توصیه های آیت الله جوادی آملی به حج گزاران

آنچه می خوانید گزیده ایی است از بیانات حضرت آیت الله جوادی آملی که در آستانه برگزاری حج ابراهیمی امسال (1430 قمری)، ایراد شده است. ایشان با توجه به شدت گرفتن انبوه حرکات تفرقه افکنانه مستکبران، و حملات شبهه افکنانه وهابیان، در فضای عبادی – سیاسی فریضه حج، در باب پاره ای از شبهات نظیر توسل، زیارت، برائت از مشرکین و... خطاب به زائران،حاجیان، معتمران، مدیران، سرپرستان و خطبای حرمین شریفین، نکات روشنگرایانه زیر را متذکر شدند:

... ما برای رفع نیازهای فراوان‌مان، به آفتاب و ماه و سایر ستاره‌ها مراجعه می‌كنیم، نور می‌گیریم حرارت می‌گیریم درمان می‌گیریم، گیاهان‌مان را با آن پرورش می‌دهیم، نباتات و معادن را با آن پرورش می‌دهیم، محیط زیست را با آن سالم نگه می‌داریم و صدها بلكه هزارها بركات فراوانی كه بشر از شمس و قمر می‌گیرد و این مراجعه به ماه و آفتاب به این معنا نیست كه ما (معاذ الله) آفتاب‌پرستیم یا ماه‌پرستیم.

ما می‌گوییم خدای سبحان روزی آفتاب را آفرید، روزی هم بر اساس «إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ» (سوره تكویر، آیه 1) آن را از پا در می‌آورد، ماه را آفرید، ستاره‌ها را آفرید آب را هم این‌چنین خلق كرد؛ آب هر اثری كه دارد به اذن خداست گاهی این اثر را به او می‌دهد گاهی از آن می‌گیرد. آتش هر اثری كه دارد از خداست گاهی به آن می‌دهد گاهی از آن می‌گیرد. در جریان آتش فرمود: «یَا نَارُ كُونِی بَرْداً وَسَلاَماً عَلَی إِبْرَاهِیمَ» (سوره انبیاء، آیه 69) این سوخت و سوز را از شعله آتش گرفت.

درباره آب كه جریان، خاصیت اصلی آن است به آب دریا فرمود با عصای موسی بایست: «فَاضْرِبْ لَهُمْ طَرِیقاً فِی الْبَحْرِ یَبَساً» (سوره طه، آیه 77) این مضمون در قرآن كریم آمده است كه عصا را به دریا بزن آب‌های رفته همچنان می‌رود و آب‌های نیامده همچنان می‌ماند، یك سد آبی درست می‌كند و شما در وسط دریا از مَعبَر خشك می‌گذرید.

این رفتن را از آب می‌گیرد آن سوختن و سوزاندن را از آتش می‌گیرد. زمین كه بستر آرامش و سكونت برای همه ماست گاهی به زمین می‌گوید دهن باز كن و قارون را بَلع كن: «فَخَسَفْنَا بِهِ وَبِدَارِهِ الْأَرْضَ» (سوره قصص، آیه 81). صخره صمّاء را می‌گوید دهن باز كن چشم باز كن [تا] از دهان و چشمت آب بجوشد. به موسای كلیم فرمود: «اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ» (سوره بقره، آیه 60) كه اگر این عصا را به سنگ بزنی این صخره صماء چشم و دهن باز می‌كند [و] چشمه‌های جوشان عطا می‌كند.

بنابراین از موجودات سپهری گرفته تا موجودات زمینی همه فقیرند [و] در عطا و دهش از یك سو [و] در اِمساك و بستن از سوی دیگر مأموران الهی‌اند. ما اگر به آفتاب و قمر مراجعه می‌كنیم از آن‌ها نور می‌گیریم آن‌ها را وسیله قرار می‌دهیم، هرگز به این معنا نیست كه برای آن‌ها سمتی جز بردگی و بندگی در پیشگاه ذات اقدس الهی قائل هستیم.

