"پارک فن آموز" (2)

در کنار روش‌های مختلفی که کشورها برای افزایش توانایی‌های علمی کاربردی مردم و شهروندان خود انجام می دهند، ساخت مراکز علمی- تجربی-نمایشی مانند موزه‌ها و نمایشگاه‌های علوم، خانه‌های علم، پارکهای علمی-تفریحی و مراکزی از این قبیل است که مردم در آنها بتوانند با مفاهیم و کاربردهای علمی در محیطی آزاد و غیر رسمی آشنا شوند.

این مراکز می‌توانند موضوعات علمی و کاربردهای فن آورانه آنها در زندگی روزمره را بطور ملموس، عینی و با تجربه مستقیم پدیده ها توسط شخص، معرفی نمایند و به این ترتیب از نگرانی و واهمه‌ای که در بسیاری از مردم از علوم و فناوری‌های مدرن وجود دارد، به‌ ویژه آنها که سن فراگیری و آموزش رسمی را پشت سر گذاشته‌اند، بکاهند و از سوی دیگر کنجکاوی خفته در آنها به ویژه نسل جوان را بیدار کنند و زمینه گسترش تفکر علمی را در جامعه مهیا سازند.

این قبیل مراکز با وسایل و نمونه‌های منحصر به فرد، امکانات ویژه نمایشی و محیط های آزادی که برای کسب تجربه شخصی و مهارت آموزی دارند بهترین مکان ها برای آموزش غیر رسمی و آزاد عموم مردم و همچنین مکمل بسیار مهمی برای آموزشهای رسمی گروه‌های دانش آموزی و دانشجویی به شمار می‌روند.

شایان توجه است که حتی پیشرفت های دو دهه اخیر در زمینه اطلاع رسانی و ابداع رسانه‌های جدید که موجب منسوخ شدن بسیاری از روش‌ها در امر آموزش شده‌اند نه تنها از جایگاه پارکهای علمی - تفریحی در آموزش های رسمی و غیر رسمی نکاسته ‌است، بلکه باعث تاکید بیشتر بر تامین دسترسی گسترده‌تر و راحت‌تر مراکز آموزشی به منابع و مجموعه‌های پارکهای علمی-تفریحی شده است.

در کشور ما نیز حرکتی در این جهت آغاز شده است. شرکت "فن آموز گستر" به تازگی اولین پارک علمی - تفریحی تهران را به نام "پارک فن آموز"در شرق تهران افتتاح کرده است.

این شرکت که توسط جمعی از فارغ التحصیلان سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان ایجاد شده است، ماموریت تاسیس و گسترش پارکهای علمی- تفریحی " فن آموز" را در کشور برای خود تعریف کرده است.

در ابتدای ورود به "پارک فن آموز" روباتی به نام دانا به شما خوش آمد می گوید و امکانات پارک را به شما معرفی می کند. هنوز صحبت های شما با دانا تمام نشده که متوجه می شوید روبات دیگری مشغول نواختن آهنگ منتخب یک بازدید کننده دیگر است. ناگهان صدای شلیک خفیفی می شنوید و نگران از اینکه تیری به فرزندتان ( یا برادر یا خواهر کوچک تان) برخورد کند به طرف پسری که تفنگی در دست دارد حرکت می کنید، اما وقتی نزدیک می شوید، در می یابید که تیری در کار نیست و تفنگ اشعه لیزر را پرتاب میکند و سیبل هم به لیزر حساس است.

پشت سرتان صدای خنده دختری را می شنوید که تصویرش در آینه خمیده دچار تغییر اساسی شده است! اما هنوز خود را در آینه خمیده خوب ور انداز نکرده اید که صدای هیاهوی بچه هایی که با کنترل روبات های فوتبالیست سعی دارند به تیم مقابل گل بزنند شما را به تماشای یک مسابقه فوتبال از نوع روبوتی دعوت می کند.

