مطالعه برای حرفه ای ها: غدیر
1- اسرار غدیر 
محمد باقر بن محمد اسماعیل انصارى ( زنجانى ، خوئینى ).نشر مولود کعبه ،
این کتاب گزارشى تحلیلى از لحظه به لحظه واقعه غدیر خم و شامل ناگفته هایى از آن ماجراى و نیز تحقیقى در محتواى خطبه غدیر است و همچنین جوانب اجتماعى و سیاسى آن را مورد بررسى قرار داده است .
سه خصوصیت این کتاب عبارتند از :
- الف ـ تقدیم یک دوره کامل از ماجراى غدیر با تمام جزئیات و به صورت یک داستان متسلسل که تنظیم آن با جمع بندى ده ها قطعه تاریخى و حدیثى انجام شده است .
- ب ـ تقدیم خطبه غدیر به طور کامل و مقابله متن آن با هفت نسخه که جلوه اى تازه به آن بخشیده است .
- ج ـ تجزیه و تحلیل قسمت هاى مختلف واقعه غدیر و نتیجه گیرى هاى اعتقادى از خطبه غدیر .
کتاب پس از پیشگفتار شامل انگیزه و اهداف تألیف و نیز تقسیم بندى کتاب و بیان مدارک آن آغاز شده و در نه بخش است :
1- زمینه واقعه غدیر : الف ـ تصویرى از تشکل جامعه اسلامى در دهه اول هجرى ب ـ جهات اهمیت خطبه غدیر .
2- ترسیمى از صحنه غدیر : الف ـ برنامه هاى قبل از خطبه ب ـ کیفیت خطابه و جزئیات خطبه ج ـ مراسم بعد ازخطبه .
3- شیاطین و منافقین در غدیر : الف ـ ابلیس و شیاطین در غدیر ب ـ منافقین در غدیر .
4- چکیده اى از محتواى خطبه غدیر : الف ـ نکات شاخص در خطبه ب ـ سیرى گذرا و اجمالى در یازده بخش خطبه ج ـ تقسیم موضوعى مطالب خطبه غدیر .
5- سند و متن خطبه غدیر : الف ـ سند خطبه غدیر ب ـ متن خطبه غدیر .
6- متن عربى خطبه غدیر ، مقابله شده با هفت نسخه .
7- نتیجه گیرى از خطبه غدیر : الف ـ عصاره خطبه غدیر : " من کنت مولاه فعلى مولاه " ب ـ پایه هاى اعتقادى غدیر درباره ولایت ج ـ ریشه هاى عقیدتى ـ عملى غدیر در ارتباط با ولایت ـ بررسى دقیق درباره بیعت غدیر .
9- عید و جشن غدیر : الف ـ عید غدیر در لسان پیامبر و امامان (ع) ب ـ جشن غدیر در آسمان ها ج ـ تقارن وقایعی باروز غدیر د ـ عید غدیر را چگونه جشن بگیریم ؟
2- امام شناسى
سید محمد حسین تهرانى (حسینى ).انتشارات حکمت ، تهران ، چاپ اول ، سال 1407ق .
این کتاب جلد هاى هفتم و نهم از مجلدات " امام شناسى " و قسمتى از سلسله ابحاث " علوم و معارف اسلامى " از مؤلف است که در غدیر و به صورت دروسى از مولف بیان شده است .
جلد هفتم از درس نود یکم تا درس صدو پنجم و جلد نهم از درس صدو بیست و یکم تا درس صد و سى و پنجم است و از منابع شیعه و عامه استفاده نموده است .
توضیح این دو جلد چنین است :
ج 7
درس نود و یکم تا نود و سوم : ابتدا مباحثى پیرامون مشخصات غدیر و بعضى وقیع زمان پیامبر (ص) در این باره ، و رفتار منافقین از صحابه با آن حضرت و به خصوص نسبت به خلافت و ولایت . درس نود و چهارم تا نود و هفتم : بیان واقعه غدیر به طور علمى و کلامى همراه با آوردن خطبه غدیر و بحث در آیه تبلیغ و توضیح ابحاث آن . درس نود و هشتم تا صد و یکم : بیان راویان و مؤلفین و کتاب هاى تألیف شده در غدیر و نیز کتاب هایى که غدیر در آنها آمده است از مورخین و متکلمین و غیر آنها و سپس استشهادات بعضى از معصومین (ع) و نیز دیگر افراد به غدیر در همراه با مباحث مربوط . درس صد و دوم تا صد و پنجم : شامل نامه امیرالمؤمنین (ع) به معاویه و نیز ابحاثى در زمینه هاى معانى " مولى " و استفاده ولایت از این کلمه و نیز کل خطبه غدیر همراه با ایراد اسامى بزرگان اهل لغت و نظریاتشان . درطى این ابحاث اشعارى نیز آورده شده که تقریباً تمام آنها در غدیر هستند .
