منظومه ای در بازگشت ولی والا آیهالله خامنهای از سفر قم
بـاز مـیگـردد نگار از مـهـد عـشق
اصغر فردی تنها شاگرد استاد شهریار منظومه بلندی را برای رهبر انقلاب سروده است.
1-
یــار بــاری مـــیرســـــد از راه بــاز
از پـیاش یـک قــافـله اشـک و دعـا
گوئــیـا از خـسـتــهجـانــی، مـیشــود
نــوشــداروی شـفـابــخــشــی جــدا
دامــــنآویــــز آمـــده دریــــا دلان
دســت بــر بــالای خــورشــیــد ولا
دیـده گـریـان هـر کـسی را از شعف
2-
یــار بـنـشـسـتـهاسـت بـر بـال مـلـک
بـارَد از نـُـه آســمـان نـور و عـُطـور
در فـُــتـــور و دَرد اهـــل بـــدرقـــه
پـیـشـبـازان گـرم بـا ســور و ســرور
خـلـق و سـیـنـه سـیـنـه سـوزِ انـتـظار
خلق و دامن دامن اشک شوق و شور
سـرزنـان جـمـعـی، گـروهـی سرفشان
3-
در جـلــوس "شـیــخ " بـهـر الـوداع
گـرد آن مـه را گـرفـتـنـــــد اختران
پـیـر را بــا مــوکـبِ کـوکـبمـثـال
بـُرده در آغـوشِ نـورش کـهـکـشان
گـشـتـه نـوریــنِ قــریـنِ نـــیـّـریــن
مـیهمـانِ "شـیـخ " را خـود مـیـزبــان
"مـیـر خـوانساری " دو اِخوانالهدی
4-
پـیـر را چـونـان نـگـیـنـی بـیبَـدیـل
حـلـقـه حـلـقـه در مـیـان بـگرفتهاند
بـدرقـهگـر پـشـتِ سَـر، سَـر میدهد
آیـهالـکـُـرســی بــه آوازی بــلــنــد
سـایـبـان گـسـتـرده ابـری بـر سـرش
افـکـَنـَد بـر پـاش رَعدی چون کمند
عـقـدة دل مـیگـشــایــد آســمــان
5-
"خواجه " و "صدرا " و "سـینا " مستمع
هــرکـس او، بـرچـیده مـا و من همه
او بـه تـنهـائی تـو گو صد شهر عشق
گــوئیا گـنجـیـده در یـک تـن هـمـه
تـا گـشـایـد لـب بـر احـوال و کـلـم
یــکصــدا گـویان بـر او احسن همه
طُـرفـهُالـعـیـنـی ازو بــر مــن هــمـه
6-
لـیلـهالـقـدر اسـت از فـضـل و فیوض
صـحــبت آن خـسـرو شـیریـن کلام
بـادة گـلـقـنـد گــوئــی ســرکــشــی
از مـرصـــع جــام گــلفـامــی مــدام
هـمـچـو کـشـکـول گــل مــولا ازاو
مـیشــود جـویـنـده مَـقـضـیالـمَـرام
بـا بـیانـی کـشّ و شـیـرین و رشــیق
7-
از زَمَــخـشَـر بـــانــگ لِـللـه دَرُّک
خـیـزد آندم کـه تـو بـگـشـائـی دهن
گـر بـپـرسی "تـالیات امروز کیست؟ "
او به تُـرکی گویدت: والله کی سن!
در بـــلاغــت صـــاحــب عَــبّــاد را
نـطـق تـو بـسـتـهاسـت بـاب انـجـمـن
در فصاحت کس عــدیـلت نیست، نیست
*******
8-
گـاه صـائـبدن اوخـور بـیـتالـغــزل
مهرعلی دن گـه لـُغـَز سـاز ائـیـلهیـر
ایـستـیطـبـعیـنـدن بـولاغلار قـاینایار
قیـشدا اولـسـا مـجـلـسـی یـاز ائیلهیر
هـرکـسـی درگـاهـیـنـا ایـستـر، سـنـی
"فـردیـا " دعـوت نـئـچـون آز ائـیـلهیر
صحبـتیـنـدن دویماق اولماز بال کیمی
9-
فـضل اونا جدّی "زنـوزی " دن قالـیـب
کــیــش اجـدادی اونـا آئـیـن اولـوب
چون "ریاضالجنّه " سیر ائتمیش، سؤزو
بـو سبـبدن بـال کیمی شیرین اولوب
