زیارت در کلام آیت الله بهجت

مجموعه نکاتی درباره زیارت از کلمات آیت الله محمدتقی بهجت (ره)

عکس:  بر آستانه حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

زيارت هر كدام از مشاهد مشرّفه، زيارت همه است

خيال مى كنم انسان اگر هر يك از مشاهد مشرفه را طواف كند، همه ى مشاهد را در همه جا زيارت كرده است و براى او مفيد است.

آن ها «أَحْيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» [زنده اند و نزد خدا بهره مند] (1) هستند و با ديگران قابل قياس نيستند. هرجا هستيم مى توانيم به هر كدام از آنها متوسّل شويم.

در زيارت حضرت سيّدالشهدا عليه السّلام  بر همه ى ائمه بلكه انبياء عليهم السّلام، سلام شده است: آدم و نوح و ابراهيم و موسى و عيسى و محمّد ـ صلوات اللّه عليهم اجمعين.

اگر كسى بخواهد تشنگى و عطش ديدار آن ها را در وجود خود تخفيف دهد، زيارت مشاهد مشرفه به منزله ى ملاقات آنها و ديدار حضرت غايب ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ است.

آن ها در هر جا حاضر و ناظرند. هر گاه انسان به يكى از آنها متوجه شود، مانند آن است كه به همه متوجه شده و همه را زيارت و ديدار كرده است. گذشته از اين كه فرموده اند: «شما خود را اصلاح كنيد، ما خودمان به سراغ شما مى آييم و لازم نيست شما به دنبال ما باشيد».

راه ديگر، توسّل به قرآن است، اين ها شريك قرآن هستند، بلكه با قرآن عينيّت دارند؛ اگر چه اكثر مسلمانان به قرآن اعتقاد دارند ولى به امامت اهل بيت قايل نيستند. البته جاى شگفتى نيست كه اكثريت مسلمانان بر خطا هستند، زيرا مى دانيم كه اكثر متديّنين عالم نيز مسيحى هستند كه قايلاند قرآن باطل است! بنابراين، اكثريت ميزان برترى نيست. توسل به قرآن هم آرامبخش دلها است:«أَلنَّظَرُ إِلَى الْمُصْحَفِ عِبادَةٌ» [نگريستن به قرآن عبادت است.] (2)

همين سلوه و آرامش قلبى براى كسى كه به شمايل امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ نگاه كند، نيز حاصل مى شود.

گرد خاك پاى زوّار را مى بوسم!

مسلمانان در شأن اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ در غايت اختلافند، چنان كه در مورد قرآن نيز چنين هستند.

برخى آن قدر ضعيف هستند كه در بوسيدن ضريح آنها شكّ و اعتراض دارند.

آقايى ظاهرا به مرحوم شيخ انصارى كه حرم يا ضريح را بوسيد، اعتراض كرد كه آقا شما هم؟!

برعكس مرحوم دربندى به ايشان گفت: آقا، كار شما براى مردم حجّت است، وقتى به حرم مى روى، ضريح حرم حضرت ابوالفضل ـ عليه السّلام ـ را ببوس.

شيخ در جواب فرمود: عتبه ى درب را مى بوسم كه گرد و خاك پاى زوّار است!

در يكى از زيارات حضرت سيّد الشّهدا ـ عليه السّلام ـ آمده است: «ثُمَّ قَبِّلِ الضَّريحَ مِنْ أَرْبَعِ جَوانِبِه» [سپس ضريح را از چهار سويش ببوس.] (3)

بیاناتی دیگر از آیت الله بهجت در زیارت ائمه:

بسم الله الرحمن الرحیم

زیارت شما قلبی باشد. در موقع ورود اذن دخول بخواهید، اگر حال داشتید به حرم بروید. هنگامی که از حضرت رضا علیه السلام اذن دخول می طلبید و می گویید: «أ أدخل یا حجة الله: ای حجت خدا، آیا وارد شوم؟»

به قلبتان مراجعه کنید و ببینید آیا تحولی در آن به وجود آمده و تغییر یافته است یا نه؟ اگر تغییر حال در شما بود، حضرت علیه السلام به شما اجازه داده است. اذن دخول حضرت سیدالشهداء علیه السلام گریه است، اگر اشک آمد امام حسین علیه السلام اذن دخول داده اند و وارد شوید. اگر حال داشتید به حرم وارد شوید. اگر هیچ تغییری در دل شما بوجود نیامد و دیدید حالتان مساعد نیست، بهتر است به کار مستحبی دیگری بپردازید. سه روز روزه بگیرید و غسل کنید و بعد به حرم بروید و دوباره از حضرت اجازه ورود بخواهید.

زیارت امام رضا علیه السلام از زیارت امام حسین علیه السلام بالا تر است، چرا که بسیاری از مسلمانان به زیارت امام حسین علیه السلام می روند. ولی فقط شیعیان اثنی عشری به زیارت حضرت امام رضا علیه السلام می آیند.

بسیاری از حضرت رضا علیه السلام سؤال کردند و خواستند و جواب شنیدند، در نجف، در کربلا، در مشهد مقدس، کسی مادرش را به کول می گرفت و به حرم می برد. چیزهای عجیبی را می دید.

ملتفت باشید! معتقد باشید! شفا دادن الی ما شاءالله! به تحقق پیوسته. یکی از معاودین عراقی غده ای داشت و می بایستی مورد عمل جراحی قرار می گرفت. خطرناک بود، از آقا امام رضا خواست او را شفا بدهد، شب حضرت معصومه علیها السلام را در خواب دید که به وی فرمود: «غده خوب می شود. احتیاج به عمل ندارد»! ارتباط خواهر و برادر را ببینید که از برادر خواسته خواهر جوابش را داده است.