ج 9
در صد و بیست و یکم تا صد و بیست و هفتم : استشهاد هاى و احتجاجات و مناشده هاى امیرالمؤمنین (ع) در موارد مختلف از قبیل روز شورى در رحبه کوفه ، و جنگ جمل و با معاویه و موارد دیگر به غدیر عمراه با مباحث علمى در هر مورد ، و نیز احتجاجات بعضى معصومین (ع) و دیگر افراد از اصحاب امیرالمؤمنین (ع) و یا استشهاد مأمون وقضیاى امام رضا (ع) و جریان ولایتعهدى .
درس صد و بیست و هشتم تا صد و سى ام : شرح آیه " سأل سائل بعذاب واقع " و ایراد کلمات بزرگان عامه در این باره و تحقیقى در مکان و زمان غدیر ، و نیز آیات دیگر مربوط به ابحاثى لغوى و تاریخى با بعضى از عامه .
درس صد و سى و یکم تا صد و سى و چهارم : بیان عید بودن غدیر به طور مفصل و وقایعی که در این روز اتفاق افتاده که بیشتر جنبه عیدى دارد ، از بیعت و تهنیت با امیرالمؤمنین (ع) و مراسم دیگر و استدلال و به عمل صحابه و نیز بیان مواردى از سیره ائمه (ع) در این روز و بیان جوانب دیگر عید غدیر .
درس صد و سى و پنجم : درباره عامه بستن بر سر امیرالمؤمنین (ع) توسط پیامبر (ص) و نیز ابحاثى درباره عمامه گذاردن و جوانب آن .در ضمن مطالب کتاب اشعار بسیارى آورده شده که اکثراً در غدیر است .
نکته قابل توجه :این کتاب در مواردى شبیه به کتاب " الغدیر " علامه امینى است .
3- پاسداران حماسه غدیر
پرویز عباسى .انتشارات نور فاطمه (س ) ، تهران
این کتاب شامل اشعار و قصید فارسى از شاعران جدید و قدیم درباره غدیر است . این کتاب ظاهراً بنا به درخواست علامه امینى جمع آورى شده است .
4- بحث غدیر خم از نظر قرآن شریف
عبدالکریم نیرى ( بروجردى ).چاپ اول : چاپ حکمت ، قم ، حدود سال 1353ش ..
کتاب پس از مقدمه ابتدا خلاصه اى از واقعه غدیر خم و سپس بحث غدیر از نظر قرآن است که سه آیه را مطرح مى نماید : 1- " یا یها الرسول ..." 2- " الیوم الکملت لکم دینکم ... " 3- " سئل سائل بعذاب واقع ... " ، و در هر کدام به طرح اشکالات و جواب از آنها بحث در خود یه و نیز یات دیگرى در ضمن هر کدام از این سه آیه پرداخته است و بیشتر جنبه کلامى دارد . در چاپ دوم کتاب شعرى را از شاعرى متخلص به " سن " آورده است .
نکته قابل توجه :چاپ دوم کتاب همراه با کتابى در مبعث از جلال الدین همائى است ، که هر دو با هم با نام " مبعث و غدیر ( اولین و آخرین پیام قرآن " چاپ شده اند و کتاب مبعث به عنوان بخش اول و با نام " مبحث بعثت "و کتاب غدیر به عنوان بخش دوم و با نام " مبحث غدیر خم " است .در کتاب " الغدیر فى التراث الاسلامى " ص 197ش 105 از این کتاب با نام " غدیر خم از نظر قرآن " یاد نموده است .
5- بحثى درباره حدیث تاریخى غدیر
سید جمال الدین دین پرور .انتشارات دارالفکر ، قم .
کتاب شامل بحثى در اسناد غدیر و داستان آن است .
نکته قابل توجه :این کتاب به ضمیمه کتاب " هزار و یک دلیل " چاپ شده است .
6- پرتوى از غدیر
مهدى حائرى ( تهرانى ).تدوین : سید سعید حسینیان ( میر سعید ).مؤسسه انتشارات هجرت ،
کتابى است تحت پنجاه و سه عنوان که پس از بررسى جنبه هاى مختلف غدیر مطالب گوناگونى درباره ولایت امیرالمؤمنین (ع) مطرح کرده است .
این کتاب با بیان واقعه غدیر از یک سو و ذکر فضیل امیرالمؤمنین (ع) از سوى دیگر همراه با مباحث کلامى و نیز اشاره اى به امام حسن و امام حسین و حضرت زهرا (س ) به اثبات امامت و ولایت پرداخته است .
بقیه توضیحات از عنوان هاى کتاب مشخص مى شود . عناواین کتاب از ین قرار است :
بزم سرور ( مقدمه ) ، زندگانى حضرت على (ع) ، خطبه غدیر شامل متن عربى و ترجمه ، غدیر در بیان ائمه (ع) ( که از تمام چهارده معصوم (ع) شواهد و احادیث آورده است ).
