بدعت "آمین" گفتن در نماز

از اختصاصات شیعه است كه لازم است پس از قرائت فاتحه ، « آمین » گفته نشود ، برخلاف مذاهب دیگر كه آن را سنت می دانند . ( 1 )

شیخ طوسی در « خلاف » گوید : گفتن آمین ، نماز را باطل می كند ، چه آهسته باشد چه بلند ، در آخر حمد باشد یا قبل از آن ، از سوی امام باشد یا مأموم در هر حال . ( 2 )

دلیل بر اینكه آمین نه جزء نماز است و نه امری مستحب است ، روایاتی است كه پیشتر(در باب تکتف) آوردیم ، در بحثِ دست روی دست نهادن كه كیفیتِ نماز پیامبر ( صلّی الله علیه وآله ) را بیان می كرد ، در تمام آن از این لفظ خالی بود .

كسی كه آمین را جایز می داند ، استدلال می كند كه آمین نسبت به دعای قبلی است ( اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ ) .

چند نكته گفتنی است :

اول : كسی كه سوره فاتحه می خواند ، به قصد تلاوت قرآن می خواند نه به قصد دعا . و مردم مأمورند این سوره را بخوانند .

دوم : بر فرض كه آمین نسبت به دعای قبلی باشد ، ولی بسیاری از نمازگزاران به خصوص غیرعرب ها هرگز به ذهنشان نمی رسد كه در آیات سوره فاتحه دعایی است كه به آن آمین بگویند .

ائمه اهل بیت ( علیهم السلام ) یكی از « ثقلین » اند كه از كتاب خدا جدا نیستند و آنان گفتن آمین را حرام و مبطل نماز دانسته اند .

محمد حلبی گوید : از امام صادق ( علیه السلام ) پرسیدم : وقتی از خواندن سوره حمد فارغ می شوم ، آمین بگویم ؟ فرمود : نه . ( 3 )

به هر حال در مذاهب فقهی اهل سنت درباره گفتن آمین بعد از حمد نظرات گوناگونی وجود دارد. آنانی که گفتن آمین را مستحب می دانند به جهت روایتی از ابوهریره این گونه نظر می دهند. این روایت را شیعیان صحیح نمی دانند و در روایات امامان اهل بیت از گفتن آمین پس از پایان سوره حمد نهی شده است.

می دانیم که عبادات و چگونگی پرستش و ستایش حق تعالی از امور عادی و معمولی نیست که انسان‏ها خود آنرا ایجاد و اختراع نمایند و هر طور بخواهند رفتار کنند. ما باید خدا را آن گونه که او خواسته است عبادت کنیم و اگر بخواهیم خدا را آن گونه که خودمان می خواهیم عبادت کنیم این دیگر عبادت حق تعالی نیست. آمین گفتن بعد از حمد را امامان شیعه جایز ندانسته‏اند و اهل سنت نیز آن را مستحب می دانند و در بین آنان نظر عدم جواز نیز وجود دارد و در کاری که مردد بین حرمت و مستحب است و ممکن است حرام باشد احتیاط این است که انجام نشود. (4)

تنظیم: شکوری_گروه دین و اندیشه

_____________________

1 . انتصار : ص144

2 . الخلاف ، ج 1 ، ص 333 .

3. وسائل الشیعه : ج4 ، باب 17 از ابواب قرائت نماز ، حدیث 3

4. برای اطلاع بیشتر ر.ک: 1 - الخلاف شیخ طوسی، 332/1 - انتشارات اسلامی. 2 - الفقه علی مذاهب الخمسه، محمد جواد مغنیه، ص 110.