ارث آلیب "فانی "دن اول "بحرالعلوم "
کـیم بوگون سلطان ملک دین اولوب
رهـبــرْ ایـرانـه اودور تـعـیـین اولـوب
10-
تکدیر اونـدا هر نه واردیر، تایی یوخ
هم سـسی هم لـهـجهسـی هم صحـبتی
یوخدور اکسیکلیک وجودوندا، تاری
ائـیـلـهمـیش اکـرام اونـا هـر نـعـمـتـی
عـدل وئـرمیـشدیـر عـدالت سورمگه
هــم ولایـــتـچــون اونــا اهــلــیــتـی
یـــوخدور اقــرانــی آرا بــنــزر اونــا
******
11-
کـاشـکـی در قـعـدههـای قُـم شـبـی
مـینـشـسـتـم بــر در و صَـفّالـنـعـال
مـینـیـوشـیـدم بـه گــوش جــان ازو
نـکـتـههـای نــغـز از آن بــیهــمــال
لـیـلـهالـقــدری بــه قــدرِ بــیکــران
هر شبِ مشحون ز شور و شعر و حال
یـاد دارم لـیـلــهالــقــدری چــنـیـــن
12-
شـاعــرانـی شــاد، گــرم پــیــشــواز
نحـویـانـی سـرد، خـسـتـه، بـیرمــق
ایـن مـلالت از جـدائـیهـاسـت، پس
عـطفُ إن یمـکن بلا ضعفٍ أحق
بَـهـر تـسکـیـن زیـرلـب گـفـتا کسی:
نـصـب مختار لَدَى ضعفِ النسَق
هـرکـسـی بـر نـَحـوِ خـود در اشتیاق
13-
ابـن جـنـّی، بـن هـشـام و سـیــبْـوِیـه
اَخـفَـش و حیـّان و نضــر ابن شمیل
ابـن مـالـک، الـریـاشـی، اَصـمَـعــی
مـؤرج و بـــوالأسـوَد و ابـن عـقـیـل
ابــن صـــائـــع، ابـــــن دلاّد و وِلاد
صـالـح الـشـاعـر، سـُیـوطی، الخلیل
بصری و کوفی و رازی صف به صف
14-
نحویان را نـصـب و وصل انجام شد
حـال رفـعِ فـصـل را هر کـس مُجِد
هـر کـسـی جـاهد به جـذب میل او
مـاندنـش لـیـکن "تـِلا مـا لَـم یـُرِد "
پـیشـبازان چـون "الف " ایـسـتـادهاند
در پـس و پـیـش "اَطـَعـنـا " مـنفرد
أی فــعــلٍ آخـــرُ مِـــنــهُ الـــــف
15-
زمـرهای نـاعـاشــقِ مــنــطــقمــدار
بـر زبـانـشـان مُـهمـل و مُـستعمَلات
جهل و بسط و دال و مدلول و قیاس
وضعولفظ و وهم و عقل و طبع و ذات
حملو عنوان و معنون قسم و وصف
مـرتـجـل، مصـداق، مفهوم و ثبات
خـویـشپـنـدارانِ "سـیـنـا "تـالـیـان
16-
نـِحـلـهای انـدیـشـهمـرد و فـیلسوف
نـَجــلـهای جانبست و پیوست الست
هـیـکـلالـنـور و همه قـَلیـا و هور
جــوهـرِ جـاری، هـیـولایـانِ مست
نـشـئـهشان از عالَمِ ذرّ است لیک
بر دل اندوهی گرانشان عارض است
تـا ز تـو بـرخـاسـت بـانـگ الرحیل
17-
زانـکـه چـنـدی شـد دِمـاغآلُفتگان
جـرعـهنـوش بـادة آن مـشـربانــد
بـا مـنـاجـات تـو مـألـوف آمـدنــد
حـال مــأنــوس نـَـوای یــاربانــد
ایـن جـدائـی شد شکنج و رنجشان
زان سبـب آشفـته در تاب و تباند
دردِ عشقاستاین و درمانیش نیست
18-
بـاز مـیگـردد نـگار از مـهـد عـشق
مـلـتـهـب جـمعی ز شوق وصل یار
زمـرهای حـسـرتنـشـین کـنـج غم
زمــرهای آمــاده بـــوس و کـنـــار
زمـرهای خـشـنـود از روز وصـــال
زمـرهای از شـام هــجـران دلـفـکار
هـر کسـی را اضطرابی در دل است
19-
یـک زبـانِ قُـم بـگوید: نک فراق!
