کتاب کودک، جدا افتاده و بی‌سرپرست
اشاره: "دنیای کتاب در ایران اوضاع نابسامان و نامطلوبی دارد" هر کدام از ما به دفعات این گزاره را شنیده ایم و با آن آشناییم. اما بهتر است این را هم بدانیم و البته قبول کنیم که دنیای کتاب کودک در ایران، اوضاع به مراتب بدتر و بغرنج‌تری دارد. احمد اکبرپور در یادداشت زیر به بررسی مشکلات این حوزه پرداخته است.
کتاب کودک در ایران وضیعت بسیار بغرنجی دارد و ناشران در مقایسه با دیگر حوزه‌های فرهنگی، کمتر برای انتشار کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان از خود اقبالی نشان می‌دهند.
در بیشتر موارد هم اگر وارد حوزه کتاب‌های کودک شوند، کتاب‌های بازاری شانس بیشتری برای انتشار دارند. البته اگر نویسنده‌ای با اقبالی هم پیدا شد که ناشری برای انتشار کتابش از خود اقبال نشان داد، در بیشتر موارد اگر تصویرسازی برای کتاب او انجام شود این تصویرسازی بدون اطلاع نویسنده خواهد بود.
ما نویسندگان کودک و نوجوان رویاهای خودمان را برای کودکان می‌نوسیم و برای ما بسیار مهم است که چه کسی رویاهای ما را به تصویرمی کشد. برخی از ناشران نیز از تصاویر آماده برای آماده‌سازی یک کتاب استفاده می‌کنند و همین موضوع در بیشتر موارد موجب می‌شود که داستان و تصویرسازی با هم خوب منطبق نشوند و هر کدام ساز خودشان را بزنند.
چرا ما در کشور سینمای ملی داریم و شاهد حمایت‌های دولتی هم در این بخش هستیم اما هیچ مرجع قانونی از حوزه تالیف ملی حمایت نمی‌کند
با این همه و در چنین شرایطی اگر کتاب خوبی هم نوشته و تصویرسازی شود با توجه به رکود بازار کتاب و پخش نامناسب کتاب، به سختی در کنار کتاب‌های بازاری جایی در کتاب فروشی‌ها برای عرضه پیدا می‌کند. بسیاری از کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان با اینکه بازار چاپ و پخش کتاب در تهران متمرکز شده است حتی در کتاب فروشی‌های شهر هم عرضه نمی‌شود، چه برسد به این که به کتاب فروشی‌های شهرستان راه پیدا کند.
از سوی دیگر متاسفانه بسیاری از کسانی که اتفاقا ربطی هم به بازار کتاب کودک ندارند، اظهارات عجیب و غریبی درباره این حوزه می‌کنند و مدعی هستند که انتشار کتاب کودک در ایران بسیار آسان است و نویسنده‌ها و ناشران این حوزه با نوشتن یک کتاب 17 صفحه‌ای سود بالایی به جیب می‌زنند. اما اگر نگاهی اجمالی به تیراژ کتاب کودک در ایران و دشواری‌های انتشار کتاب بکنیم متوجه می‌شویم که کتاب کودک درایران هرگز در شرایط آرمانی قرار نداشته و ندارد.
خود من که چندین جایزه معتبر ادبی در این حوزه دریافت کرده‌ام و چند کتابم نیز به زبان انگلیسی ترجمه شده است، با توجه به شرایط نشر کتاب کودک در ایران بیشتر از روی تفنن، هر از گاهی کتاب کودک می‌نویسم و گاه دو سال هم برای انتشارش انتظار می‌کشم.
در چنین شرایطی من نویسنده واقعا نمی‌دانم چه راهکاری باید اندیشید تا تحولی در وضیعت کتاب در ایران بوجود آید، آیا تعلق گرفتن یارانه به کتاب‌های کودک و نوجوان می‌تواند خون تازه‌ای به حوزه نشر کتاب کودک بدمد؟
اگر به حافظه تاریخی‌مان رجوع کنیم می‌بینیم که در بیشتر موارد هرگاه که یارانه دولتی به کالایی تعلق گیرد، کارهای بازاری، بازار را اشباع می‌کنند. من واقعا نمی‌دانم چرا در کشور ما سینمای ملی داریم و شاهد حمایت‌های دولتی هم در این بخش هستیم اما هیچ مرجع قانونی از حوزه تالیف ملی حمایت نمی‌کند.
منبع: خبرآنلاین
گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی
