ستایش و نیایش در کلام شیخ اشراق «ستایش و نیایش» اثری از شهاب‌الدین یحیی سهروردی است كه به كوشش محمد ملکی (جلال‌الدین) منتشر شده. این كتاب پنج رساله عرفانی از سهروردی را دربر دارد كه در قالب مناجات این فیلسوف با معبود بر صفحه كاغذ نقش بسته‌اند.
به گزارش ایبنا، شیخ اشراق، بنیادگذار حكمت اشراق، از معدود فیلسوفانی است كه بنیاد فلسفه خود را بر پایه وحی و عرفان بنا نهاد تا جان و دل هر انسانی كه با این فلسفه مأنوس است و انسی دارد، بشوراند.
اثر حاضر، شامل پنج رساله عرفانی از سهروردی است كه در هنگامه مناجات با معبود خویش عرض نیاز كرده است. این رسالهها با عنوان «ستایش و نیایش» كه خمیر مایه این رسالههاست، برای اصحاب عرفان و معرفت به رشته تحریر در آمده‌اند.
شیخ اشراق، حكیم و فیلسوف بزرگ ایرانی كه نام كاملش «ابوالفتوح یحیی ابن حبش» بود، در شهر سهرورد (از توابع شهرستان خدابنده) نزدیكی زنجان و در سال 549 ولادت یافت. او حكمت و اصول را در شهر مراغه و تبریز نزد شیخ مجدالدین جیلی آموخت و در علوم حكمی و فلسفی سرآمد عصر خود شد و با بهره گیری از قدرت هوش بالا و ذهن نقاد و نیك فهمی‌اش بر بسیاری از حقایق دسترسی پیدا كرد.
شیخ همیشه در بیان مسائل، به خصوص احکام و مسائل مربوط به دین بی باک بود و همین صراحت بیان او بود که سرانجام فقهای قشری عامه علیه او شوریدند، او را مرتد خوانده و سخنانش را خلاف اصول دین دانستند
سهروردی پس از تکمیل تحصیلات به اصفهان رفت تا نزد ظهیرالدین فارسی ، علم منطق را بیاموزد . او در همین شهر بود که برای نخستین بار با افکار ابن سینا روبرو شد و پس از مدتی تسلط خاصی بر آن پیدا کرد.
هنگامی که سفرهای سهروردی گسترده تر شده بود به آناتولی رسید و از آنجا به حلب سوریه رسید. در همان شهر با ملک ظاهر ، پسر صلاح الدین ایوبی ، دیدار کرد. ملک ظاهر شیفته شیخ شده و مقدمش را گرامی داشت و از او خواست که در آن جا بماند. سهروردی پذیرفت و درس و بحث خود را در مدرسه حلاویه آغاز کرد. در همین مدرسه بود که شاگرد و پیرو وفادارش شمس الدین شهروزی به او پیوست.
شیخ همیشه در بیان مسائل ، به خصوص احکام و مسائل مربوط به دین بی باک بود و همین صراحت بیان او بود که سرانجام فقهای قشری عامه علیه او شوریدند ، او را مرتد خوانده و سخنانش را خلاف اصول دین دانستند.
این کینه و عناد تا جایی رسید که ملک ظاهر را تشویق به قتل او کردند. اما ملک ظاهر نمی پذیرفت و به خواست آنان توجهی نمی کرد. اما فقها با ارسال شکوائیه به صلاح الدین ایوبی او را مجاب کردند که فرمان قتل شیخ را صادر کند. سرانجام صلاح الدین ایوبی در نامه ای از پسرش خواست به دلیل برخی ملاحظات سیاسی شیخ را به قتل برساند .
بدین ترتیب شیخ را زندانی کرده و در سن ۳۶ یا ۳۸ سالگی به شکل مرموزی دیده از جهان فرو بست
شیخ شهاب الدین، بزرگترین فیلسوفی است كه حكمت اشراق در آثار فلسفی او به حد كمال رسید و به همین دلیل او را شیخ اشراق لقب دادند. او از بزرگترین مدافعان حكمت خسروانی در اسلام و بنیانگذار حكمت اشراق شناخته می‌شود.
گفتنی است انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب نخستین چاپ كتاب «ستایش و نیایش» را در 111 صفحه و بهای 23000 ریال به چاپ رسانده است.
تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی
