بنزین 400 تومانی: حتما، شاید !

بخش اقتصاد- ماجرای بنزین در ایران همیشه ماجرایی پر سر و صدا بوده و به نظر می ‌رسد قرار است همیشه این فراورده نفتی به ‌جز سوخت ماشین ما ایرانی‌ ها، موضوع صحبت‌ های روزمره‌ مان در كوچه و خیابان را هم فراهم كند !

به گزارش گروه اقتصادی تبیان، این ‌روزها تب ماجرای هدفمند كردن یارانه‌ ها در كشور به شدت داغ داغ است و در شرایطی كه مسئولان به هر دلیلی راضی به روشن كردن آینده قیمت ‌ها بعد از هدفمندی یارانه‌ ها نمی‌ شوند، بازار حدس و گمانه‌ زنی درباره آینده قیمت بنزین، آب، برق و خیلی از مسایل دیگری كه زندگی روزمره مردم را دستخوش تغییرات می ‌كند حسابی گرم است.

در این میان اما بنزین ماجرای متفاوتی دارد، ایرانی ‌ها هنوز خاطره ماجراهای طول و دراز سهمیه‌ بندی بنزین را از یاد نبرده‌اند و به همین دلیل با اشتیاق بیشتری اخبار این مایه حیات خودروها را دنبال می ‌كنند كه البته این ‌روزهای هرچه بیشتر درباره آینده بنزین می ‌جویند، كمتر پیدا می ‌كنند !

سهمیه‌بندی، اردوی آمادگی هدفمندی !

درحالی كه می ‌توان گفت اجرای طرح سهمیه ‌بندی بنزین در كشور در دستیابی به اهدافش موفق بود و موفق شد اسب افسارگسیخته مصرف بنزین در كشور را تا حد زیادی رام كند، حتی شاید بتوان از ماجرای سهمیه ‌بندی بنزین به عنوان ملموس‌ترین اردوی آماگی همه ما برای هدفمند شدن یارانه‌ ها نام برد؛ اردوی آمادگی كه البته چندان بدون ماجرا هم نبود !

فعلا كه تجربه ماجراهای سهمیه‌ بندی بنزین و تعیین قیمت برای سوخت خودروها در چند وقت اخیر برای مسئولان این نتیجه را به همراه داشته است كه به نظر می ‌رسد تصمیم گرفته اند تكلیف قیمت بنزین را در دقیقه‌ های پایانی قبل از اجرای طرح برای مردم روشن كنند تا از واكنش ‌های نامعقول احتمالی در این رابطه جلوگیری كنند، تاجایی كه سخنگوی اقتصادی دولت برای روشن كردن وضعیت قیمت بنزین پس از هدفمندی یارانه‌ها ترجیح می‌دهد از مبهم‌ ترین تركیب كلمات ممكن استفاده كند.

البته شاید با توجه به تجربه ماجراهای عجیب دوران سهمیه‌ بندی بنزین بتوان تاحدودی به این استراتژی حق داد، هنوز كسی از یاد نبرده كه در آستانه سهمیه ‌بندی بنزین افرادی كه قصد احتكار سوخت در انبارها را داشتند چه حادثه ‌ها كه ایجاد نكردند و این موضوع چه پیامدهای عجیب و غریبی كه در پی نداشت و یا هنوز كسی التهابات پمپ‌های بنزین را در آستانه سهمیه ‌بندی از یاد نمی ‌برد، گویی كه مردم تصور می ‌كردند بعد از سهمیه بندی بنزین تا آخر عمر اجازه پیدا نمی كنند دوباره باك خودروهایشان را از بنزین پر كنند !

گمانه‌زنی قیمت، از مجلس تا دولت

موضوع دیگری كه همیشه باعث می‌ شود در چنین شرایط حساسی بازار حدس و گمانه درباره بنزین داغ ‌تر از قبل شود هم این است كه برخلاف برخی موضوعاتی كه هیچ كس حاضر نیست زیر بار مسئولیتش برود و درباره آن اظهارنظر كند، خوشبختانه بنزین در چنین شرایطی چندین مسئول دارد ! از ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت گرفته تا شركت پخش فراورده‌های نفتی و نمایندگان مجلس و دولت هركدام در این باره اظهارنظر می ‌كنند تا مردم هم در این شلوغی اظهارنظرها سردرگم‌تر از همیشه به آینده نگاه كنند.