تشیع و زمان پیدایش آن ، امام و امامت ، صلوات بر پیامبر (ص) و آل ایشان ، اهل الذکر آل محمد (ص) هستند ، شرکت و اقسام آن ، دعاى توسل ، زیارت قبور ائمه (ع) ، شأن نزول یه تطهیر ، آیه ولایت ، آیه مباهله ، واقعه غدیر ، آیه " وقفوهم انهم مسئولان " ابلاغ سوره برائت ، حدیث ثقلین ، حدیث سفینه ، حدیث مدینه علم ، حدیث منزلت ، حدیث . ک ک الدار ، وصیت على (ع) از پیامبر (ص) ، مقام وصیت على (ع) ، حدیث فتح باب و سد ابواب ، على (ع) محبوب ترین فرد نزد رسول خدا (ص) ، على (ع) مؤمن به رسول خدا (ص) ، على (ع) جدا کننده بین حق و باطل ، على (ع) صادق و صدیق اعظم ، على (ع) نشانه شناخت مؤمن و منافق ، على (ع) و لیله المبیت ، فتح خیبر ( حدیث ریت ) ، سبقت على (ع) در فضیل ، على (ع) هادى امت ، جنگ على (ع) با قاسطین و نکثین و مارقین ، حدیث " حب على (ع) حسنه لایضر مع هاسیئه " ، حدیث " على مع الحق و على مع القرآن " حدیث " الحسن و الحسین سیدا شباب اهل الجنه و ابوهماخیر منهم " ، فاطمه زهرا (ع) برترین زنان عالم ، " فاطمه بضعه منى " ، بیان ابن قتیبه در عیادت از فاطمه (ع) ، دقیق تأسف بار بر بالین احتضار پیامبر (ص) ، رفتار با خاندان پیامبر (ص) پس از رحلت آن حضرت ، فدک و ماجراى غصب آن ، دلیل اهل سنت اجماع است ، استناد به یه چهلم سوره توبه و پاسخ آن ، اعتراف خلف ، عدم آگاهى عمر از آیات قرآن و احکام دین ، تغییر احکام الهى توسط عمر ، رفتار عثمان در زمان خلافت ، معاویه و رفتار کفرآمیز و جنایات فراوان .
نکات قابل توجه :مدارک کتاب در اکثر قریب به اتفاق موارد از عامه است .
7- پیام غدیر
عذرا انصارى .مؤسسه انتشارات انصار المهدى ، قم ، 1374ش .
این کتاب یک دوره خلاصه جوانب مختلف غدیر را مورد بررسى قرار داده است . عناوین کتاب بشرح زیر است :
پیشگفتار سخنى با امام غدیر ، با کاروان غدیر ، در غدیر خم ، پیام غدیر ، مژده تکمیل دین ، تبریک امامت ، غدیر دررویات و تاریخ ، غدیر از دیدگاه معصومان (ع) ، غدیر عید بزرگ خدا ، زیارت على (ع) در عید غدیر ، اعمال روز غدیر ، ضرورت غدیر ، قانون ، نیاز فطرى بشر ، رهبران ، مبین قانون ، رهبران شیسته ، چرا امامت انصابى است ، پاسخى از امام زمان (عج ) درباره انتصابى بودن امام ، معناى مول ، اندیشه هاى کلامى غدیر ، استدلال امام صادق (ع) ، برترى مقام امامت بر نبوت ، استدلال هشام بن حکم ، فخر الدین رازى ، گواهى به ولایت على (ع) ( شهادت ثالثه ) ، پیروان غدیر ( شیعه ) ، زمینه سازى هاى پیامبر (ص) براى غدیر ، غدیر از نگاه شاعران .
8- پیامى بزرگ از بزرگ پیامبران
حسین بن احمد عماد زاده ( عماد الدین ، اصفهانى ، کرونى ) م 1410ق .چاپ اول : مکتب قرآن ، تهران .
این کتاب از جمله کتب نسبتاً جامع در موضوع غدیر ، و در حد خود بسیار قابل استفاده است .
در این کتاب پس از مقدمه درباره پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (ع) در قضیه غدیر به طور اختصار همراه با حکایات و احادیث صحبت شده است . سپس مطالبى درباره سفر حجه الوداع و بیان عظمت و اهمیت غدیر و خطبه و مجلس آن و همچنین محل و موضوع و مؤلفین غدیر و نیز اسناد خطبه که در آنها 110 نفر از رو این نامبرده شده بیان شده است .
