این بار شمال نروید!
تابستان که از راه می‌رسد، خیلی‌ها به فكر برنامه‌ریزی برای یك سفر چندروزه می‌افتند و اتفاقا طبق سال‌های قبل اولین شهرهایی كه نامشان مطرح می‌شود، یا شهرهای شمالی كشور است یا شهرهای بزرگی مثل اصفهان و شیراز. البته دلیل این انتخاب كاملا مشخص است: شهرت و مقبولیت این گزینه ها نسبت به شهرهای دیگر. اما شاید یكی از شهرهایی كه تا به حال از نظرها پنهان مانده شهرستان مرند باشد كه در استان آذربایجان شرقی واقع شده و سومین شهر بزرگ این استان بعد از تبریز و مراغه به شمار می رود.
سرزمین مادها
مرند یكی از شهرستان‌هایی است كه جزو مناطق نیمه كوهستانی بوده و اطراف آن را كوه‌های سر به فلك كشیده احاطه كرد‌ه‌اند كه بلند‌ترین آنها عبارتند از: میشو كوه، علی علمداری، فلك داغی، هرزند داغی و كوه‌كیامكی است. این شهرستان به دلیل كوهستانی بودن آن، تابستان‌هایی معتدل دارد و زمستان‌هایی سرد كه تا 6ماه می توانید برف را در دامنه كو‌ه‌هایش ببینید.
قدمت مرند براساس اسناد اورازتویی و سابقه شهرنشینی تا اواسط هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد، اما آنچه از نظرات و مدارك باستان‌شناسان و مورخین به دست آمده این است كه مرند در روزگار پادشاهی «مادها» رونق بسیاری داشت و به دلیل اهمیت خاصی كه در ایالت آتورپاتكان داشته، همواره مورد توجه حكومت مركزی بوده است.
اما اگر سری به دایره‌المعارف ها هم بزنید می بینید که مرند مركز حكومت اقوامی هم در دوره كلده و آشور بوده است، اما دوره‌ای كه به رونق و آبادانی مرند افزوده شد زمانی بود كه ایلخانیان در آن حكومت می‌كردند، به طوری كه بنای تاریخی كاروانسرای آیراندیبی و قلعه هلاكو در شمال مرند هم از بناهای اواخر دوره ایلخانی است كه كتیبه محراب مسجد جامع مرند شاهد این مدعاست.
بد نیست بدانید که مرند بیشتر از دیگر شهرهای استان، جنبه تجارتی دارد و بیشترین پاساژها و مراكز خرید بعد از مركز استان (تبریز) در این شهر قرار گرفته است.
دیدنی‌های مرند
1- مسجد‌بازار: این مسجد كه به مسجد بازار معروف است، در مركز بازار مرند واقع شده و بنای فعلی آن متعلق به دوره قاجار است ولی براساس سنگ نوشته مرمرینی كه دارد تعمیر اساسی آن در سال 1268 ه.ق صورت گرفته است، این مسجد دارای 4ستون سنگی 12ضلعی و 9گنبد آجری زیباست و طبق روایات همسر حضرت نوح نیز در این مسجد دفن شده است.
2- مسجد جامع مرند:
عمر مسجد جامع مرند طبق آخرین كتیبه مشكوفه به 485 ه.ق یعنی آخرین سال حكومت ملك شاه سلجوقی می‌رسد و بدین ترتیب قدیمی‌ترین بنای سالم آذربایجان محسوب می‌شود. در سال 731ه.ق محراب گچبری شده و بی‌نظیر آن ساخته شده است، بنای اصلی مسجد، كلیسا بوده و به امر دخترترسایی به نام «ماریانا» ساخته شده است، این مسجد هم اكنون شاهد برپایی نماز پرفیض و ملكوتی جمعه است.
3- كاروانسرای ایلخانی یام:
مرند به علت قرار گرفتن در سر راه تاریخی ابریشم، صاحب چندین كاروانسرای تاریخی است كه كاروانسرای دره دیز آیران دیبی آلاكی و یام از جمله این كاروانسراهاست. كاروانسرای ایلخانی یام در 12كیلومتری مرند واقع شده كه در زبان مردم به كاروانسرای عباسی معروف است. این كاروانسرا به دست شاه عباس صفوی تعمیر شده و وصف آن در خاطر اكثر جهانگردان است، این كاروانسرا از سال 1379 بازسازی اساسی شده و در حال حاضر مراحل تجهیز خود را می‌گذراند. قرار است این كاروانسرا و تفرجگاه و پیست اسكی یام به عنوان قطب گردشگری نمونه شمال‌غرب كشور در خدمت ایرانگردان و جهانگردان قرار گیرد.4 – قلعه تاریخی مرند : قدمت این قلعه با توجه به آثاری كه از هزاره چهارم قبل از میلاد از آنجا به دست آمده به 6000سال می‌رسد، بنا به گفته ولادیمیر مینورسكی این قلعه درحمله سارگون دوم پادشاه آشور تخریب شده است. همچنین ویلیاطرجكسون آمریكایی نیز قلعه مرند را باقی‌مانده یكی از آتشكده‌های دوره ساسانیان دانسته و می‌گوید: مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت شهر واسپورگان بوده است.
