وكیل تسخیری قابل تغییر نیست
بخش حقوق_طرح و اقامه دعوی یا دفاع از آن در دادگستری علا‌وه بر داشتن دانش حقوقی مستلزم دارا بودن مهارتی است كه در بستر زمان و با ممارست به دست می‌آید و آشنا نبودن به این علم و فن موجب خواهد شد یا اصل حق، قابل مطالبه و استیفا نباشد و یا دست‌كم احقاق آن با معطلی و یا اطاله مواجه گردد. از طرفی دسترسی آسان به عدالت هزینه‌هایی دارد كه تامین آن برای همگان میسر نیست.
در كشور ما برای دسترسی یكسان عامه به دادرسی عادلا‌نه، در اصل 35 قانون اساسی آمده است:« در همه دادگاه‌ها طرفین دعوی حق دارند برای خود وكیل انتخاب نمایند و اگر توانایی وكیل را نداشته باشند باید برای آنها امكانات تعیین وكیل فراهم شود.»حال با توجه به این مهم، سوالی پیش می‌آید كه آیا برای استفاده قشر آسیب‌پذیر جامعه امكانات لا‌زم برای بهره‌مندی از راهنمایی و مشاوره حقوقی فراهم شده است و همگان قادر به استفاده از وكیل هستند؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت كانون وكلا با همكاری دستگاه قضایی تدابیری در نظر گرفته‌است. یكی از این نوع همكاری‌ها وكالت تسخیری است. در یك تعریف ساده می‌توان گفت، این وكالت وكالتی است كه از طرف دادگاه در امور كیفری برای دفاع از متهم به وكلا‌ی دادگستری ارجاع می‌شود. در دعاوی كیفری شاكی و متهم حق دارند از وكیل استفاده كنند و اگر متهم توانایی مالی برای انتخاب و معرفی وكیل نداشته باشد، می‌تواند از دادگاه درخواست كند تا برای او وكیل تعیین نماید، اگر دادگاه تشخیص دهد كه متهم قادر به انتخاب وكیل نیست با استفاده از بودجه دادگستری برای متهم وكیل تعیین می‌نماید.
البته در جرائمی كه مجازات آنها حسب مورد اعدام یا قصاص نفس یا سنگسار و یا حبس ابد است چنانچه متهم شخصا وكیل معرفی نكند دادگاه مكلف است برای او وكیل تسخیری تعیین نماید حتی اگر شخص متهم چنین درخواستی را به عمل نیاورد البته در جرائم منافی عفت متهم حق دارد از حضور یا معرف وكیل برای خودش امتناع نماید. در خصوص جرائم فوق اگر متهم تقاضای وكیل تسخیری نماید ولی دادگاه به خواسته او توجهی نكند و مبادرت به انشاء رای نماید این رای پس از اعتراض به دیوان عالی كشور ارجاع و در آنجا حتما نقص گرفته می‌شود و برای رسیدگی مجدد اعاده می‌گردد چون از نظر شكلی قوانین و مقررات در نظر گرفته نشده است. وكیل تسخیری‌ای كه از سوی دادگاه برای متهم انتخاب می‌شود از سوی متهم قابل تغییر نیست مگر در مواردی كه وكیل تسخیری یا همسر یا فرزند او دارای نفع شخصی در قضیه باشند یا رابطه خویشاوندی بین وكیل یا یكی از اصحاب پرونده وجود داشته باشد. برای موارد فوق و رسیدگی به چنین پرونده‌هایی در كانون وكلا كمیسیونی وجود دارد تحت عنوان كمیسیون وكالت‌های تسخیری، چیزی شبیه به كمیسیون معاضدت قضایی كه این مورد در خصوص وكالت‌های حقوقی است و در خصوص وكالت كیفری كمیسیون وكالت‌های تسخیری صالح است. در هر سال به هر وكیل حداكثر 3 پرونده ارجاع می‌شود تا برای افرادی كه توانایی گرفتن وكیل ندارند از این طریق وكیل انتخاب شود
منبع:سایت حقوقدانان
تنظیم برای تبیان/سمیه حدادی
