تبیان، دستیار زندگی
آنگونه که از بررسى آیات قرآن مجید بر مى آید صراط مستقیم همان آئین خدا پرستى و دین حق و پایبند بودن به دستورات خدا است چنانکه در سوره انعام آیه 161 مى خوانیم : قل اننى هدانى ربى الى صراط مستقیم دینا قیما ملة ابراهیم حنیفا و ما کان من المشرکین : بگوخداوند م
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

راه علی جدا از راه چپی هاست!

امام علی

آنگونه که از بررسى آیات قرآن مجید بر مى آید صراط مستقیم همان آئین خدا پرستى و دین حق و پایبند بودن به دستورات خدا است چنانکه در سوره انعام آیه 161 مى خوانیم : قل اننى هدانى ربى الى صراط مستقیم دینا قیما ملة ابراهیم حنیفا و ما کان من المشرکین : بگوخداوند مرا به صراطمستقیم هدایت کرده : به دین استوار،آئین ابراهیم که هرگز به خداشرک نورزید.

در اینجا دین ثابت و پا بر جا و آئین توحیدى ابراهیم و نفى هر گونه شرک به عنوان صراط مستقیم معرفى شده که این جنبه عقیدتى را مشخص مى کند.

اما در سوره یس آیه 61 و 62 چنین مى خوانیم : الم اعهد الیکم یا بنى آدم الا تعبدوا الشیطان انه لکم عدو مبین و ان اعبدونى هذا صراط مستقیم : (اى فرزندان آدم مگر با شما پیمان نبستم که شیطان را پرستش نکنید (به دستورات او عمل ننمائید) و مرا پرستش کنید این همان صراط مستقیم است ).

و نیز در حدیث دیگرى از همان امام نقل شده : و الله نحن الصراط المستقیم : (به خدا سوگند مائیم صراط مستقیم ). در حدیث دیگرى باز از همان امام مى خوانیم که فرمود: صراط مستقیم ، امیر مؤ منان على (علیه السلام ) است .

در اینجا به جنبه هاى عملى آئین حق اشاره شده که نفى هر گونه کار شیطانى و عمل انحرافى است .

و به گفته قرآن در سوره آل عمران آیه 101 راه رسیدن به صراط مستقیم پیوند و ارتباط با خدا است (و من یعتصم بالله فقد هدى الى صراط مستقیم ).

ذکر این نکته نیز لازم به نظر مى رسد که راه مستقیم همى شه یک راه بیشتر نیست زیرا میان دو نقطه تنها یک خط مستقیم وجود دارد که نزدیکترین راه را تشکیل مى دهد.

بنابر این اگر قرآن مى گوید صراط مستقیم ، همان دین و آئین الهى در جنبه هاى عقیدتى و عملى است به این دلیل است که نزدیکترین راه ارتباط با خدا همانست .

و نیز به همین دلیل است که دین واقعى یک دین بیشتر نیست ان الدین عند الله الاسلام :(دین در نزد خدا اسلام است )(آل عمران آیه 19).

به خواست خدا بعدا خواهیم دید که اسلام معنى وسیعى دارد که هر آئین توحیدى را در آن عصر و زمان که رسمیت داشته و با آئین جدید نسخ نشده است شامل مى شود.

و از اینجا روشن مى شود تفسیرهاى مختلفى که مفسران در این زمینه نقل کرده اند همه در واقع به یک چیز باز مى گردد:

بعضى آن را به معنى اسلام .

بعضى به معنى قرآن .

بعضى به پیامبر و امامان راستین .

و بعضى آنرا به آئین الله که جز آن را قبول نمى کند، تفسیر نموده اند تمام این معانى بازگشت به همان دین و آئین الهى در جنبه هاى اعتقادى و عملى مى کند.

همچنین روایاتى که در منابع اسلامى در این زمینه وارد شده و هر کدام به زاویه اى از این مساءله اشاره کرده همه به یک اصل باز مى گردد، از جمله : از پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) چنین نقل شده : الصراط المستقیم صراطالانبیاء و هم الذین انعم الله علیهم : (صراط مستقیم راه پیامبران است و همانها هستند که مشمول نعمتهاى الهى شده اند).

از امام صادق (علیه السلام ) مى خوانیم که در تفسیر آیه اهدنا الصراط المستقیم فرمود: الطریق و معرفة الامام : (منظور راه و شناخت امام است .)

و نیز در حدیث دیگرى از همان امام نقل شده : و الله نحن الصراط المستقیم : (به خدا سوگند مائیم صراط مستقیم ).

در حدیث دیگرى باز از همان امام مى خوانیم که فرمود: صراط مستقیم ، امیر مؤ منان على (علیه السلام ) است .

در جایی دیگر آمده:

راه راست و چپ، گمراهی است و راه مستقیم، همان طریق هدایت و نجات است.

مسلم است که پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلم ) و على (علیه السلام ) و ائمه اهل بیت (علیهمالسلام ) همه به همانآئین توحیدى خدا دعوت مى کردند، دعوتى که جنبه هاى اعتقادى و عملى را در بر مى گرفت .

جالب اینکه (راغب ) در کتاب (مفردات ) در معنى صراط مى گوید:(صراط) راه مستقیم است ، بنابر این مستقیم بودن در مفهوم صراط افتاده ، و ذکر آن به صورت توصیف ، براى تاءکید هر چه بیشتر روى این مساءله است .


تنظیم برای تبیان: الف_شکوری