بیان این مطلب که تاریخ و شرایط اجتماعی نمی‌تواند به صورت مطلق در جان شاعر تصرف کند، گفت: عالمی که در شعرهای قربان ولیئی است داخل دایره خاصی است، به این معنی که شاعر دایره‌ای به دور خود کشیده است که دلیل‌اش را باید با خواندن اشعارش دریافت.
وی افزود: اشعار ولیئی از یک حس کاملا ممتاز است، یعنی غزلش در میان صدها غزل دیگر خود را نشان می‌دهد، چون همان عالم خواص عرفانی شاعر را در اشعارش می‌بینیم، اما مرتبط خاصی را در معرفت بیان نمی‌کند و شوریدگی هم به اقتضای شعر معاصر کنترل‌شده است.
میرشکاک در ادامه سخنانش با اشاره به این‌که جریان‌سازی در شعر و ادبیات ضرورتی ندارد و جریان‌ساز‌ها اغلب در هر دوره‌ای بیش از یک نفر نیستند، تاکید کرد: قربان ولیئی جزو شاعرانی است که که نه تنها مورد عنایت مخاطبان قرار گرفته، بلکه شعرش پس از شاعر نخواهد ماند. به خاطر همان عوالم خاص عرفانی که اشاره شد.
این شاعر و منتقد ادبی با برشمردن امتیازات شاعری قربان ولیئی تشریح کرد: ولیئی اهل تکلف نیست، مگر به ندرت. هم‌چنین لغزش‌های زبانی به قدری در اشعارش کم است که می‌توان از آنها صرف‌نظر کرد، در واقع از این پس ولیئی باید رویکردش را به سمت ایجاز ببرد، چون آنجایی که شعر از درون می‌جوشد، ضرورتی ندارد ما چیزی به آن اضافه کنیم.
یوسفعلی میرشکاک: ولیئی اهل تکلف نیست، مگر به ندرت. هم‌چنین لغزش‌های زبانی به قدری در اشعارش کم است که می‌توان از آنها صرف‌نظر کرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به این سوال که شعر قربان ولیئی چقدر متعلق به جهان امروز است و چقدر وابسته به گذشته؟ گفت: تا زمانی که تصرف در لفظ و صورت انجام می‌شود قابل قبول است، اما در معنا نمی‌توان عالم امروز را جدا از عالم گذشته دانست. انسان به توحید فرق بین آنها نمی‌بیند، البته در روزگار ما این موضوع که ما یکی هستیم و به قول امام خمینی (ره) «وحدت کلمه» داشته باشیم، گم شده است. همه‌ی ما یکی هستیم و آنهایی که اهل معارض‌اند از دایره‌ی لااله‌الا‌الله بیرون است.
در بخش دیگری از این نشست علی معلم ـ شاعر ـ با اشاره به این‌که هنرمندان با تکیه بر تخیل زبان متفاوتی دارند، تاکید کرد: هنرمند باید از نردبان حکمت بهره‌مند باشد تا به ملکوت دست یابد و پرسش‌های این جهان را جوابگو باشد که قربان ولیئی از این حیث خالی نیست.
وی افزود: توفیق این حکمت تنها در دست شاعر نیست، گاهی توفیق آسمانی است و گاهی مربوط به ظرفیت آدمی است که ما تنها در این بخش مجال تصرف داریم.
علی معلم در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این مطلب که قربان ولیئی از متانت، صبوری و شکوه یک انسان شرقی دوست‌داشتنی برخوردار است، گفت: قربان به اعتبار اسم و رسم و سرزمین‌اش (کرمانشاه) شاعری است که باید او را جدی گرفت، در عین حال او از سلسله شاعران سرزمینی است که شخصیت‌هایی را تربیت کرده که هم خود را جدی می‌گیرد و هم کلامشان جدی است.
در پایان این نشست قربان ولیئی ـ شاعر ـ با تشکر از اظهارات علی معلم و یوسفعلی میرشکاک درباره‌ی تناسب زبان و اندیشه در اشعارش بیان کرد: احوالات عرفانی فقط متعلق به گذشتگان نیست، زیرا رویارویی با ذات هستی زمان ندارد. آدمی که در روزگار ما زندگی می‌کند، طبیعی است که به زبان امروز سخن می‌گوید. انسان‌ها با زبانی که تکلم می‌کنند می‌اندیشند.
قربان ولیئی متولد 1346 در شهرستان صحنه از توابع استان کرمانشاه است که صاحب مجموعه‌های شعر با نام‌های «درخت در خودش راه می‌رود»، «باید نوشت نام تو را با پرنده‌ها» و «ترنم داوودی سکوت» است و مجموعه‌ی شعرش «با دو چشم دچار یکتایی» هم به تازگی منتشر شده است.
بخش ادبیات تبیان
منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران
