تبیان، دستیار زندگی
العیسه رمان‌نویس فلسطینی درباره روابط ادیبان عرب و فارسی زبان گفت: به صورت کلی نزد محافل فرهنگی اعراب فرهنگ و ادب فارسی دارای جایگاه والایی است اما من فکر می‌کنم روابط بین ادبای جهان عرب و ایران باید محکم‌تر و بهتر از حالت فعلی آن باشد. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

روابط ادبای عرب و ایران!

رمان‌نویس فلسطینی: روابط بین ادبای جهان عرب و ایران باید محکم‌تر باشد

روابط ادبای عرب و ایران!

العیسه رمان‌نویس فلسطینی درباره روابط ادیبان عرب و فارسی زبان گفت: به صورت کلی نزد محافل فرهنگی اعراب فرهنگ و ادب فارسی دارای جایگاه والایی است اما من فکر می‌کنم روابط بین ادبای جهان عرب و ایران باید محکم‌تر و بهتر از حالت فعلی آن باشد.

به گزارش باشگاه خبری فارس«توانا»، اسامه العیسه ادیب و رمان‌نویس فلسطینی متولد 20 دسامبر 1963 در بیت‌لحم از خانواده‌ای آواره از روستای زکریا در ساحل مدیترانه است،روستایی که اسرائیلی‌ها آن را خراب کرده و تبدیل به شهرک کرده‌اند و او هم‌اکنون در بیت‌لحم زندگی می‌کند.او نوشتن را از کودکی شروع کرده و در سال 1984 و در سن 21 سالگی برای اولین بار مجموعه داستانی با عنوان «ما فقرا همچنان عاشق هستیم» را به چاپ رسانده است.

او درباره آثارش می‌گوید: «تاکنون کتاب‌های من در زمینه‌های ادبی، پژوهشی و تحقیقات ژورنالیستی بوده و به غیر از کتاب‌هایی که در اینترنت از من منتشر شده، 13 کتاب از من چاپ شده که به مسائل متنوعی که اکثرا به مسئله فلسطین مربوط می‌شود، می‌پردازد».

اسامه العیسه همچنین در دوران انتفاضه مسجد الاقصی نیز چند کتابی که مستقیما به مسئله مقاومت می‌پرداخت منتشر کرده؛ از جمله کتاب‌هایی درباره عملیات استشهادی «شهیده آیات الاخرس» و «شهیده عندلیب طقاطقه»، به همراه کتابی درباره عملیات‌های نیروهای مقاومت با عنوان «راهی به سوی امانوئل» و کتابی درباره ترور فعالان انتفاضه توسط نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی و همچنین کتابی درباره ترورهایی که موساد انجام داده است.

در میان کتاب‌های او که در بیروت، دمشق، امان، قاهره و بیت‌المقدس منتشر شده خودش کتاب «سایه او بر زمین» را برای خواندن پیشنهاد می‌کند و می‌گوید: «این کتاب تحقیقی است درباره القابی که حکام مسلمان درباره خود بر مسجد‌الاقصی و دیوارهای قدس قدیم منقش و نصب کرده‌اند؛ در این کتاب سعی کردم این القاب که حکام بر روی خود می‌گذاشتند را بررسی کنم و عمق استبداد در میان حکام عرب و مسلمان را نشان بدهم، استبدادی که به نظر من همچنان ادامه دارد».

اثری که او برای خواندن پیشنهاد می‌کند کتاب جنجالی است که «باعث خشم دیگران شده و در اردن کتابفروشی‌ای که این کتاب را توزیع می‌کرده است را بسته و نسخه‌هایی از این کتاب را مصادره کرده‌اند».

آنچه در ادامه می‌خوانید مصاحبه‌ای است که خبرگزاری فارس به صورت اختصاصی با او انجام داده است:

* روابط بین ادبای جهان عرب و ایران باید محکم‌تر باشد

اسامه العیسه در این گفت‌وگو درباره ادبیات فارسی و جایگاه آن در جهان عرب گفت: مثل همه در جهان عرب، ادبیات فارسی را از طریق خیام و حافظ شناخته‌ام.

وی درباره کتاب‌هایی که تا به حال از ادبیات فارسی خوانده نیز گفت: برخی کتاب‌های محدودی که به زبان عربی ترجمه شده را خوانده‌ام و هم‌اکنون کتابی که از ایران در حال خواندن دارم رمان «نون و القلم» جلال آل‌احمد است که رمانی به واقع خوب و سمبلیک است و البته بعضی کتاب‌های آقای خاتمی را نیز خوانده‌ام.

این نویسنده عرب درباره رابطه‌اش با ادبا و نویسندگان ایرانی نیز گفت: متأسفانه هیچ رابطه‌ای با ادیبان ایرانی ندارم چرا که ما فلسطینی‌ها به خاطر اشغالگری از انزوای فرهنگی رنج می‌بریم.

اسامه العیسه همچنین درباره جایگاه ادبیات فارسی در جهان عرب گفت: جایگاه هر ادبیات در میان ملل دیگر بستگی به ترجمه آن به زبان‌های دیگر دارد و هر چند من اطلاعات زیادی درباره ترجمه از فارسی به عربی ندارم اما فکر می‌کنم این مسئله ضعیف است.

وی افزود: عموما مسئله ترجمه در جهان عرب ضعیف است به‌ویژه هنگامی که این مساله را با امثال آن در کشورهای غربی و حتی رژیم صهیونیستی مقایسه می‌کنیم.این رمان‌نویس فلسطینی همچنین درباره روابط ادیبان عرب و فارسی زبان گفت: به صورت کلی نزد محافل فرهنگی اعراب فرهنگ و ادب فارسی دارای جایگاه والایی است اما من فکر می‌کنم روابط بین ادبای جهان عرب و ایران باید محکم‌تر و بهتر از حالت فعلی آن باشد.

