به سادگی آسمان پر ستاره
همه ما عاشق كودكی‌های‌مان هستیم، قصه‌های خوبی از كودكی داریم، این قصه‌ها را بارها و بارها واگویه می‌كنیم
یاد كودكی‌مان كه می‌افتیم قند توی دل‌مان آب می‌شود، حسرت می‌خوریم، دوران خوش از دست رفته را هر كدام با یك آه بدرقه می‌كنیم و آرزو می‌كنیم روزهای شیرین‌مان تكرار شود كه البته بر همه ما واضح و مبرهن است كه این اتفاق هرگز نخواهد افتاد. ولی واقعا چقدر از داستان‌هایمان واقعی است؟ یعنی 15 – 10سال نخست زندگی‌مان این‌قدر خوش گذشته یا به ما یاد داده‌اند كه از كودكی به خوشی یاد كنیم؟ در تمام دوران كودكیتان هیچ‌وقت آرزو نداشتید بزرگ شوید تا از دست بزرگ‌ترها خلاص شوید؟ به كودكان دور و برتان نگاهی بیندازید، خیلی خوشبختند؟ لابه‌لای همان ابرهایی زندگی می‌كنند كه شما خاطرات كودكیتان را از زیرشان بیرون می‌كشید؟ احتمالا بر این باورید كه بهترین كاری را كه ممكن است برای كودكان انجام می‌دهید؟ یا از آن دسته پدر و مادرهایی هستید كه مدام دوران كودكیتان را با فرزندتان مقایسه می‌كنید و سركوفت می‌زنید كه همه وقت‌تان را دارید صرف این طفل معصوم می‌كنید؟
دنیای ساده و پیچیده
دنیای كودكان ساده است، ساده ساده، به سادگی یك آسمان پرستاره، یك بستنی خوشمزه، یك دوست خیالی و حتی یك رؤیای شبانه اما روانشناسان معتقدند كه این دنیای ساده، رمز و رازها دارد. ترس‌ها، كابوس‌ها، نگرانی‌ها و استرس‌های كودكی همانی است كه در بزرگسالی گریبان ما را سخت می‌فشارد.
توی خانه داد و بیداد راه نیندازید؛ هر وقت قافیه تنگ شد بهتر است بچه را به یكی از اقوام بسپارید بعد دنیا را روی سر هم خراب كنید.همین بحث‌های معمولی كه گاهی به‌نظر كاملا پیش پا افتاده هستند آنچنان كودك‌تان را آزار می‌دهد كه شما تصورش را هم نمی‌توانید بكنید. وقتی پدر و مادرها دعوا می‌كنند، بچه‌ها فكر می‌كنند كه همدیگر را دوست ندارند و از آنجا كه وحشتناك‌ترین اتفاقی كه كودكان تصور می‌كنند دوست نداشتن است، دعوای میان پدر و مادر به كابوسی تبدیل می‌شود كه آرامش كودك را بر هم می‌زند. بچه‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانند تصور كنند كه حرف‌هایی كه در دعوا میان بزرگ‌ترها رد و بدل می‌شود، واقعی نیست و گاهی فقط از سر بی‌حوصلگی ممكن است پدر و مادر یكدیگر را به ترك كردن تهدید كنند.
تنبیه اندازه دارد
دست از شعار دادن بردارید؛ «كودك عزیز است و تربیتش عزیزتر.» وقتی می‌خواهید بچه‌ها را تنبیه كنید، كمی منطقی باشید، به هر بهانه‌ای كودك‌تان را تنبیه نكنید. بزرگ‌ترها هم گاهی كارهایی می‌كنند كه مستحق تنبیه هستند ولی كسی تنبیه‌شان نمی‌كند. دلیلی ندارد كه با هر خطا كودك‌تان را تنبیه كنید، برخی مشكلات كودكان با گذشت زمان حل می‌شود، به هر حال اگر اهل تنبیه هستید هم سعی كنید تنبیه متناسب با شرایط روحی كودك انتخاب شود، از حد نگذرید و مراقب روحیه فرزندتان باشید.