همه زیارتنامه ها مورد تأیید هستند. زیارت جامعه کبیره را بخوانید. زیارت امین الله مهم است. قلب شما بخواند. با زبان قلب خود بخوانید. لازم نیست حوائج خود را در محضر امام علیه السلام بشمرید. حضرت علیه السلام می دانند! مبالغه در دعاها نکنید! زیارت قلبی باشد. امام رضا علیه السلام به کسی فرمودند: «از بعضی گریه ها ناراحت هستم»!

یکی از بزرگان میگوید، من به دو چیز امیدوارم اولاً قرآن را با کسالت نخوانده ام. بر خلاف بعضی که قرآن را آنچنان می خوانند که گویی شاهنامه می خوانند. قرآن کریم موجودی است شبیه عترت. ثانیاً در مجلس عزاداری حضرت سید الشهداء گریه کرده ام.

حضرت آیت الله العظمی بروجردی رحمه الله مبتلا به درد چشم شدند، فرمودند: «در روز عاشورا مقداری از گِلِ پیشانی عزاداری امام حسین علیه السلام را بر چشمان خود مالیدم، دیگر در عمرم مبتلا به درد چشم نشدم واز عینک هم استفاده نکردم!»

پس از حادثه بمب گذاری در حرم مطهر حضرت رضا علیه السلام حضرت به خواب کسی آمدند، سؤال شد: «در آن زمان شما کجا بودید؟» فرمودند: «کربلا بودم»

این جمله دو معنی دارد:

معنی اول اینکه حضرت رضا علیه السلام آن روز به کربلا رفته بودند. معنی دوم یعنی این حادثه در کربلا هم تکرار شده است. دشمنان به صحن امام حسین علیه السلام ریختند و ضریح را خراب کردند و در آن جا آتش روشن کردند!

کسی وارد حرم حضرت رضا علیه السلام شد، متوجه شد سیدی نورانی در جلوی او مشغول خواندن زیارتنامه می باشد، نزدیک او شد و متوجه شد که ایشان اسامی معصومین سلام الله علیهم  را یک یک با سلام ذکر می فرمایند. هنگامی که به نام مبارک امام زمان ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ رسیدند سکوت کردند! آن کس متوجه شد که آن سید بزرگوار خود مولایمان امام زمان- سلام الله علیه و ارواحنا له الفداء- می باشد.

در همین حرم حضرت رضا علیه السلام چه کراماتی مشاهده شده است؟ کسی در رؤیا دید که به حرم حضرت رضا علیه السلام مشرف شده و متوجه شد که گنبد حرم شکافته شد و حضرت عیسی و حضرت مریم علیهما السلام از آنجا وارد حرم شدند. تختی گذاشتند و آن دو بر آن نشستند و حضرت رضا علیه السلام را زیارت کردند.

روز بعد آن کس در بیداری به حرم مشرف گردید. ناگهان متوجه شد حرم کاملاً خلوت می باشد! حضرت عیسی و حضرت مریم علیهما السلام از گنبد وارد حرم شدند و بر تختی نشستند و حضرت رضا علیه السلام را زیارت کردند. زیارت نامه می خواندند. همین زیارت نامه معمولی را می خواندند! پس از خواندن زیارتنامه از همان بالای گنبد برگشتند. دوباره وضع عادی شد و قیل و قال شروع گردید حال آیا حضرت رضا علیه السلام وفات کرده است؟

حرف آخر اینکه: عمل کنیم به هر چه می دانیم. احتیاط کنیم در آنچه خوب نمی دانیم. با عصای احتیاط حرکت کنیم.

اينجا قبر حضرت هود و صالح عليهما السّلام است

محل دفن و مزار حضرت هود و صالح پيغمبر ـ عليهما السّلام ـ معلوم و مشخص نبود، تا اين كه سيّد بحرالعلوم رحمه اللّه در وادى السّلام نجف اشرف فرمود: اين جا را حفر كنيد، حفر كردند. لوحى ظاهر شد كه بر روى آن نوشته شده بود: «هذا قَبْرُ هُودٍ وَ صالحٍ» (اين قبر حضرت هود و صالح است) و اكنون مرقد آنها در وسط وادى السلام قرار دارد و زيارتگاه است.

در زيارتنامه ى حضرت اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ نيز آمده است: «ألَسَّلامُ عَلَيْكَ وَ عَلى جارَيْكَ هُودٍ وَ صالحٍ.» سلام بر تو و بر دو همسايه ات حضرت هود و حضرت صالح [و آمده است:] «السّلامُ عَلَيْكَ وَ عَلى ضَجيعَيْكَ آدمَ وَ نُوحٍ»؛ (سلام بر تو و بر حضرت آدم و نوح ـ عليهماالسّلام ـ كه در كنار تو آرميده اند) (4)

و... بنده از مشايخ قبل از ايشان اين مطلب را نديده ام.

پی نوشت ها

(1) سوره ى آل عمران، آيه 169

(2) مستدرك الوسائل، ج 4، ص 268؛ بحارالانوار، ج 1، ص 204؛ كشف الغمّة، ج 2، ص 268.

(3) ر.ك: بحار الانوار، ج 98، ص 336؛ اقبال الاعمال، ص 712.

(4) المزار، ص 255؛ اقبال (سه جلدى)، ج 3، ص 135؛ بحارالانوار، ج 53، ص 271؛ ج 197، ص 286

منبع: پایگاه اطلاع رسانی آیت الله بهجت

تنظیم و فرآوری: رهنما، گروه حوزه علمیه تبیان