هزار توی هزار در

این روزها که سایه تابستان هنوز هم بر سر شهرهای ما پهن است، فرصت خوبی است تا یک سفر کوتاه یکی دو روزه به غرب کشور و استان ایلام داشته باشید. عروس زاگرس این روزها با آب و هوای خنک پاییزی اش، می تواند بهترین گزینه برای یک سفر سبز و خنک و دلچسب باشد!

پیشنهاد ما این بار برای مسافران ایلام، تماشای قلعه «هزار در» در شرق شهرستان دره شهر است. قلعه ای که بدون شک یکی از دیدنی ترین و شگفت انگیزترین معماری های تاریخ ایران را دارد.

عمر قلعه هزار در را به دوران ساسانیان نسبت می دهند و از ساختار معماری آن، پیش بینی می کنند که این قلعه یا یک پادگان نظامی بوده یا قلعه ای دفاعی که از سنگ‌های تراشیده و قلوه سنگ‌هایی بنا شده که با ملات گچ پخته به هم متصل شده اند. دیوار شمالی قلعه که مشرف به پرتگاه ساخته شده و حدودا چهار متر پایین تر از دیوار قلعه قرار دارد، فرضیه نظامی بودن این قلعه را قوت می بخشد.

اگر گذارتان به قلعه هزار در بیفتد، می توانید هزارتویی از طاق های هلالی را ببینید که در محوطه ای مستطیل شکل قرار گرفته است. راهروهای طولانی این قلعه در چهار جهت آن قرار گرفته و بخش های مختلف بنا را از طریق چند درگاه به اتاق‌های داخل مرتبط می‌کنند.

در نگاه اول، پوشش قطور و محکم دیوارها و بی پنجره بودن آنها، ممکن است این تصور را به وجود بیاورد که با دخمه ای تاریک و سیاهچالی تاریخی رو به رو هستید. اما به محض این که پا به داخل قلعه بگذارید، تمام این تصورات بهم می خورد و قصری پر نور با هزار دالان تو در تو را می بینید که نور خورشید را از طریق دریچه‌هایی به قطر تقریبی یک متر در سقف به صورت شما می تاباند؛ حفره هایی که کار تهویه قلعه را هم انجام می دهند و مانع از یکنواخت شدن هوای قلعه می شوند.

ظاهر و پی قلعه هزار در نشان می دهد که این قلعه در طبقات متعددی ساخته شده و زیرزمین، طبقه همکف و طبقه بالایی آن هنوز هم قابل مشاهده است. بیشتر سفال هایی که از محوطه قلعه به دست آمده اند به رنگ نخودی هستند و تزئینات نقش برجسته، طنابی و نقش کنده دارند.