پس از آن خطبه کامل و مفصل غدیر از روى نسخه شیخ محمد باقر زند کرمانى ـ که بقول مؤلف ـ از کتب معتبر استخراج شده است بعد از مقابله با بحار و احتجاج طبرسى همراه با ترجمه زیرنویس از فاضل مذکور ( زند کرمانى ) درطرف راست صفحات و در طرف چپ ترجمه فنى همراه با کمى توضیح از مؤلف ( آقاى عماد زاده ) در هشتاد و دو صفحه است .
سپس پاره اى از فضیل امیرالمؤمنین (ع) و در آخر آنه سه قصیده و یک مثنوى در مدح آن حضرت آورده شده ، و بعد صد و ده حدیث از کتب عامه و صد و ده حدیث از کتب شیعه در فضیل آن حضرت ، همچنین صدو ده منقبت از مناقب حضرتش که مورد اتفاق همگان است آورده شده ، و در آخر قصیده و مثنوى و مطالبى به عنوان خاتمه بیان شده است .
نکات قابل توجه :
1- تألیف این کتاب حدود سال 1350ش ، 1391ق انجام شده ، چنانچه مؤلف در مقدمه بیان نموده است .
2- ظاهراً در نظر گرفتن عدد صد و ده در چند بخش این کتاب و شمارش احادیث و مناقب و غیره به ین تعداد ازباب تطابق نام مقدس " على (ع) " با ین عدد به حساب حروف ابجد است .
3- نام این کتاب در چاپ هاى آن مختلف است چاپ هاى آخر نام " پیام بزرگ از بزرگ پیامبران " است و نیز در کلیه چاپ ها در پشت جلد و یا عطف آن یا داخل کتاب گاهى این نام و گاهى نام دیگر نوشته شده است .
در کتاب الغدیر فى التراث الاسلامى ص 195ش 97نام " خطبه غدیر ، پیام بزرگ از بزرگ پیامبران " و در مجله تراثنا شماره 28ص 130ش 1672 نام " خطبه غدیر " آمده است .
از تمام این نامه ، نام صحیح همین نام ( پیامى بزرگ از بزرگ پیامبران ) است ، چرا که در اکثر چاپ ها و موارد این نام به چشم مى خورد .
4- دو کتاب دیگر نیز از مؤلف به نام هاى " خطبه پیامبر کرم (ص) در غدیر خم " فارسى و " خطبه النبى الکرم (ص) یوم الغدیر "عربى که در واقع گزیده اى از همین کتاب هستند معرفى شده است .
5- در مقدمه چاپ دهم آمده که از این خطبه در ظرف هفت سال بیش از چهل و پنج هزار نسخه در ایران و مصر چاپ و منتشر گردیده است .
9- ترجمه چهل حدیث از جلد دهم کتاب الغدیر
سید حسن موسوى ( اصفهانى ).تهران ، سال 1977م .
کتاب ترجمه چهل حدیث از جلد دهم کتاب " الغدیر " علامه امینى به فارسى است .
رجمه خطبه غدیر خم = خطبه غدیر خم ( فارسی ، چاپى )
10- ترجمه خطبه غدیریه
محمود بن محمد تقى کلباسى ، م 1365ق .ماشین نویسى ، سال 1360ق .فهرست نسخه هاى خطى کتابخانه جامع گوهر شاد ج 2ص 555ش 452
این کتاب ترجمه خطبه مفصل و طولانى غدیر است که با اشراف حجه الاسلام حسن على مروارید در سال 1360 انجام شده و مقدارى از اواخر ترجمه از ایشان است.
11- ترجمه الغدیر ، 22ج
عبدالحسین بن احمد امینى ( تبریزى ، نجفى ) م 1390ق .
از آنجا که ترجمه " الغدیر " توسط چند نفر انجام شده اند نام مترجم هر جلد راجداگانه مى آوریم . ابتدا کتابشناسى کل کتاب بیان مى شود.
این کتاب ترجمه تمام جلد هاى یازده گانه " الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب " علامه امینى به فارسى است که توسط مترجمان متعددى در بیست و دو جلد انجام گرفته و از نظر تنظیم جلدها با " الغدیر "متفاوت و گاهى جلدى ازترجمه تا اواسط جلدى از الغدیر رسیده و جلد بعدى از آنجا به بعد است .
1 و2 و3:مترجم : سید محمد تقى واحدى ..
جلد 1:این جلد شامل مقدمه اى مفصل در صد و هفتاد و چهار صفحه است . در این مقدمه ابتدا مطالبى دربارهء ولایت ];ّّامیرالمؤمنین (ع ) آمده سپس نامه هاى تفریظ از سلاطین و علما بر الغدیر ترجمه شده و اشعارى از شعراى عرب وفارسى در مدح الغدیر ذكر گشته , و نهایتاً اقداماتى كه به عنوان تشكیل مكتبهاى الغدیر براى تدریس آن در ایران وخارج از ایران انجام شده ذكر شده است .
