راه فرعی دورتر است؟!
دلا دلالت خیرت كنم به راه نجات
گاهی وقتی چیزی را برای خودت هدف می‌كنی كه به آن برسی. یك راه مستقیم دارد و هزار راه فرعی؛ برای رسیدن به هدفت، راه مستقیم را طی می‌كنی یا از فرعی‌ها می‌‌روی؟ ... شاید برای زودتر رسیدن از فرعی‌ها بروی ... ، اما یادت باشد فرعی‌ها كه گاه هم پر پیچ و خم‌اند، شاید تو را دیر به هدف برسانند و شاید هم نه ... اصلاً نرسانند...! فرعی‌هایی كه تو را خسته و ناامید می‌كنند و خطرها و آسیب‌ها را برایت به ارمغان می‌آورند... .اما آن راه مستقیم، اگر چه سختی‌هایی هم داشته باشد، زودتر تو را به هدف می‌رساند كه حركت پر پیچ و خم‌های چپ و راست و مسیرهای غیر اصلی، توان سوز است و گاه گمراه كننده ... «الیَمینُ والشّمال مَضَلَّةُ والطَّریقُ الوُسطی هِیَ الجادَةُ؛ راست و چپ گمراهی است و راه و جاده اصلی همان راه میانه است».1
درخت را كه زیاد آب بدهی یا كمتر از نیازش، تباه می‌شود برای افراط یا تفریطی كه كرده‌ای ... كه افراط و تفریط، سرچشمه‌اش جهل است و جاهلان بی‌خبر در هر كاری یا راه افراط در پیش می‌گیرند یا تفریط ... كه جاهل، بی‌معرفت است و راه صحیح و شیوه متعادل را نمی‌داند و مرزهای دقیق و باریك مسائل و معارف و سلوك مناسب را نمی‌شناسد كه جهل راه پذیرش موعظه و هشدار را می‌بندد و غرور با خود می‌آورد... .
وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الّذینَ یَدْعُونَ رَبّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ یُریدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَیْناكَ عَنْهُمْ تُریدُ زینَةَ الْحَیاةِ الدّنْیا وَ لا تُطِعْ مَنْ أغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أمْرُهُ فُرُطًا 2
وَ مَنْ أظْلَمُ مِمّنِ افْتَری عَلَی اللّهِ كَذِبًا أوْ كَذّبَ بِآیاتِهِ إِنّهُ لا یُفْلِحُ الظّالِمُونَ 3
... و راه اعتدال؛ راه خدا پسند است و پروردگار اگر رسولان فرستاده؛ برای آنكه مردم را به راه راست بخوانند:
وَ عَلَی اللّهِ قَصْدُ السّبیلِ4 كه میان راه درست میانه و راه كج افراط و تفریط، راه دیگری نیست ...
دلا دلالـت خـیرت كنـم بـه راه نـجات
مكن به فسق مباهات و زهد هم مفروش
زهرا رضاییان - گروه دین و اندیشه تبیان
1- نهج البلاغه، خطبه 16.
2- كهف ﴿18﴾ : 28.
3- انعام ﴿6﴾ : 21.
4- نحل ﴿16﴾ : 9.
