پیش به سوی شیرپلا

راهنمای کوهنوردی یک روزه در البرز مرکزی، از دربند تا شیرپلا

یکی از قله های بلند بالای تهران توچال است با 3960 متر ارتفاع. در واقع توچال بلندترین قله رشته کوه های البرز مرکزی است که از شمال تهران می گذرد. مسیرهایی که به این قله ختم می شود، هم برای کوهنوردهای حرفه ای که پیش برنامه کوهنوردی های سنگین شان را این مسیر می گذارند، طرفدار دارد و هم برای کوهنوردهای آماتور که بیشتر به هوای بیرون زدن از شلوغی شهر راهی کوه می شوند. کوهستان توچال سه پناهگاه بزرگ به نام های «کلک چال»، «پلنگ چال» و «شیرپلا» دارد. ما در این راهنما سراغ «شیرپلا» می رویم. پناهگاهی در ارتفاع 2800 متری با غذایی گرم و تختخواب راحت برای استراحت چند ساعته کوهنوردهایی که قصد شب مانی در کوهستان شمال تهران را دارند.

بهتر است قرارتان را بگذارید پای مجسمه آقای کوهنوردی که دست کم 30 سالی هست که کوله به دوش در میدان دربند ایستاده. مسیر دربند و سربند در دسترس ترین راه برای صعود شیرپلاست. برای رسیدن به دربند هم اگر از مرکز، جنوب یا شرق تهران راهی می شوید، کافی است خودتان را به میدان تجریش برسانید و از آنجا با مین بوس یا تاکسی راهی دربند شوید. اگر برنامه کوهنوردی را یک روز تعطیل گذاشتید، توصیه ما استفاده از مترو است. فقط کافی است از ایستگاه قیطریه از زیرزمین سر در بیاورید داخل خیابان شریعتی و از آنجا با راننده تاکسی هایی که از کله صبح فریاد «دربند... دربند» می زنند، راهی میدان دربند شوید. چون مسیر طولانی است، بهتر است هر چه زودتر راه بیفتید. اگر می خواهید از  شیرپلا بالاتر بروید و هوای رفتن به قله توچال را دارید، حتما قبل از روشن شدن هوا راه بیفتید.

از پس قلعه تا گذر آقا مهدی

از کنار مجسمه کوهنورد و مسیر «تله سییژ» مسیر پاکوب و پهنی وجود دارد که باید آن را تا انتها بروید. ابتدای مسیر شیب نسبتاً تندی دارد اما کم کم  که از کنار تله سییژ می گذرید آبادی جمع و جور «پس قلعه» را زیر پای تان می بینید. روستایی در ارتفاعات شهرستان شمیران که در مسیر کوهستانی دربند قرار دارد. قلعه شمیران که حالا به آن سر قلعه می گویند، این قدر معروف بوده که اهالی، اسم روستای پشت سر این قلعه را پس قلعه گذاشتند. با اینکه حالا از قلعه چیزی باقی نمانده اما سال هاست که اسم روستای پشت سر قلعه همان پس قلعه مانده است.

بعد از اینکه از روستا گذشتید، شیب کمی ملایم می شود و قهوه خانه ها یکی یکی خودشان را نشان می دهند. قهوه خانه های «تهرانی» و «عباد» که سال هاست در این مسیر وجود دارند و حالا پسران آنها چای داغ و نیمروی تخم مرغ دست کوهنوردها می دهند. اگر خیلی خسته نشدید و برنامه ای برای خوردن صبحانه دارید، بهتر است یک مقدار دیگر بالا بروید تا به گذر آقا مهدی برسید. گذر آقا مهدی همان پل چوبی روی رودخانه است که بیشتر شبیه یک سه راهی است. سمت پل چوبی مسیر بند یخچال، پناهگاه شروین، چشمه جعفر و چشمه نرگس و سمت چپ به سمت پاسگاه امداد و نجات داودی، پناهگاه شیرپلا، قله توچال، دره اوسون، دیواره اوسون و هتل اوسون می رود. در اینجا یک باجه تلفن کارتی هم هست که برای مواقع اضطرار حسابی به کار می آید. اگر کوهنورد حرفه ای نیستید و تجهیزات درست و درمانی ندارید بی جهت دنبال معدود کوهنوردانی که به آنجا می روند راه نیفتید. مسیر بند یخچال را بیشتر صخره نوردهایی می روند که با طناب و کلی تجهیزات دیگر هوای بالا رفتن از صخره به سرشان زده.