براى آنك یك دور كامل مندرجات الغدیر براى خواننده روشن باشد فهرستى از تصحیح : محمد باقر بهبودى .
سپس به كتبى كه دربارهء حدیث غدیر تألیف شده اشاره نموده و بعد از آن مطالبى در شرح حال علامه امینى آورده شده است . بعد از آن اهمیت و خصوصیات كتاب الغدیر مطرح شده در خاتمه ترجمهء الغدیر توضیح داده شده ومتذكر شده كه <جامعهء تعلیمات اسلامى >به این مهم اقدام نموده است و ذیل آنرا آقاى واحدى به تاریخ ماه صفر سال 1381قمرى امضا كرده است .
پس از پایان مقدمه ترجمهء جلد اول الغدیر آغاز شده و تا پایان این جلد راویان حدیث غدیر از علما 360نفر ذكرشده است .
جلد 2:این جلد از اول مناشده و احتجاج با حدیث غدیر آغاز شده و سپس بحث غدیر در قرآن و عید غدیر در اسلام وسخنى چند پیرامون حدیث غدیر آورده شده است . بعد از آن دربارهء مفاد حدیث غدیر مطالبى آمده و تا بحث انتقاد ازابن كثیر, جلد دوم پایان یافته است .
جلد 3: در این جلد بخش شعراى غدیر آغاز مى شود و از شعراى قرن اول تا محمد حمیرى ذكر مى شود
4:مترجم : على شیخ الاسلامى .
این جلد از شعراى قرن دوم آغاز مى شود و به شعراى قرن سوم مى رسد و تا دعبل در این جلد ذکر شده است .
5:مترجم : جمال موسوى .
این جلد بقیه شعراى قرن سوم را از ابواسماعیل علوى آغاز کرده و تا پایان شعراى ین قرن آورده ، و سپس قسمتى از شعراى قرن چهارم را ذکر کرده است . در این جلد مباحث بسیارى درباره منکرین فضیل اهل بیت (ع) و نمونه هایى از موارد انکارشان ذکر شده است . و تا انکار حدیث ولایت و پاسخ آن مطلب پیش رفته است .
6:مترجمه : جمال موسوى .
در این جلد ابتدا مقدمه اى در نقش الغدیر در شناخت منابع اصیل فکر اسلامى آمده و سپس بقیه شعراى قرن چهارم از بحث انتقادى درباره کتاب " البدیه و النهیه " آغاز شده و تا ابو فراس حمدانى ذکر شده است .
7:مترجم : محمد باقر بهبودى .
این جلد بقیه شعراى قرن چهارم از کشاجم شروع شده و پس از پایان شعراى قرن چهارم ، قرن پنجم را ذکر کرده و تاشریف رضى در این جلد ذکر شده است .
8:مترجم : محمد باقر بهبودى .
این جلد بقیه شعراى قرن پنجم از ابو محمد صورى شروع شده ، و پس از اتمام قرن پنجم شعراى قرن ششم تا عماره یمنى ذکر شده است .
9:مترجم : زین العابدین قربانى .
این جلد بقیه شعراى قرن ششم از سید محمد اقساسى شروع شده و قسمت اعظم آن درباره علم غیبت ائمه (ع) و زیارت قبور است .
10:مترجم : زین العادبدین قربانى .
این جلد در معرفى جاعلاین حدیث و بحث درباره جعل و تحریف است . در اواخر این جلد شعراى قرن هفتم آغازمى شود و تا بهالدین اربلى پایان مى یابد.
11:مترجم : محمد شریف رازى .
در این جلد ابتدا چند تفریظ ترجمه شده و سپس شعراى غدیر در قرن هشتم ذکر شده است . در این جلد عجیب بى پایه از نمونه هاى اظهار علم عمر بیان شده است .
12مترجم : محمد شریف رازى .
این جلد که ترجمه بخش دوم از جلد ششم متن عربى است از بحث متعه آغاز شده و سپس قسمت "نوادر الاثر فى ]؛علم عمر"که بیش از صد نمونه از جهل عمر به مسائل دینى است آمده ، و سپس تا ذکر قصید علالدین حلى در این جلد آمده است .
13:مترجم : کبر ثبوت .
این جلد بقیه شعراى غدیر در قرن نهم آغاز شده تا بحث درباره خالدبن ولید خاتمه یافته . و در پایان هفده صفحه درباره کتاب الغدیر و اهمیت آن سخن گفته است .
14:مترجم : کبر ثبوت .
در این جلد ابتدا مقدعه اى با عنوان " آنچه هنگام خواندن الغدیر بید به یاد داشت آمده و سپس مباحث مربوط به ابوبکر مطرح شده و اواخر این جلد درباره یمان حضرت ابوطالب (ع) است ."
15:مترجم : کبر ثبوت .