یک زبان: کاش آخِرُالعهدَش مباد
او نه دوری ورزد از قُــم یکنَفَس
هــم مــبـادا قُـم کـنـد زو اِبـتـعــاد
"بیبی " اندیشد ز "وَعـثـاءالسـفـر "
داعـی وُلــــدش "عـلـیبـن جـواد "
هم بـه اعوان "سـبـیلالـشـاهـدش "
20-
احـتـرامـت را، ز جـا برخـاسته است
پـیـرْشـهــرِ دانــش و داد و قــیــام
چـنگ انـدر چـیـن و عـطفِ دامَنَت
داده، مـهـر و عـاطفـت جوید مدام
سر به پهن سینهات بُردهست و دست
کـرده در آغـوش، گـرم اســتــلام
بـا تـو گـویـد قـصـههـا از غـصهها:
21-
ـ (شـامِ شـومـی زد حـرامی دستبند
دسـت روح الله را بـربـست و بـُـرد
فـوج فـوج ابـنای صـالــح را ربـود
دستـبـردی زد دری بشکست و برد
دُرّ شـهـواری چـنـان "عـلامـه " را
رنـجها داد و ورا دل خـسـت و برد
بـر "الـهـی " گشتمی دارالـغـریب
22-
نی کنونم "حـائـری "نی "فیلسوف "
نــیسـت "اربـابـی " کـه آلامم برَد
نی "خـمیـنی " و "اراکــی " ای دریغ
زنـگ غـم از خـاطـر مـن بـســتـرد
نیست "قـاضی " تا فکور و بیغرور
از گــذرهــای مــلـولــم بــگـذرد
نی دگر "داماد " و "صدر " و "حجّتم "
23-
چـنــد دُرّم دســت طــرار فــلــــک
بُــرد تــا بــازم شــود غــربــتفــزا
رفت "مشکینی " و "تـبریـزی " ز دست
رفـت "فـاضـل " بـازگشـت از نو عزا
فـرقـت "گلـپـایـگانـی " بـس نـبـود
داد داغ نـــو نـــواَم دســت قــضـــا
کو به دامـان آن خـداونـدان فـضـل؟
24-
گَرد بگـرفـتـهاسـت صحن "آسـتـان "
سـرد و سـاکت "چـارمردان " و "اِرَم "
نـه "صـفـائـیـه " صفابخــشام دگـر
نـه نـشــاطــی در "خـیـابـان "حــرم "
نه دگر جـاریسـت رود از سیـــنهام
تـــا کـه گـَردِ انــدُه از رخ بــسـتُرم
چـلـچـراغ آویـزم از کـوی و گـذر
25-
دلگشایـم گـاه چـون گـلـدســتـههـا
گـاه غـمـگـیـنـم چـنان "دارالسلام "
ای دریـغـا از حـضـیـضِ گـهـگـهم
بـا تـو هـسـت ایـام اوجـم مـسـتـدام
بـا تـو شـکران آورم کـز دسـت تــو
پــایـگـاه حـــــوزه مـییـابـد قــوام
بـاز بـر مـیگـردد ایـنـجـا احـتـشـام
26-
دیرسالی شد کـه چـنـدیـن رخ نـداد
بـخـت قـم را ایـنچـنین شور و شعف
خـستــه جـان بـود از بـلـیـات زمـان
روزی اولادش بـه دامـن شـد تـلــف
مهد "فیضیه " بـه خـون غـلـطـیـد بـاز
خـون فـشان شـد دیـدة شـاه نـجــف
ثُلمههائی سخت بـر جـانـم نـشـسـت
27-
حـــالــیــا چــون نـشــئـة سـیـالـهای
بــر رگـانـم تـازه خـون شـد تـا روان
نـک کـهـنسـالـی قـریـن قـرن، شـد
نــوجــوان از دولــت بــخــت جـوان
گـرمـی دســتـت دریـغ از مـن مـدار
گـاهـی از روزن چـنـیـن نورَم فـشـان
گه درآی از در، شـبی بـیـتـوتـه کـن
28-
گام سنگین کن درنـگآر از کـرم
تـــا چـَــشـَم دُردِ وِداد از جـام تــو
بـو کـه گیـرم بـاری از پـیـراهـنت
عـطــرِ اخـوان و بــنـی اعـــمـام تـو
شـــهـــرتـی بـاز افــکـنـم آفــاق را
از شـکـوه و شـوکـت تـو، نــام تـو
باز پـیش افـتــم در ایـن یـومالـرّهـان
29-
دیدی آن جوش و خروش و کوههها
در خـــیـابـــانهـای دریـابـار شـهـر
آن دُرِ غــلـطـان که بـر رود اوفـتـــاد
دره بـــه دریـــا بـُـرد در دامـان نــهـر
خشک چوبی کاو به خشکی جاگزید
مــانــد بـا دریـای بـیپــایـاب قـهـر
دور مـاند از مـوج و فـوج خلق، دور
30-
دشمنت میدیـد و نـاخـن مـیگَـزیـد
آن تــلاطـمهـای جـوشـان را بـه قُـم
از دهـنـشـان بـر نـیـامـد هـیـــچ لاف
ماند حیران، مات، مضطر، بُکم و صُم
"بحرها در جـوشـشان کف میزدنـد "
خــلـق بـر خـصـم چـنــدان اُشـتـُلـم)
گـفـت و بـشکفت و دگر دم بر نهفت
*******
31-
یـار را هـم نـیـسـت پـای آمــــــدن
نیــتـش یارای دل کنــدن ز دوسـت
لـیـک ایـن سـوی دگــر دلــدادهای
بــیشـکـیـبـا در پـی دیـدارِ اوسـت
بــیـقــرارِ یــار جـمـعــی مـنـتـظـــر
کس ز دلشادی نمیگنجد به پوست
تـــا مـگـر ایـن انـتـظـار آخـر شـود
32-
جـاری انـدر جـادههـای بـیـکـــران
هین دَمـَنـده ســیلِ خـیـلِ رودِ خـلـق
الـســــلام از پـیـش و فـریـاد درود
بـشـنو ایــدر از پـیات بـدرود خـلق
همچو موسائیست در آغـوش نیـل
رهبر مـحـبوبِ حـق، مـجـدودِ خـلق
هر کران بانگ درآی است و درود
تهیه و تنظیم : مهسا رضایی - ادبیات تبیان