پله پله تا قهوه خانه

بعد از گذر آقامهدی مسیر شبیه کوچه باغ های تنگ و باریکی می شود ک هر از گاهی شاخه درخت میوه ای از پشت دیوار کاه گلی جلوی تان سبز می شود. بعد از گذشتن از کوچه باغ ها و یال نسبتا پرشیبی به یک دو راهی می رسید که یک راهش به وسیله تابلوی زرد رنگ و رو رفته نشان می دهد که به سمت منطقه زیبای «اوسون» می رود. هتل زیبایی هم در ارتفاع 2300 متری اوسون ساخته اند که جان می دهد برای یک خواب راحت و استراحت چند ساعته. اما اگر قصد دارید مسیرتان را به سمت اوسون و اقامت در هتل اش ادامه دهید، بی گدار به آب نزنید و از قبل اتاق بگیرد. اما اگر تصمیم دارید مسیرتان را به سمت شیرپلا ادامه دهید، باید دوراهی را مستقیم بروید. بعد از 45 دقیقه ای که از یک شیب نسبتاً تند بالا می روید، جایگاه هلیکوپتر قرارگاه امداد و نجات داودی پیدا می شود. درست بعد از آن، دیوارهای سنگی «کافه رجب» پیداست. کافه ای با عدسی، لوبیا، خامه، عسل و نان داغ که می توانید خود را به یک صبحانه یا ناهار جانانه مهمان کنید. اما حواس تان باشد از اینجا به بعد مسیر حسابی سخت می شود. پس اگر نتوانستید ادامه دهید، در کافه رجب خستگی را در کنید و از همین مسیری که آمدید به سمت دربند سرازیر شوید.

جنگ صخره ای تا پناهگاه

مسیر از کنار قرارگاه امداد و کافه رجب ادامه دارد، از اینجا به بعد، صخره نوردی با شیب زیاد آغاز می شود. سیم بکسل، طناب و حفاظ های آهنی و پله، راه صعود به شیرپلا را آسان تر کرده اند. امسال با باران های بهار می توانید صدای آب و آبشارهای این مسیر را بشنوید.

بعد از عبور از صخره ها به چشمه زیر شیرپلا می رسید. کمی بعد از چشمه، می توانید پناهگاه را ببینید. اگر قصد شب مانی در پناهگاه را دارید، بهتر است همان اول به مدیریت بروید و رسید بگیرید. قیمت خوابگاه های عمومی 3 هزار تومان است. اما برای خوابگاه های خصوصی و خانوادگی باید دست به جیب شوید و نفری بین 7 تا 8 هزار تومان بدهید.

یادتان باشد برای خوابگاه های خصوصی و خانوادگی باید شناسنامه همراه داشته باشید. اگر وسط هفته می روید، اصلا نگران پر بودن اتاق ها نباشید. اما آخر هفته ها و تعطیلات ریسک بی اتاق ماندن و بیرون خوابیدن را هم باید در نظر بگیرید.

معمولا شب ماندن در پناهگاه کار کوهنوردهایی است که می خواهند صبح زود راهی قله توچال شوند. درست از پشت پناهگاه آبشاری سرازیر می شود که به آبشار دوقلو معروف است. آبشاری که در این فصل سال حسابی پرآب است و جان می دهد برای گرفتن عکس یادگاری.

راهی برای برگشت

برای برگشت سه گزینه پیش رو دارید؛ یک راه آن است که از همان راه رفته برگردید. البته برخلاف تصور عموم که پایین آمدن را راحت تر از بالا رفتن می دانند، این راه شاید مشکل تر از بقیه باشد و به زانوهایتان فشار بیاورد. به همین دلیل توصیه ما این است: تا اینجا که آمده اید، کمی هم بالاتر بروید.

یکی از گزینه های دیگر این است که مسیر شیرپلا را تا قله توچال ادامه بدهید و از آنجا روی خط الرأس حرکت کنید و خودتان را به ایستگاه هفت تله کابین برسانید و از آنجا در تله کابین بنشینید و تا بام را استراحت کنید. اما شیب این مسیر زیاد است و تقریبا به همین اندازه که از دربند به شیرپلا رسیدید، باید زمان بگذارید تا به ایستگاه هفت برسید. اما اگر هوای رفتن به قله را ندارید و نایی هم برای پیاده برگشتن برای تان باقی نمانده می توانید از شیرپلا به سمت ایستگاه پنج حرکت کنید.

مسیر شیرپلا تا ایستگاه پنج بعد از کمی سربالایی، تقریبا سرازیری است. از شیرپلا تا ایستگاه پنج؛ یک ساعتی بیشتر راه نیست و می توانید با یک تله کابین سواری در عرض یک ربع خودتان را به ولنجک یا همان بام تهران برسانید. قیمت تله کابین از ایستگاه حدود پنج هزار تومان است اما از ایستگاه هفت باید هشت، نه هزار تومانی دست به جیب شوید. ولی اگر حس کوهنوردی حسابی گیرتان انداخته و می خواهید پیاده پایین بیایید، همین مسیر برای برگشت بسیار راحت تر و کوتاه تر است.

گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی

برگرفته از: سرزمین من- شماره 47