محبت كنید
تا می‌توانید به فرزندتان محبت كنید. همه پژوهشگران كودك بر این باورند كه محبت از جمله مهم‌ترین نیازهای نوزادان است. آنچه اخیرا توجه پژوهشگران را جلب كرده این است كه نوزادانی كه به اندازه كافی محبت دریافت كرده‌اند رشد عاطفی كامل‌تری داشته‌اند و نوزادانی كه با مادرانی تحت فشارعصبی بزرگ شده‌اند بعدها بیش از حد متوسط آسیب‌پذیر بوده‌اند.
قصه بگویید
وقتی بچه بودید كسی برایتان قصه می‌گفت؟ بالا رفتیم دوغ بود پایین اومدیم ماست بود قصه ما راست بود. یادتان هست تا قصه‌گو شروع می‌كرد یكی بود یكی نبود زیر گنبد كبود... چه قندی تو دل‌تان آب می‌شد؟ ته قصه را حتما زیاد به خاطر نمی‌آورید، اصل ماجرا این بود كه قصه‌گو آنقدر قصه را كش می‌داد تا خواب‌تان ببرد، خواب‌های خوبی هم می‌دیدید، سوار اسب شاخدار می‌شدید توی آسمان پرواز می‌كردید و... این روزها كسی حوصله قصه گفتن برای بچه‌ها را ندارد اما محققان معتقدند كه قصه گفتن برای تكامل مغز نوزادان هم لازم است. قصه گفتن به پرورش قدرت بیان و عاطفه كودك كمك می‌كند، نیروی تخیل كودك را تقویت می‌كند، قوه ابتكار و ابداع را در او تحریك می‌كند و بالاخره عشق و علاقه به ادبیات را در كودك شما به‌وجود می‌آورد و البته به رشد اجتماعی كودك هم كمك خواهد كرد. پس وقت بگذارید و قصه بگویید.
اگر رابطه خوبی با همسرتان ندارید
حكایت می‌كنند كه روزی مادری به دختر جوانش گفت: من به خاطر تو زندگی توی این جهنم را تحمل كردم و منظورش از جهنم، خانه‌ای بود كه با همسر و فرزندش در آن زندگی می‌كرد. دختر با كمی تعجب جواب داد: فكر نكردی جهنم جای خوبی برای تربیت بچه نیست؟ اگر رابطه خوبی با همسرتان ندارید، این فكر را ازكله‌تان بیرون كنید كه بتوانید فرزند نابغه تربیت كنید یا اصلا در فرزند‌پروری موفقیتی به دست آورید. درصورتی كه توانایی حل مشكلات میان خود و همسرتان را ندارید، انتظار نداشته باشید فرزندتان تاجی به سرتان بزند، در عوض اگر خواستید در آینده به فرزندانتان ببالید بهتر است نخست مشكلات ریز و درشتی را كه با همسرتان دارید حل كنید.
سركوفت نزنید
این‌كه بچه خاله‌زاده همكار شما شاهكار كرده، پیانو می‌‌نوازد، شیرجه می‌زند، به خط میخی مسلط است یا آواز می‌خواند، چه ربطی به فرزند شما دارد؟ دست بردارید! یادتان نمانده كه در كودكیتان چقدر از شنیدن سركوفت‌های دیگران عذاب می‌كشیدید؟ همه كودكان تفاوت‌هایی با یكدیگر دارند، شاید بچه شما استعدادی در پیانو و آواز نداشته باشد اما روابط عمومی بهتری داشته باشد یا نقاش ماهری شود، قرار نیست همه كودكان استعداد یكسان داشته باشند و اتفاقا استعدادهایشان همزمان ظاهر شود. دست نگهدارید و به فرزندتان اجازه رشد بدهید.
برای شروع دیر نیست
سعی كنید در رفتار با كودك دقت بیشتری به خرج دهید، نكته‌هایی درباره تربیت كودك را روی در یخچال نصب كنید تا هر بار كه با گرسنگی و تشنگی در یخچال را باز می‌كنید یكی دو ثانیه هم به فرزندتان فكر كنید. اگر بچه ندارید و قرار هم نیست بچه‌دار شوید، با كمك به پدر و مادرها تلاش كنید تا دنیای بهتری برای كودكان داشته باشید. با واقع‌بینی كودكیتان را به خاطر آورید تا یادتان بیاید كه چه انتظاری از بزرگ‌ترها داشتید، این یادآوری به واقع‌بینی شما در رفتار با كودكان كمك می‌كند.
ماهنامه کودک با تلخیص
تنظیم برای تبیان: کهتری
مقالات مرتبط