این جلد پس از ادامه بحث درباره فضیل حضرت ابوطالب (ع) به فضیل ساختگى درباره ابوبکر و عمر و عثمان و نیز بدعت هاى آنان پرداخته است .
16:مترجم : کبر ثبوت .
این جلد ادامه بدعتهاى عثمان است ، و در خاتمه چند تقریظ درباره کتاب الغدیر به فارسى ترجمه شده است .
17:مترجم : جلال الدین فارسى .
در آغاز این جلد پس از آوردن چند تقریظ، بقیه بدعتهاى عثمان را آورده است .
18:مترجم : جلال الدین فارسى .
در این جلد ابتدا درباره عثمان سخن به میان آمده و سپس فضیل جعلى او مطرح شده و در خاتمه فضیل جعلى ابوبکر و عمر نیز مورد بحث قرار گرفته است .
19:مترجم : جلال الدین فارسى .
در آغاز این جلد چند تفریظ ترجمه شده ، و سپس ادامه بحث جلد قبلى درباره فضیل جعلى ابوبکر و عمر وعثمان مطرح شده است . در ین زمینه بحث درباره فضیلت سازى براى معاویه مطرح شده ، و سپس دوران زندگى سیاهش تبیین گردیده است .
20:مترجم : جلال الدین فارسى ..
این جلد درباره بدعتهاى و جنیات معاویه است و در خاتمه فضیل جعلى او مورد بحث قرار گرفته است .
21:مترجم : جلیل تجلیل .
این جلد ادامه فضیل ساختگى معاویه است ، و در نیمه دوم این جلد به فضیل ساختگى درباره افراد دیگرى که جعالین ساخته اند صحبت شده است .
22:مترجم : جلیل تجلیل .
این جلد دنباله شاعران قرن نهم است که از ضیالدین هادى آغاز مى شود، سپس شاعران قرن دهم ، یازدهم و دوازدهم ذکر شده و با ذکر سید بدر الدین از شعراى قرن دوازدهم پایان یافته است ، که منطبق بر پاین جلد یازدهم الغدیر است ، و با این جلد ترجمه نیز پایان مى یابد.
نکات قابل توجه :
1- در کتاب" سیرى در الغدیر " از فرزند مؤلف دانشمند مرحوم محمد امینى ص 157 دو صفحه درباره این کتاب ( ترجمه غدیر ) صحبت نموده ، که مراجعه به آن لازم است !
2- چنانچه ملاحظه شد ، این کتاب در طى چند سال و به طور غیر منظم توسط افراد مختلف ترجمه و چاپ شده است .
3- براى ترجمه هاى دیگر " الغدیر "به فارسى و اردو ، به خود کتاب " الغدیر "مراجعه شود.
4- جلد اول این کتاب ( ترجمه غدیر ) در چاپ اول با نام " عنیه الامیر فى ترجمه الغدیر " چاپ شده ولى این نام در چاپ هاى دیگر و نیز هیچ چاپى از جلدهاى دیگر نیامده است .
5- در تراثنا شماره 28 ( عبدالجبار رفاعى ) ص 148ش 1802 و نیز معجم مکتب عن الرسول و اهل البیت (ع) ج 6ص 190ش 15160 جلد هشتم را از ترجمه " فرهاد جلالى " دانسته است ! در حالیکه در چاپى آن نام " محمد باقربهبودى " آمده است .
6- براى توضیح بیشتر کتابشناسى به کتاب " الغدیر "مراجعه شود.
18- ترجمه الغدیر ( ناتمام )
عبدالحسین بن احمد امینى ( تبریزى ، نجفى ) م 1390ق .
مترجم : محمد امینى ، رضا امینى ، احمد امینى ( فرزندان مؤلف ) .
این کتاب ترجمه کتاب " الغدیر فى الکتاب و السنه و الادب " علامه امینى است که توسط فرزندان مؤلف تا جلد سوم ترجمه شده و در راه تکمیل است .
رجمه کتاب الغدیر ، 2ج (موسوى ) = الغدیر ، 2ج ( اردو ، چاپى )
رجمه ( منظوم ) خطبه غدیر خم ( جبروتى ) = خطبه غدیر خم ( فارسی ، چاپى )
12 حساسترین فراز تاریخ یا داستان غدیر
ترجمه و نگارش جمعى از دبیران مشهد .
این کتاب یک دوره نسبتاً کامل درباره غدیر بحث کرده و در ضمن به تجزیه و تحلیل واقعه و اثرات و بازتاب آن درینده اسلام پرداخته است . بخش هاى کتاب از این قرار است :
پیشگفتار ، داستان غدیر ، اهمیت غدیر در تاریخ ، غدیر در کتاب خدا ، عید غدیر ، صحنه تاریخى غدیر ، مؤلفان اسلامى و حدیث غدیر ، نظر پیغمبر کرم (ص) در تأمین بقاى دین ، امواج غدیر ، فلسفه اجتماعى این بحث ( غدیر ) ، ( نمونه اى ) از سخنان حضرت على (ع) ، کلمات بزرگان و نویسندگان ( درباره امیرالمؤمنین (ع) ).