* اعراب به ادبیات و هنر آمریکا بیشتر از ادبیات و هنر ایران آشنایی دارند

وی در ادامه افزود: ما در جهان عرب بیشتر از آنکه از ادبیات فارسی و سینما و هنر ایران مطلع باشیم از ادبیات و سینما و هنر آمریکا مطلع هستیم.

این ادیب فلسطینی همچنین درباره تأثیر ادبیات فارسی بر ادبیات معاصر جهان عرب گفت: معتقدم تأثیرات فرهنگی و سیاسی ایران بر جهان عرب بیش از توقع بوده است اما این مشهود و ملموس نیست و این تأثیری است که می‌توان در شعر عرب و معماری دید.

وی افزود: البته در تأثیر سیاسی ایران که بیش از تأثیر فرهنگی آن بوده شکی نیست چرا که انقلاب اسلامی مهمترین و بارزترین حادثه‌ای بوده است که در طول دهه‌های گذشته منطقه به خود دیده است.

* برخی نویسندگان عرب نگاهشان به خواننده غربی است

اسامه العیسه در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره جایگاه ادبیات در جهان عرب گفت: وضعیت ادبیات در جهان عرب بهتر از واقعیت و وضعیت سیاسی آنان است، ما ادبیاتی داریم که توانسته در سطح جهان خودنمایی کند هر چند نمی‌توانم اهمیت آنان را در این مجال برای شما بیان کنم.

وی افزود: این نویسندگان واقعیات زندگی خود را صادقانه بیان کرده‌اند و آثار آنان به زبان‌های مختلف ترجمه شده است.

اسامه العیسه در عین حال افزود: البته هنوز در جهان غرب نگاه خاصی به جهان عربی و اسلامی دارند لذا انواع خاصی از ادبیات را ترجمه و حمایت می‌کنند که با نظر آن و دیدگاه آنان یکسان باشد و به همین خاطر فکر می‌کنم بعضی از نویسندگان در جهان عرب این معادله را درک کرده و با آن به صورت فرصت‌طلبانه برخورد کرده‌اند.

وی ادامه داد: این افراد هنگامی که شروع به نوشتن می‌کنند نگاهشان به دنبال ترجمه و خواننده غربی است.

* ادبیات مقاومت در جهان عرب و فلسطین شاهد افول نگران‌کننده‌ای است

این رمان‌نویس فلسطینی همچنین درباره ادبیات مقاومت گفت: متأسفانه ادبیات مقاومت در جهان عرب و فلسطین شاهد افول نگران‌کننده‌ای است.

وی افزود: پس از زلزله‌ای که قرارداد اسلو ایجاد کرد بسیاری از ادیبان عرب سلاح قلم را رها کرده و همچون سیاستمداران که سلاح را زمین گذاشتند با رژیم صهیونیستی همچون یک دوست تعامل و همراهی کردند.

اسامه العیسه ادامه داد: اصطلاح ادبیات مقاومت در فلسطین متأسفانه بدنام شده است و به‌ویژه نزد نسل‌های ادیب و جوان شاهد بازگشت به درون و حسب حال نویسی هستیم و بسیاری از این ادیبان جوان از روش‌ها و سلوک‌های ادبی در جهان غرب تقلید می‌کنند.

وی در حالی که از نگرانی خود می‌گفت، تأکید کرد: به واقع ناراحت و نگران ادبیات در فلسطین هستم چرا که عملیات و حرکت ساختن انسان فلسطینی جدید بر اساس معیارها و سیاست‌های آمریکا و غرب در حال اجرایی شدن است که البته این امر بر هیچکس پوشیده نیست.

این نویسنده فلسطینی همچنین درباره اهتمام مردم عرب به ادبیات مقاومت گفت: نمی‌‌توانم جایگاه آن را به صورت کامل برای شما ارائه دهم و البته توجه به این مسئله کم است و آن چه که مردم کشورهای عربی را به خود مشغول کرده از سوی حکومت‌های آنها تعریف شده و آن چیزی نیست جز تلاش برای به دست آوردن یک لقمه نان و دیدن سریال‌های تلویزیونی مخمور کننده که نهایتا وقتی برای توجه به ادبیات و سیاست نمی‌ماند و این چیزی است که حکام عرب می‌خواهند.

وی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا فیلم‌هایی اقتباسی از آثار نویسندگان عرب ساخته شده است، گفت: رمان‌های عربی بسیاری به فیلم تبدیل شده است که از مهمترین آنها می‌توان به رمان‌های «نجیب محفوظ» اشاره کرد.

اسامه العیسه ادامه داد: در سال‌های اخیر فیلم‌هایی از رمان‌های معاصر چون رمان «عمارت یعقوبیان» ساخته شد اما باید بگویم سینمای جهان عرب برخلاف سینمای ایران که به جوایز و افتخارات بسیاری دست یافته در حال افول است.

در این گفت‌وگو از اسامه العیسه خواستم تا کتابی از کتب ادبای عرب را برای خواندن معرفی کند و او گفت: کتاب‌های بسیاری وجود دارد که می‌تواند مفید باشد مانند آثار ادیب مصری «بها طاهر» و رمان «طعم جدایی» از رمان‌نویس فلسطینی «ربعی المدهون» و رمان‌های رمان‌نویس لبنانی «امین معلوف».

گفت‌وگو و تنظیم: سجاد اسلامیان

تهیه و تنظیم: مهسا رضایی – بخش ادبیات تبیان