تنها سخن راست شیطان
اخلاص در عبودیت
گاهی اوقات شیطان هم حرف راست می‌زند . یكی از حرفهای راست شیطان این جاست كه می‌گوید : من همه ی بندگان و مخلوقات خدا را گول می‌زنم ، همه گرفتار اغوای من می‌شوند . نقشه‌های ما سیاه و سفید و مرد و زن را فرا می‌گیرد ؛ نقشه‌هایی است عمومی . این ادعای شیطان است و مثل این كه حقیقت و واقعیت دارد . شیطان در این كلام راستگوست ؛ مگر بندگان با اخلاص كه مستثنا هستند . اخلاص همان توحید عملی است ؛ یعنی در اعمالی كه برای عبودیت حق انجام می‌دهید ، غیر از خدای تعالی كسی در آنها سهمی نداشته باشد .
عبادتهای اسلام همه برای نفوس انسانی و الهی سازنده هستند . نماز و روزه و حج و جهاد...، همه سازنده‌اند ؛ یعنی نهاد انسان را می‌سازند و باطن او را اصلاح می‌كنند . ولی باید این نکته را به خاطر داشت ، عباداتی سازنده است كه اخلاص در آنها باشد . اگر بشر در عملِ خود ، غیر خدا را شركت ندهد ، عبادات ، او را از مرحلة حیوانیت به مرحلة انسانیت نائل خواهد کرد .
این شریک که باعث زایل شدن عمل می شود می تواند مال ،مقام و هر آنچه که در کارهای ما شریک شود ، باشد .
مقدار كمی از نماز با اخلاص ، انسان را از محرمات الهی نهی كند ، از غیبت و تهمت نهی می كند . اگر می بینیم نماز می خوانیم اما نمازمان سازنده نیست ، باید بدانیم که نمازمان معیوب است . نشانه ی قبولی نماز و دیگر اعمال عبادی نیز همین است . اگر در ما اثر کند یعنی سازنده ومورد قبول است وإلّا ...
بركات اخلاص
تظاهر به عبادت ، آن نتایج مطلوب را نخواهد داشت . بزرگترین نعمتهای الهی که به انسان داده می شود ؛ حق ، ایمان و ورع و تقوا و اخلاِص است ؛ یعنی آنچه صالحان و اولیا و انبیا داشته‌اند . باید بدانیم و یقین داشته باشیم که همه ی نعمتهای الهی ، اقتصاد نیست ، همه ی نعمتهای الهی ، جهان مادی نیست . غیر از مادیات ، روحانیت هم وجود دارد . بی‌خبری از روحانیت الهی ، محرومیت است . اگر بخواهید از این محرومیت الهی نجات پیدا كنید ، باید بندگی خدا كنید ؛ بندگی با اخلاص كه هیچ موجودی در كارها سهیم خدا نباشد . این چنین عملی ، منشأ بركات الهی است ؛ نه بركتی كه منحصر در اقتصاد باشد ؛ بلكه بركاتی كه به انبیا عطا شده است ؛ بركات علمی ، بركات حكمت الهی ، قدرتهای الهی ، استجابت دعا و امثال اینها .
عمل را باید با اخلاص انجام داد . توحید عملی همین اخلاص در عمل است . برای كارها نباید چند جور حساب باز کرد که هم بخواهیم خدا را راضی کنیم هم صاحب خانه و هم همسایه را . هیچ كس راضی نمی‌شود . به جای مردم داری ، باید رضای خدا را در نظر بگیریم . اگر رضای خدا را در نظر گرفتیم ، مردم سراغ ما می‌آیند ، البته این در صورتی است كه اخلاص پیدا كنیم ، طهارت باطن پیدا كنیم ، زبانمان در اختیارمان باشد ، مالكیت نفس پیدا كنیم ، دست و چشم و زبانمان را دراختیارداشته باشیم . باید اقتصاد در حیطه ی مالکیت ما باشد نه ما در حیطه ی تسلط و مالکیت اقتصاد !
ندای شیطان را جدی بگیرید !
« فَبِعِزَّتِكَ لاَغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعینَ إِلاّ" عِب"ادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصینَ ». این ندای شیطان است كه همه را فریب می‌دهیم ، مگر بندگان با اخلاص را كه عبودیت خدا را اختیار كنند و برای غیر خدا در عبودیت آنان سهمی نباشد . این منشأ بركات است ، منشأ ایمان و علوم الهی است . اقتصاد هم در دستگاه خدا هست . خدا هم اقتصاد دارد: « وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا"یَحْتَسِبُ »
به همه ی بندگان می گوید ؛ غصه ی نان و خوراک و رزقتان را نخورید . اگر تقوا پیدا كنید ، رزق خودش به در خانه تان می آید .
تنظیم: زهرا اجلال – گروه دین و اندیشه تبیان
* تلخیصی از بحث اخلاقی آیت الله بهاءالدینی
