زندگی آرمانی!

مقدمه

در مقاله ی قبلی به بررسی برخی از اهداف و آرمانهای افراد در زندگی پرداختیم و توضیح دادیم که آدمهای مختلف به تناسب روحیات خود ممکن است اصلاً هدفی را در زندگی انتخاب نکنند و به زندگی پوچی ادامه دهند و یا آنکه مثلاً کسب علم یا قدرت و یا ثروت یا رسیدن به معشوق و محبوب خاصی را در زندگی آرمان و هدف قرار دهند. اکنون در این مقاله به بررسی علل انتخاب های افراد و چگونگی درست انتخاب کردن هدف در زندگی می پردازیم.

انسان موجودی نامحدود

اگر انسانی به دنبال کسب علم باشد و یا کسب قدرت را هدف و آرمان خود در زندگی قرار دهد و یا در همه ی فعالیتهای عمرش کسب ثروت و مال را آرمان قرار دهد، هرگز سیر نخواهد شد و هر چه بیشتر بدست آورد بیشتر آن را طلب می کند. حتی کسی هم که در زندگی محبوب و وصال به معشوق خاصی را هدف قرار می دهد تا وقتی که بدان نرسیده است آن را هدف و آرمان قرار می دهد و اما وقتی رسید یک معشوق و محبوب دیگر برای خود تعریف می کند و دوباره آن را هدف قرار می دهد و همینطور این روند ادامه دارد و هرگز سیر نمی شود. اگر هدف زندگی و آرمان حیات یک انسان علم باشد به هر مرتبه از علم که برسد باز هم چون آن مقدار برایش محدود می شود نمی تواند او را راضی کند پس باز بدنبال مرتبه علمی بالاتر است. همینطور درباره کسی که به دنبال مال است یا به دنبال قدرت یا به دنبال عشق.

آرمان و هدف بالاتر از انسان

نکته مهم دیگر آن است که انسان همواره چیزی را هدف قرار می دهد که در حال حاضر آن را ندارد و  در واقع از او بالاتر است. این بالاتر بودن بدان معناست که آن فرد آن هدف را برتر از خود می داند پس تلاش می کند بدان برسد. اما این بدان معنا نیست که لزوماً آن هدف برتر از انسان باشد بلکه ممکن است حتی ارزش واقعی آن بسیار کم باشد اما چون انسان در حال حاضر آن را ندارد گمان می کند آن چیز ارزش بالاتری از او دارد و برتر از اوست پس کوشش می کند آن را بدست آورد. مثلاً مال و ثروت از نظر ارزش واقعی، ارزشی به مراتب کمتر از وجود انسانی دارد اما انسانی که ثروت اندوزی برای او آرمانی در زندگی شده است، کسب پول بیشتر از آنچه که دارد را رسیدن خود به موقعیت برتر می بیند پس کوشش می کند به  آن برسد.

کیاست و تیزهوشی در انتخاب آرمان

با توجه به آنچه توضیح داده شد و اینکه انسان به دنبال نامحدودها می کوشد اهدافی برتر از خود را بدست آورد توجه در انتخاب هدف و آرمان صحیح برای زندگی اهمیت خود را نشان می دهد. زیرا تمام انرژی و عمر انسان صرف آن خواهد شد که هدفی را که می اندیشد برتر از خود است کسب کند پس باید این هدف واقعاً برتر از وجود انسان باشد. بعلاوه لازم است این هدف همچون خود انسان نامحدود باشد تا وقتی انسان به آن رسید برتری آن همچنان باقی بماند و اگر هدفی محدود باشد وقتی انسان به آن می رسد چون خودش وجودی نامحدود دارد و مرتب به دنبال چیز دیگری می گردد آن هدف برایش بی ارزش می شود و نمی تواند او را راضی کند. پس نکته ی مهم آن است که هدف برتر از وجود انسان باشد تا بتواند وجود نامحدود او را ارضاء و راضی نماید.

هدف نامحدود و برتر

حال سوال اساسی آن است که کدام هدف می تواند در زندگی انسان مطرح باشد که بتواند وجود سیری ناپذیر و نامحدود او را راضی کند و در عین حال برتر از وجود او باشد؟!

شما فکر می کنید چه چیزی می تواند در زندگی انسان چنین هدفی باشد؟! آرمانی برتر از وجود همه ی انسانها که هر کس با هر ویژگی و خصوصیتی آن را برتر از خود ببیند و بتواند وجود نامحدود و سیری ناپذیر خود را با آن سیر سازد و عطش درونی اش را با آن فرو نشاند؟!

«الا بذکرالله تطمئنّ القلوب»؛ آگاه باشید که جز با یاد خداوند دلها آرام نمی گیرد.

بله، درست است، آرمان و هدفی که برتر از همه ی آدمها باشد با هر ویژگی و روحیه ای ذکر و یاد خداوند متعال است که می تواند وجود سیری ناپذیر و نامحدود همه ی انسانها را ارضاء نماید و آنها را در زندگی به آرامش برساند و عطش درونی شان را فرو نشاند.

ذکر خداوند آرمان مطلوب حیات

اگر انسانها بخواهند هدفی را در زندگی برگزینند که اولاً هدفی برتر از آنها باشد و واقعاً ارزشمندتر از وجود آنها باشد. نه آنکه همچون مال و ثروت وجودی پست تر از وجود شریف آدمی داشته باشد و ثانیاً وجود نامحدود و سیری ناپذیر آنها را ارضاء نماید؛ باید به دنبال موجودی باشند که از آنها برتر باشد و خودش موجودی نامحدود در خوبی ها باشد که مصداق این موجود فقط خداوند متعال است. پس بهترین هدف برای همه ی آدمها در زندگی ذکر خداوند متعال در زندگی است که می تواند مطلوب ترین و بهترین آرمان حیات همه ی انسانها در همه ی اعصار و قرون باشد.

نتیجه گیری

بر اساس آنچه درباره ی هدف و آرمان و ویژگی های آن ذکر شد می توان به درستی دریافت که آرمان و هدفی مطلوب است که برتر از وجود انسان باشد و بتواند وجود نامحدود او را ارضاء کند که این هدف جز رسیدن به خداوند متعال نمی تواند باشد.

فهرست منابع و مآخذ

1- زندگی آرمانی و ارمان زندگی- علامه ی جعفری

2- مجموعه سخنرانی های علامه جعفری درباره ی هدف زندگی

3- شرح نهج البلاغه- علامه جعفری

4- صحیفه ی نور- مجموعه سخنان امام خمینی (ره)

5- پایان نامه الکترونیکی «هدف زندگی از دیدگاه حکمت متعالیه»

6- مراحل اخلاق در قرآن- آیت الله جوادی آملی