در جریان توسل به اولیای الهی همین بس كه اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) به مراتب از شمس و قمر بالاترند. انسان كامل كجا، ماه كجا! انسان كامل كجا، آفتاب كجا! آن شمس حقیقی، آن قمر حقیقی، مخلوقات الهی هستند و نورهای فراوانی دارند. حرارت‌های فراوانی دارند، تأثیرات فراوانی دارند، اگر پیروان اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) به دوده طاها و یس مراجعه می‌كنند قبور آن‌ها را احترام می‌گذارند به آن‌ها متوسل می‌شوند، در حد توسل به شمس و قمر است كه بهره‌هایی را خدا به این‌ها داد و دیگران را دستور داد از شمس و قمر كمك بگیرند وگرنه استقلال ازآنِ خداست و لاغیر.

ائمه معصومین(ع) دستور توحید دادند و دستور تلبیه دادند. دستور دادند این لبیك را مكرر بگویید، دستور دادند در هر آنی در آغاز و انجام كارتان، صدر و ساقه برنامه‌تان توحید باشد و لاغیر. اگر این‌چنین است سایر دوستان و زائران حرمین شریفین كاری نكنند كه اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) متأذّی بشوند، متأثّر و رنجیده شوند. این یك نكته كه همه ما باید رعایت كنیم.

نكته دیگری كه ائمه محترم جمعه و جماعات حرمین باید عنایت كنند، این است كه ذات اقدس الهی كعبه را با خلیل شروع كرد و با حبیب ختم كرد و ادامه آن را با مودت انجام داده است. فرمود: «وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلاً» (سوره نساء، آیه 125). خداوند ابراهیم را خلیل خود قرار داد و ابراهیم(ع) مأمور شد كعبه‌ای بنا كند كه مطاف مسلمین باشد و قبله مسلمین باشد و این با خلت و دوستی شروع شده است. نكته دیگر آن‌كه سلسله نبوت به وجود مبارك حبیب خدا، رسول گرامی اسلام(ص) ختم شده است كه این كعبه، مطاف مسلمین و قبله مسلمین است به دست حبیب خدا تكمیل شده است.

حبیب خدا ما را هم محبوب خدا كرد و در مدار محبت ما را پروراند؛ زیرا خداوند در این آیه كریمه فرمود: «قُلْ إِن كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْكُمُ اللّهُ» (سوره آل‌عمران، آیه 31) شما پیرو حبیب خدا باشید تا از محب بودن به محبوب بودن بار یابید و اجر رسالت را هم مودت اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم الصلاة و علیهم السلام) قرار داد و فرمود: «قُل لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّة فِی الْقُرْبَی» و این مودّتِ دوده طاها و یاسین(سلام الله علیهم اجمعین) را بهترین حَسنه دانست؛ زیرا در كنار این جمله كه فرمود: «لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّه فِی الْقُرْبَی» فرمود: «وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَه نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْناً» (سوره شوری، آیه 23) مصداق والا و كامل حسنه، ولایت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است؛ بنابراین عناصر محوریِ كعبه كه مَطاف مسلمین و قبله مسلمین است از خُلّت شروع شده، به محبّت رسیده [و] تا مودت ادامه پیدا كرده است؛ در فرازهایی كه جای خُلّت است جای محبّت است جای مودّت است مجالی برای كینه و عداوت و دشمنی نیست؛ مسلمانها یدِ واحدند بر غیر مسلمان‌ها.(بحارالأنوار، ج28، ص104)

مطلب دیگر كه مربوط به برائت از مشركین است، این را خطبای محترم حرمین عنایت كنند و در خطبه‌ها مواظب باشند كه این حسنه الهی و بركت الهی كه از امام راحل(ره) به یادگار مانده است را كم نگیرند، با این به مبارزه برنخیزند و این را محكوم نكنند؛ زیرا برائت از مشركان به این معناست كه مسلمان‌های عالَم اگر قدرتی داشتند از حریم خود در همان حوزه اسلامی دفاع می‌كنند [و] نیازی نیست كه در جایی دیگر تبری خود را اعلام كنند؛ چون در همان كشور خود كافر را سر جای خود می‌نشانند اما وقتی كه شما مخصوصا خطبای محترم حرمین شریفین ملاحظه می‌فرمایید خاورمیانه تقریبا در آتش می‌سوزد و آتش‌بیار معركه هم غیر مسلمان‌ها هستند. گاهی فلسطین و غزه و لبنان و سوریه می‌سوزد گاهی افغانستان و پاكستان شعله‌ور می‌شود گاهی عراق هر روز مشتعل می‌شود، زمانی هم یمن و مانند آن و سالیان متمادی هم ایران اسلامی كه مهد ولایت اهل‌بیت(ع) عصمت و طهارت است [و] مهد پیروی قرآن و عترت(ع) است، در آتش می‌سوخت، این خاورمیانه با این وسعت آتش‌سوزی، آیا به دست مسلمان‌ها این كار انجام می‌گیرد یا به دست غیر مسلمان‌ها؟!

