تبیان، دستیار زندگی
بسیاری از آگاهی‎های اولیه برای درک گنوسیزم به دلیل عدم تمایل پیروان آن در افشای آنها به صورت کامل از میان رفته و هیچ‌گونه اثری در دسترس نیست
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گنوسیزم، مادر عرفان‌های انحرافی

گنوسیزم

علی رجبی در گفت‌وگو با ایبنا، اظهار داشت: از آنجایی که نخبگان جایگاه ویژه‎ای در ارتقای بصیرت جامعه دارند، مطالعه و آشنایی با جریان‌هایی مانند: شیطان‌پرستی، عرفان‌ یهودی کابالیسم، عرفان فالون و عرفان سرخ‌پوستی، عرفان اکنکار و عرفان التقاطی، مارکسیسم و همچنین والنتاین، لازم و ضروری است.

رجبی درباره جدیدترین اثر منتشر شده از مجموعه کتاب‌های موسسه‌ی ساحل اندیشه‌ی تهران، با عنوان «گنوسیزم» گفت: گنوسیزم نام زنجیره‎ای از فرقه‌های قدیمی است که نقش به‌سزایی در شکل‌بخشی به بسیاری از جریان‌های فکری، عرفانی و عقیدتی داشتند.

وی افزود: برخی از این مکاتب قرن‎ها پیش منقرض شده‎اند و آثار خود را به فرقه‎ها و گروه‎های فکری دیگر انتقال دادند. گروه دیگری از آنان نیز با اندکی تغییر در قالب‎های جدیدتر باز تولید شده‎اند و بخشی دیگر هم به كلی از میان رفته‎اند.

وی یادآوری كرد: تصوف به عنوان یك جریان چندزیستی معرفتی و عقیدتی و التقاطی، شیطان‎پرستی و شر پرستی به عنوان انحرافی محض از مسیر توحید و یگانه پرستی از مظاهر گنوسیسزم به شمار می‌آیند.

تصوف به عنوان یك جریان چندزیستی معرفتی و عقیدتی و التقاطی، شیطان‎پرستی و شر پرستی به عنوان انحرافی محض از مسیر توحید و یگانه پرستی از مظاهر گنوسیسزم به شمار می‌آیند

وی افزود: این گرایش چند پاره ویژگی‎های مهمی دارد که کمک می‌کند دریابیم چگونه این نگرش زنجیره‎ای خود را در لباس‌های مختلفی بازآوری کرده است. مطالعه گنوسیسم همچنین از منظر شناخت انحراف در آیین پرستش خداوند از ریشه‎های مشترکی در میان فرقه‌ها برخوردار است و از این حیث نیز اهمیت پیدا می‎کند.

رجبی یکی از مهم‌ترین ارکان این مطالعات را ریشه‎یابی این فرقه‌ی مادر در جریان‌های گسترده و پر مخاطبی نظیر تصوف و گوناگونی اشکال آن در جهان برشمرد که بر جوهره‎ای ثابت و اغلب کهنه تمرکز دارند.

وی با غامض خواندن موضوع مورد بررسی این پژوهش آن را مترادف و هم‌بیان با میستی‌سیزم یا رازوارگی توصیف كرد كه جست‌وجو درباره چنین موضوعی به طور طبیعی امری دشوار است.

رجبی گفت: بسیاری از آگاهی‎های اولیه برای درک گنوسیزم به دلیل عدم تمایل پیروان آن در افشای آنها به صورت کامل از میان رفته و هیچ‌گونه اثری در دسترس نیست و تنها بخش انتقال یافته در سایر جریان‌های معرفتی یا فلسفی قابل استخراج و اندازه‎گیری هستند.

وی بازگو كرد: بسیاری از پژوهش‎های تاریخی انجام شده درباره این موضوع نیز حول چارچوب‎های انتزاعی جامعه‌شناسی دین که اغلب ناکارآمد و ناتوان در توصیف پدیده‎های اعتقادی‌اند، به رشته تحریر درآورده شده‌اند.

رجبی افزود: این پژوهش‌ها کمتر می‎توانند در گره‌گشایی‎های علمی موثر واقع شوند، اگرچه نمی‎توان منکر برخی از زحمات درخور تحسین و طاقت‌فرسای محققان ادیان و فرق نیز شد.

وی هدف از نگارش این كتاب را رسیدن مخاطبان به بینش عمومی لازم در پیش‌گیری از عرفان‌های انحرافی در جامعه برشمرد و گفت: به این طریق تجلیات بیرونی گنوسیزم در عصر حاضر تبیین و بازخوانی می‌شوند تا به‌گونه‌ای با آنها مقابله شود.

كتاب «گنوسیزم» در شمارگان 1000 نسخه و بهای 30000 ریال منتشر شده است.


گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی