تبیان، دستیار زندگی
جناب زید فرزند امام سجاد علیه السلام می‌گوید: از پدرم امام زین العابدین پرسیدم: پدر جان! زمانی که جدّمان رسول الله صلّی اللّه علیه و آله را به معراج بردند و خداوند به 50 نماز امر کرد،
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چرا پیامبر همه نمازها را از خدا تخفیف نگرفت؟

گفت‌و‌گوی قرآنی امام سجاد با پسرش

نماز

جناب زید فرزند امام سجاد علیه السلام می‌گوید: از پدرم امام زین العابدین پرسیدم: پدر جان! زمانی که جدّمان رسول الله صلّی اللّه علیه و آله را به معراج بردند و خداوند به 50 نماز امر کرد، چرا برای امت خود از خداوند متعال تخفیف نخواست تا اینکه حضرت موسی علیه السّلام به پیامبر گفت که «به سوی پروردگارت برگرد و تخفیف بخواه؛ زیرا امت تو طاقت 50 نماز را ندارد».

پدرم در جواب فرمود: فرزندم! رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله دوست نداشت ، بعد از صدور فرمانهای الهی ، چون و چرا کند و در مقابل دستور خداوند، چیزی را از حضرت حق به دلخواه خود بخواهد؛ امّا از آن سو، آنگاه که حضرت موسی علیه السّلام برای امت اسلام، شفاعت کرد، جدّمان، رسول الله صلّی اللّه علیه و آله، شایسته ندید که وساطت برادرش موسی علیه السّلام را، رد کند بنابر این به سوی پروردگارش برگشته و درخواست تخفیف نمود و خداوند متعال هم، پنجاه نماز را به پنج نماز، تقلیل داد.

به پدر عرض کردم : بابا جان ! در حالی که حضرت موسی علیه السّلام به پیامبر اکرم سفارش ‍ کرده بود، تخفیف بگیرد، چرا دوباره برنگشت ، که از آن پنج نماز هم تخفیف بگیرد؟

پدرم فرمود:  عزیزم! رسول الله صلّی اللّه علیه و آله برای امت خویش ، تخفیف گرفت ؛ امّا می خواست پاداش آن پنجاه نماز، برای امتش باقی بماند؛ زیرا خداوند فرموده : «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثالِها»1 هر کس ، یک کار خوب انجام دهد ده برابر، پاداش خواهد داشت.

مگر نمی‌دانی ، آنگاه که آن بزرگوار، از معراج به زمین برگشت حضرت جبرئیل نازل شده و گفت : یا محمد! پروردگارت سلام می‌رساند و می‌فرماید: پنج نماز، معادل پنجاه نماز، خواهد بود «ما یبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَی وَ ما اَنَا بِظَلاّمٍ لِلْعَبید»2  قول من، عوض نخواهد شد و من ظلم کننده به بندگانم نیستم .

عرض کردم : پدر جان ! مگر نه این است که خداوند متعال، با مکان توصیف نمی‌شود و برای او مکانی نیست؟

فرمود: بله درست است، خداوند متعال بزرگتر از این است که به مکان توصیف شود.

گفتم : پس این که حضرت موسی فرمود: به سوی پروردگارت برگرد، چه معنی دارد؟

فرمود: معنای آن مانند، قول حضرت ابراهیم علیه السّلام است که فرمود: «اِنّی ذاهِبٌ اِلی رَبّی سَیهْدینِ»3 من بسوی خدای خود، می روم که البته هدایتم خواهد فرمود. و همچنین، مثل سخن موسی علیه السّلام است که فرمود: «وَ عَجِلْتُ اِلَیک رَبِّ لِتَرْضی »4 من برای خشنودی تو تعجیل کرده و به سویت آمدم . و همین طور شبیه سخن خود پروردگار است که فرمود: «فَفِرُّوا اِلَی اللّه»5 ای بندگان خدا، از هر کفر و شرّی بسوی خدا بگریزید. یعنی بسوی خانه خدا بروید.

پسرم! کعبه، خانه خداست ، هر کس حجِ بیت خدا را کند، همانا خود خداوند را قصد کرده است و همچنین مساجد، خانه های خدا هستند هر کس بسوی آنها برود، همانا قصد خداوند را کرده و بسوی او رفته است و نمازگزار، پیوسته در محضر خداست و در مقابل او قرار گرفته تا از نمازش ‍ فارغ شود.6

انسان، در هر زمان و مکان در محضر خداست ؛ ولی خداوند متعال، برای تقرّب بیشتر بندگانش و برای آسایش و آرامش ‍ آنان ، زمانها و مکانهایی را معین کرده است که ویژگی خاصی دارند.

خداوند جلّ و علی، بُقعه‌ها و مراکزی در آسمانها دارد که هر کسی به آنها عروج کند، البته که توسط آن ، به سوی خداوند عروج کرده است . آیا این آیه را نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید: «تَعْرُجُ الْمَلائِکةُ وَالرُّوحُ اِلَیهِ» فرشتگان و روح بسوی او بالا می روند.

و همچنین در قصه عیسی بن مریم علیهماالسّلام می‌فرماید: «بَلْ رَفَعَهُ اللّهُ اِلَیهِ:7 بلکه خداوند او را بسوی خود، بالا برد» و در سوره فاطر می فرماید: «اِلَیهِ یصْعَدُ الْکلِمُ الطَّیبُ وَالْعَمَلُ الصّالِحُ یرْفَعُهُ؛8 سخنان پاکیزه به سوی خدا صعود می کند، و عمل نیک و خالص ‍ آن را بالا می‌برد.»9

جلوه هائى از نور قرآن، عبدالكریم پاك نیا

گروه دین و اندیشه - عسگری


1. انعام / 160.

2. ق / 29.

3.  صافات / 99.

4.  طه / 84.

5.  ذاریات / 50.

6.  معارج / 4.

7.  نساء / 158.

8.  فاطر / 10.

9.  من لا یحضره الفقیه ، 1 / 224.