نکات قابل توجه :
1- این کتاب با استفاده از کتاب " الغدیر " علامه امینى تهیه و با ترجمه و تنظیم بخش هایى از آن کتاب با قلمى خاص تألیف شده است .
2- کتاب " داستان غدیر " ( جیبى ) بخشى از همین کتاب است که نیز توسط همین مؤلفین تنظیم گردیده است .
کیت یوم الغدیر ( استر آبادى ) = رساله فى الغدیر ( فارسی ، خطى )
لحلقات الذهبیه ، ج 6 ( قبیسى ) = یوم الغدیر کبر عید للمسلمین ( عربی ، چاپى )
لحلقه السادسه من الحلقات الذهبیه ( قبیسى ) = یوم الغدیر کبر عید للمسلمین ( عربی ، چاپى )
13- حماسه غدیر
جمع و تدوین : سید محمد حسین ملکوتى ( متخلص به خدنگ ).
این کتاب در هشت بخش مقالاتى را از کتب چند نفر از مؤلفین جمع آورى نموده است .
1- حماسه غدیر ( هیئت تحریریه ) ، که در تجزیه و تحلیل جریان غدیر و وصیت است .
2- آشنیى با نهج البلاغه ( مرتضى مطهرى ) ، که از کتاب " سیرى در نهج البلاغه " گرفته شده است .
3- فراز درخشانى از برنامه حکومت امیرالمؤمنین (ع) ( سید مرتضى عسگرى ) که از کتاب " احادیث عیشه " گرفته شده است .
4- شعرى با عنوان : باد جان جهان فداى على (ع) ( محمد حسین بهجتى ، متخلص به : شفق ).
5- تشیع مولود اسلامى ( سید محمد باقر صدر ) که از کتاب " التشیع والاسلام " گرفته شده است .
6- سرود لحظه ها ! ( سید محمد حسین ملکوتى ، متخلص به : خدنگ ).
7- حج ، با شکوه ترین مراسم مذهبى ( محمد آخوندزاده ) ، مقاله مختصرى در این موضوع همراه با شعرى در اسرارحج از محمد حسین بهجتى ( متخلص به : شفق ) است .
لاله هاى سرخ ، شعر ( سید محمد حسین ملکوتى ، متخلص به : خدنگ )
نکته قابل توجه :
این کتاب بعنوان نشریه از کتابخانه نامبرده است که به مناسبت غدیر در سال 1354 شمسى چاپ شده است .
13- حماسه غدیر
محمد رضا بن عبدالوهاب حکیمى ( یزدى ، خراسانى ).
این کتاب چنانچه واضح گردید به دو اندازه رقعى و وزیرى که تعداد صفحات و مطالب نیز فرق دارد چاپ شده ، به این صورت که فقط در چاپ وزیرى بخشى شامل مقالات و اشعار از افراد مختلف اضافه گردیده است .
اما چاپ رقعى که از ابتداى چاپ وزیرى تا صفحه 355آن است چنین است :
کتاب تقریباً درباره علامه امینى و کتاب او ( الغدیر ) و استفاده شده از آن همراه با مقدمات و توضیحات مفصل است .
ابتدا سرآغاز و سپس مدخل شامل : لحظه هاى عمر و ارتباط آن به غدیر ، شمارش متأخرین عامه که غدیر را درکتبشان آورده اند. تحلیل سخن علیلى ، پرسش شیخ سلیم بشرى مصرى از سید شرف الدین و جواب او ، فلسفه سیاسى اسلام ، اهمیت اعتقادى غدیر ، لزوم رعیت چهار موضوع : 1- چگونگى کنونى جهان اسلام و مشکلات مسلمین 2- تحلیل حربه استعمار بر علیه مسلمین که تفرقه افکنى است 3- رعیت مؤلفین نسبت به احساسات خلقهاى مسلمان جهان 4- شناساندن جوهر اسلام . دنباله ابحاث : صحبت نمودن در غدیر به طور فکر آزادانه مثل تاریخ نگاران ، موضوع اسلامى کتاب " الغدیر " احیاگر سنت که منظور " الغدیر " است ، فقه تاریخ در کتاب " الغدیر ".
اضافه چاپ وزیرى که از صفحه 355آن چاپ تا آخر است .