از یك ‌طرف رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت گفته است كه بناست بیشترین حجم آزادسازی یارانه‌ها به امر حمل و نقل اختصاص یابد و بنزین و گازوئیل از مواردی هستند كه پرداخت بیشترین حجم یارانه نقدی به مردم نقش ایفا می‌ كنند.

محمد رویانیان كه معمولا به اظهارات رك و راست و به ‌دور از مصلحت ‌گرایی مشهور است، تاحدودی وضعیت آینده بنزین را برای خودروسواران روشن می ‌كند و آب پاكی را روی دستشان می ‌ریزد كه فكر تثبیت قیمت بنزین بعد از هدفمندی یارانه‌ها را در سر نداشته باشند.

وی با شمارش حوزه‌هایی كه مدیریت اجرایی هدفمند كردن یارانه‌ها به عهده آنهاست، افزود: بخش‌های صنعت، كشاورزی، حمل و نقل و مصارف خانگی و تجاری انرژی مورد هدف ستاد هستند. او همچنین ادامه داد كه تحولات نمایانگر این مطلب است كه حمل و نقل سریع ‌ترین عكس‌العمل را در قانون هدفمند كردن یارانه‌ها دارد چرا كه وسعت حمل و نقل به پهنای ایران است.

از طرف دیگر، یكی دیگر از منابع خبری مردمی كه تشنه تعیین‌تكلیف بنزین هستند در این مدت نمایندگان مجلس بوده‌اند، نمایندگانی كه سعی می‌كنند برداشت‌های خود را از دل مذاكراتی  كه با پاستور‌نشینان داشته‌اند در اختیار رسانه‌ها بگذارند. در این زمینه یكی از اعضای كمیسیون انرژی مجلس معتقد است كه قیمت بنزین در سال اول اجرایی شدن قانون هدفمند كردن یارانه‌ها آزاد نمی ‌شود. موید حسینی ‌صدر با اشاره به اجرای قانون هدفمند كردن یارانه‌ها، تصریح كرد: قسمت مهمی از یارانه‌های پرداختی از سوی دولت مربوط به حامل‌های انرژی است و با توجه به نقش كلیدی قیمت سوخت و انرژی در وضعیت معیشتی مردم، دولت باید توجه بیشتری به تعیین قیمت بنزین و دیگر فرآورده‌های سوختی در كشور داشته باشد.

وی آزاد‌سازی قیمت بنزین در سال اول اجرایی شدن قانون هدفمند كردن یارانه‌ها را رد كرد و اظهار داشت: قیمت بنزین در سال اول اجرایی شدن قانون هدفمند كردن یارانه‌ها آزاد نمی ‌شود. نماینده مردم خوی و چایپاره در مجلس شورای اسلامی از افزایش قیمت در ارائه خدمات در زمینه برق، آب و گاز در زمان اجرای هدفمندی یارانه‌ها خبر داد و گفت: این افزایش قیمت‌ها یك ضرورت ملی است و با ادامه روند فعلی دریافت نرخ آب، برق و گاز و بسیاری از اهداف در نظر گرفته شده در برنامه پنجم توسعه محقق نمی ‌شود.

بنزین 400 تومانی: شاید حتما !

اگر در  هفته‌ های گذشته اخبار مربوط به بنزین را دنبال كرده باشید قطعا انقدر با شنیدن سناریوهای مختلف و رنگارنگ درباره آینده قیمت بنزین گیج شده‌اید كه تصمیم گرفته باشید اصلا بی ‌خیال برنامه‌ریزی شده و سرنوشت این مساله را به دست زمان بسپارید.