علاوه بر این ها شما در "پارک فن آموز" می توانید فیلم های سه بعدی ببینید، آهنگ یار دبستانی را همراه با نور پردازی لیزری بشنوید، در 6 ایستگاه مختلف با 6 قطعه اپتیکی بازی کنید و خواص آنها را مشاهده کنید، در 6 ایستگاه دیگر با 6 پدیده زیبا در ارتباط با روشنایی استروبوسکوپی آشنا شوید، چنگی را بنوازید که سیم ندارد! در یک سالن شلوغ با کسی که در طرف دیگر سالن است بدون هیچ وسیله الکترونیکی پچ پچ کنید، صاعقه را از نزدیک ببینید و بالاخره دقایقی را در دنیای شاد فیزیک سپری کنید.

در"پارک فن آموز" که می تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری مطرح شود، همه وسایل طوری طراحی شده اند که بازدید کننده را به دخالت و تعامل وا می دارد و این نسبت به موزه هایی که به مشاهده صرف بسنده می کنند، تاثیر عمیق تر و انگیزش بیشتری ایجاد می کند.

لازمه این ویژگی تعاملی، استحکام و مقاومت در برابر استفاده مکرر و احیانا مخرب بازدید کنندگان است که در طراحی و ساخت دستگاه ها مورد توجه ویژه قرار دارد. امتیاز مهم "پارک فن آموز" نسبت به مدارس و محیطهای رسمی آموزشی، انعطاف پذیری بیشتر در معرفی و ارائه پیشرفتهای روز در علوم و فناوری ها و لذا فاصله کمتر با پیشتازان علم در دنیاست.

با توجه به اینکه طراحان "پارک فن آموز" محدود به رعایت چارچوبهای خشک و رسمی از پیش تعیین شده و بوروکراسی حاکم بر سیستم آموزش نیستند و برعکس در صدد جلب توجه و حیرت عموم مردم به ویژه نوجوانان و جوانان نسبت به پدیده های زیبای علمی هستند، لذا انگیزه بالایی برای استفاده سریع و به روز از اختراعات، ابداعات و کشف های جدید دارند و این تضمینی برای پویایی و شادابی محیط است.

علاوه براین در "پارک فن آموز" معرفی پدیده های علمی به شکلی اعجاب انگیز و حتی الامکان توام با بازی و تفریح، سبب می شود که اولا محدوده سنی بازدید کنندگان بسیار گسترده باشد، چرا که زیبایی صاعقه مصنوعی یا نورپردازی لیزری برای کودک 5 ساله تا پیرمرد 70 ساله قابل درک است، اگر چه افراد مختلف به تناسب پیش زمینه هایی که دارند نگاه متفاوت و استفاده متفاوتی از مجموعه خواهند داشت.

و ثانیاً تاثیری عمیق و ماندگار در بازدید کنندگان خصوصا کودکان ونوجوانان گذاشته شود، چرا که از نظر روانشناسی ثابت شده است که معرفی یک موضوع یا نکته یا پدیده علمی به شکل غیر مستقیم و در حاشیه بسیار موثرتر از روش مستقیم است. در "پارک فن آموز" هم افزایش سطح آگاهی های علمی بازدیدکنندگان در حاشیه یک سرگرمی یا بازی چند ساعته قراردارد.

ویژگی مهم دیگر در "پارک فن آموز" نسبت به سایر مکانهای تفریحی، علاوه بر ماهیت علمی اکثر بازیها، طراحی و ساخت اکثریت قریب به اتفاق دستگاه ها توسط مهندسین ایرانی و استفاده از فونت ها ، اعداد و رسم الخط فارسی در همه نمایشگرهاست که باعث ایجاد فضایی بومی و در عین حال مدرن و تکنولوژیک شده است و این به نوبه خود سبب تقویت روحیه خودباوری و اعتماد به نفس به شکلی ضمنی و تلویحی و به دور از ادعا می شود.

بازدید از "پارک فن آموز" را به عنوان یک گردش خانوادگی که علاوه بر تفریح و سرگرمی، تاثیری ماندگار بر بینش علمی افراد خانواده می گذارد توصیه می کنیم.

منبع: شرکت فن آموز گستر

گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه و تنظیم: فاطمه گودرزی