سى و چهار مقاله که دوازده مقاله ترجمه شده از عربى و با عنوان " گردانیده ه " و بیست و سه مقاله فارسى با عنوان " نوشته ه "و نیز یازده شعر با عنوان " سروده ه " ، که همه در مدح و تقدیر از کتاب " الغدیر " است . توضیح این بخش ها چنین است :
الف ـ گردانیده ها از: 1- محمد عبدالغنى حسن 2- محمد سعید دحدوح 3- عبدالفتاح عبدالمقصود 4- سید حسن امین 5- حاج آقا بزرگ تهران 6- توفیق فکیکى 7- سیدعبدالحسین شرف الدین 8- محمد تیسیر مخزومى 9- عبدالرحمان کیالى 10- علالدین خروفه 11- بولس سلامه 12- محمد غلاب .
ب ـ نوشته ها از: 1- غلامرضا امامى 2- محمد تقى جعفرى 3- سید حسن خدیوجم 4- زین العابدین ذوالمجدین 5- حسین رزمجو 6- عبدالحسین زرین کوب 7- سید بشیر حسین زیدى 8- سید غلامرضا سعیدى 9- شبگیر 10- محمدرضا شفیعى ( کدکنى 11 سید جعفر شهیدى 12- حسن صدر 13- سید مرتضى عسگرى 14- حمید عنیت 15- على کبر فیاض 16- شیخ مجتبى قزوینى 17- میرزا خلیل کمره اى 18- مهدى محقق 19- مرتضى مدرسى ( چهاردهى ) 20- مرتضى مطهرى 21- سید حسن نصر 22- سید محمد هاشمى ( کرمانى ) 23- جلال الدین همائى .
ج ـ سروده ها از: 1- نعمت آرزم 2- مهدى اخوان ثالث 3- سید کریم فیروز کوهى 4- حبیب چیچیان 5- طه حجازى 6- قاسم رسا 7- سید محمد حسین شهریار 8- محمد عبادى خیابانى 9- عبدالباقى گولپینارلى 10- سید على گرمارودى ( موسوى ) 11- محمد رضا حکیمى .
نکته قابل توجه :
مؤلف کتاب دیگرى با نام " بعثت ، غدیر ، عاشور ، مهدى " چاپ دفتر نشر فرهنگ اسلامى ، تهران ، سال 1362مسى در 175صفحه رقعى نیز دارد، ولى چون مستقل در غدیر نبود در این کتابنامه آورده نشد.
14- حماسه غدیر از دیدگاه حضرت زهرا (س )
محمد دشتى .
کتاب حاضر بیان غدیر از دیدگاه حضرت فاطمه (س ) است ، و در ضمن مطالبى در جوانب مختلف غدیر دارد.
ابحاث کتاب در سه فصل چنین است :
1- حماسه غدیر در سه بخش : 1- ضرورت یادآورى حماسه غدیر 2- روش اتمام حجت با حادثه غدیر 3- سیاست سران سقیفه ، و روش مبارزاتى حضرت فاطمه (س ) .
2- ویژگیهاى غدیر خم : 1- اجتماعى بى همانند، که در جوانب اجتماعى و معنوى انگیزه از غدیر است 2- فراوانى و انبوه حاضران 3- تحقق بیعت عمومى و همگانى 4- کیفیت والاى حماسه غدیر 5- صراحت در گفتار پیامبر (ص) : شامل مضمون فرازهیى از خطبه و بیان بعضى وقیع دیگر در غدیر 6- گواهى حاضران در صحنه غدیر 7- فراوانى راواین حدیث غدیر ( قرن اول تکنون ) : ابتدا 146صحابى که قرن اول است ، و سپس قرن هاى دیگر چنین است : قرن دوم 57 نفر، قرن هشتم 20 نفر، قرن سوم 93نفر، قرن چهارم 45نفر، قرن پنجم 24نفر، قرن هفتم 22نفر ، قرن هشتم 20نفر ، قرن نهم 18نفر ، قرن دهم 14نفر ، قرن یازدهم 12نفر ، قرن دوازدهم 13نفر ، قرن سیزدهم 13نفر، قرن چهاردهم 19نفر .
این بخش قسمت عمده اى از کتاب است کلاً اسامى 496 نفر از قرن اول تکنون نام برده شده است .
3- بهره گیرى از حدیث غدیر ، فاطمه (س ) و طرح همه جانبه حدیث غدیر ، افشاى دشمنان با یاد حماسه غدیر .
نکته قابل توجه :
1- این کتاب به صورت مقاله اى در 85صفحه وزیرى براى کنگره اى که به مناسبت غدیر در تهران برگزار مى شود تدوین شده و در آنجا قرائت خواهد شد و تصمیم بر این است که توسط مؤسسه تحقیقاتى امیرالمؤمنین (ع) به صورت کتاب مستقلى چاپ گردد.
2- کتاب دیگرى به نام " کوثر و غدیر " از حسن انصارى زاده نیز هست ، که غدیر در کلمات حضرت فاطمه (س ) رابیان نموده است .
تهیه و تنظیم برای تبیان : مریم امامی