اگر احیانا به دست مسلمان‌ها انجام می‌گیرد، پشت پرده، دست ناپاك مشركین است و اگر ملت ستمدیده افغانستان و پاكستان از یك سو، غزه و فلسطین و سوریه و لبنان از سوی دیگر [و] ایران و عراق از سوی دیگر بخواهند از مشركین تبری كنند، غیر از مراسم حج، غیر از مناسك حج، غیر از مواقف حج، غیر از وقوف در عرفات، غیر از یوم الحج الأكبر، غیر از جایی كه سوره «برائت» درباره آن‌ها نازل شده است و آ‌نجا خوانده شده است، جای دیگری هست؟!

مبادا كسی بگوید كه برائت از مشركین جزء مناسك حج نیست! این مسلمان‌های داغ‌دیده، كجا فریاد برآوردند؟! این خانواده‌های مظلوم، این جانبازان، این خانواده‌های شهدا، این اسیرداده‌ها، كجا فریاد برآورند كه «إنّا مِنكم بُُرَآؤا»؟!. مگر حج، حج ابراهیمی نیست، مگر این كعبه با معماری و مهندسی ابراهیم خلیل ساخته نشد، مگر مؤمنان با هم اهل خلت و محبت و مودت نیستند. مگر این‌ها نباید وجود مبارك خلیل خدا را اسوه قرار بدهند. مگر خلیل خدا نفرمود: «إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ» (سوره ممتحنه، آیه 4) ما، من، همه از شما مشركان بریء هستیم و بیزاریم مگر ما نباید تبری كنیم؟!

بهترین راه تبری همان است كه در یوم الحج الأكبر و مانند آن انسان از مشركان اظهار تبری كند. مستحضرید كه سیاست ما، عین دیانت ماست. یك چیز بیگانه از دین نیست و از خارج از اسلام نیامده، [بلكه] از متن قرآن برخاسته است و در یوم حج اكبر این وظیفه همه است كه از مشركان تبری بجویند؛ اگر دست ما نرسید كه مسلمان‌ها را یاری كنیم، لااقل با این فریاد به كمك روانی آ‌ن‌ها بشتابیم و برخی از مشكلات آن‌ها را حل كنیم وگرنه همین مشركین، روزی حرمین را مورد تهاجم قرار می‌دهند. این‌ها جهنمی هستند كه «لا تُبْقِی وَلا تَذَرُ». (سوره مدثر، آیه 28)

بنابراین هم معنای توحید را بزرگان و مؤمنان و مسلمان‌های حجاز باید توجه كنند كه پیروان اهل‌بیت(ع) از مستغرقین در توحیدند و از كاملان در توحیدند و منزه از هرگونه شرك و مبرای از هر تهمت‌اند و هم جریان برائت را تقدیس كنند، برای این‌كه اگر كسی صدای «یا للمسلمین» مسلمان‌ها را بشنود و آن‌ها را یاری نكند، حتماً گرفتار سخط الهی خواهد شد.

من مجدداً به همه زائران، حاجیان، معتمران و معتكفان و داعیان حرمین شریفین عرض می‌كنم، «أوصیكم و نفسی بتقوی الله» و این‌كه این حرم امن را كه مطاف ماست، قبله ماست تقدیس كنید، قرآن را با همه شئون بپذیرید، تفسیر كنید، عمل كنید و منتشر كنید!

غفر الله لنا و لكم و جعلنا و إیّاكم مِن المستغفرین و مِن المرحومین و مِن الذین یقول الله سبحانه و تعالی? فیهم اولئك أصحاب الجَنَّه أجمعین. «و السلام علیكم و رحمة الله و بركاته»