در این هفته‌ها همه ‌جور قیمت از زبان خیلی از صاحب‌نظران به گوشمان رسیده و انتظار قیمت 400 تومانی، 500 تومانی، 650 تومانی، 750 تومانی، 900 تومانی و ... را به ازای هر لیتر بنزین براساس هر سناریویی داریم، بنزین تك‌ نرخی، دو نرخی، چند نرخی و ... هم از دیگر سناریوهایی است كه هرچندوقت یك ‌بار برای آینده سرنوشت سوخت خودروها مطرح می‌شود.

در این میان اما شاید صریح ‌ترین اظهارنظر بازهم مربوط به عضو كمیسیون اقتصادی مجلس بود كه گفت: مقرر شده پس از هدفمندی یارانه ها دولت قیمت بنزین را بر روی 400 تومان ثابت نگاه دارد.

حسن خسته‌ بند در خصوص قیمت نهایی بنزین هنگام آزادسازی یارانه‌ها در سال جاری اظهار داشت: دولت به‎ طور كامل اطلاعاتی در این باره ارایه نكرده است، اما بر اساس صحبت‌های انجام شده بین دولت و مجلس بنا بر این شده كه دولت قیمت بنزین را بر مبنای فوب خلیج فارس محاسبه كند.

وی ادامه داد: اگر فوب خلیج فارس بالای 400 تومان بود، دولت مابه ‌التفاوت آن را به صورت یارانه پرداخت می ‌كند و اگر پایین ‌تر بود مابه‌ التفاوت آن با قیمت 400 تومان به عنوان درآمد دولت تلقی خواهد شد. عضو كمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مدت زمان آزاد سازی بنزین را 5 سال دانست و تأكید كرد: آزاد سازی قیمت حامل‌ های انرژی باید به صورت تدریجی و طی 5 سال صورت گیرد.

اما درشرایطی كه به نظر می ‌رسید این اظهارات منطقی تاحدودی آینده وضعیت بنزین را روشن كرده است، سخنگوی اقتصادی دولت با توضیحات اخیرش وضعیت بنزین را از همیشه مبهم ‌تر كرد؛ سخنگوی اقتصادی دولت از واریز یارانه‌ها به حساب مردم از نیمه دوم مهرماه خبر داد و در واكنش به اینكه "آیا گفته رئیس كمیسیون اقتصادی مجلس مبنی بر فروش بنزین 400 تومانی از آبان ماه را تائید می ‌كنید یا خیر؟ "، از عبارت "حتماً شاید " استفاده كرد !

وی در تشریح سیاست دولت برای تعیین تكلیف قیمت بنزین افزود: همان گونه كه 15 سال پیش در سازمان وقت برنامه و بودجه بودیم وقتی می‌ خواستیم 20 درصد قیمت بنزین را تغییر دهیم یك ساعت قبل از آن اعلام می‌ كردیم در هدفمند‌ی یارانه‌ها هم همین گونه خواهد بود.

اما با وجود اظهارات اخیر سخنگوی اقتصادی دولت، به هر حال به نظر می ‌رسد درحالی كه هدفمندی یارانه ها با محوریت بنزین قرار است در فصل پائیز و احتمالا در همین روزها کلید بخورد، کارگروه تحول اقتصادی دولت با بررسی سناریوهای مختلف درباره قیمت عرضه بنزین، سرانجام اخیرا تکلیف این فرآورده سوختی را مشخص کرده است.

با سخنان اخیر نیز مشخص می شود احتمال اینکه بنزین به صورت تک نرخی و با قیمت 400 تومان در زمان هدفمندی یارانه ها عرضه شود بسیار بیشتر از سایر سناریوهای دیگر است، اما هنوز نباید به هیچ‌چیز مطمئن بود، چون كه رییس مجلس در تازه ترین اظهارنظر درباره بنزین آب پاكی را روی دست همه ریخته و اعلام كرده است كه "درباره قیمت بنزین هنوز به قیمت دقیقی نرسیده‌ایم و بحث‌ها ادامه دارد" تا بازهم بهترین تعریف برای وضعیت آینده قیمت بنزین همان "حتما، شاید" باشد !