5 – روستای پلكانی زنوزق : این روستا در شهر زنوز مرند واقع شده است كه یكی از بزرگ‌ترین روستاهای پلكانی كشور است. زنوزق در بین مردم آذربایجان به ماسوله آذربایجان معروف است.
جلفا پیشتر یكی از بخش‌های شهرستان مرند به حساب می‌آمد كه هم‌اكنون به دلیل قرار گرفتن در یك منطقه تجاری به شهرستانی مستقل تبدیل شده. در سال‌های اخیر ایجاد تسهیلات در تردد مرزی، تشكیل بازارچه‌های مرزی، وجود گمرك و مبادله كالا و مسافر از طریق این شهر سبب جذب جمعیت و رونق تجارت در آن شده است، وجود گمرك مرزی ایران و آذربایجان در جلفا، این منطقه را به ناحیه‌ای مهاجرپذیر تبدیل كرده است، به شكلی كه مردم منطقه براین باورند كه: بیشتر افراد جلفا را مهاجرین تشكیل داده‌اند كه ا ز شهرستان‌های اطراف به جلفا آمده‌اند و به كارهای تجارت و گمركی مشغولند. همچنین شهرستان جلفا به دلیل داشتن آثار تاریخی فراوان یكی از شهرستان‌های دیدنی استان محسوب می‌شود كه از مهم‌ترین آنها تعدادی را در زیر می‌خوانیم.
6 – كلیسای سنت استپانوس:
كلیسای سنت استپانوس در 12كیلومتری غرب شهر جلفا واقع شده است، این كلیسا بعد از قره كلیسا (كلیسای سیاه) در آذربایجان غربی مهم‌ترین كلیسای ارامنه كشور است. این كلیسا مربوط به قرون 10تا12میلادی است، این كلیسای بسیار زیبا و دیدنی در منطقه‌ای سرسبز و ییلاقی در كنار رود ارس قرار دارد. كلیسای سنت استپانوس در دل درختان سر به‌فلك كشیده اطرافش، با آب‌وهوایی بسیار دلپذیر، شاهكاری از هنر معماری را به همه گردشگران داخلی و خارجی نشان می‌دهد و همه را شیفته جمالش می‌كند. این كلیسا یكی از بهترین پیشنهادات برای سفرهای تابستانی است.
7 – جاذبه‌ای به نام آسیاب خرابه:
آسیاب خرابه در دامنه شمالی ارتفاعات كوه كیامكی و داخل یكی از دره‌های نزدیك روستای داران قرار گرفته است. اطراف این طبیعت زیبا را درختچه‌های انجیر، زرشك و نسترن‌های وحشی پوشانده است، در محل ریزش آب، گیاهان آبزی و كنار آبزی نظیر خزه، پرسیاوش و بولاغ اوتی روییده است كه بر زیبایی‌های آبشار می‌افزاید. یكی از ویژگی‌های منحصر به فرد آبشار آسیاب خرابه آن است كه به علت مقاوم نبودن طبقات آهكی، قسمت زیرین آبشار عقب‌نشینی كرده است و بدین‌ترتیب، در این قسمت حفره‌ای زیبا به وجود آمده است. در این حفره درختان بید تنومندی روییده است كه سایه‌اندازشان محل مناسبی برای استراحت گردشگران است.8 – امامزاده سیدمحمد آقای نوجه مهر: این امامزاده در غرب شهر جلفا واقع شده است. امامزاده سیدمحمد در قریه نوجه مهر كه طبق شجره‌نامه از نوادگان امام جعفر صادق(ع) بوده در دوران حكومت صفویه زندگی می‌كرد و در همان دوران وفات كرده و در این مكان به خاك سپرده شده است، طبیعت بسیار زیبا و دیدنی این زیارتگاه كه در دامنه كوه‌های بلند و در كنار یك رود كوچك كه از رود ارس جدا شده است چهره زیبایی به این مكان بخشیده است، همچنین وجود باغات انار و انجیر كه در دامنه كو‌هی واقع شده است زیبایی این منطقه را دوچندان كرده است و همین امر باعث شده تا هر ساله هزاران زائر و گردشگر از این مكان مقدس دیدن كنند. داخل این زیارتگاه روبه‌روی كوه‌های سربه فلك كشیده اتاق‌هایی در دو طبقه بنا شده است كه مسافران و گردشگران از بودن در آنجا لذت ببرند، در این مكان می‌توان با یك تیر دو نشان زد، هم زیارت هم سیاحت.
گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی
منبع: همشهری آنلاین
