جلد دوم مفاتیح!
چندی پیش از شبكه معارف صدا سخنان عالمانه حضرت آیتالله جوادی آملی را گوش میدادم و مثل همیشه مجذوب نكات دقیق و شیرین آن شده بودم. ایشان با تبیین نگاه دین به روابط اجتماعی، ضرورت رعایت اخلاق اجتماعی را از موضوعات واجبی برشمردند كه در جامعه ما به آن توجه كمتری شده است ودر پایان بحث، براساس همین ضرورت و نیاز، پیشنهاد تألیف جلد دوم كتاب شریف مفاتیحالجنان با موضوع آداب اجتماعی را مطرح كردند.بهنظرم خیلی جالب بود، جلد دوم مفاتیح!
دانستم مشكل امروز جامعه ما را بهدرستی دریافتهاند: ضعف اخلاق اجتماعی!
معنی صحبت ایشان این است كه ما در حوزه آداب و حقوق اجتماعی آنقدر معارف ناشناخته داریم كه كم از ادعیه و آداب فردی نیست و البته كمبهاتر از آنها هم نخواهد بود. این تیزهوشی و زمانهسنجی آقای جوادی را تحسین كردم و دانستم مشكل امروز جامعه ما را بهدرستی دریافتهاند: ضعف اخلاق اجتماعی! امروزه در حوزه اخلاق و حقوق اجتماعی
مطالب بسیاری در رشتههای گوناگون دانش بهویژه در حوزه روانشناسی و جامعهشناسی بیان شده و بهنظر میرسد هنوز هم مطالب ناگفته بسیار است؛ اما اینكه در این عرصه به معارف دینی نزدیك شویم و از این ذخیره غنی و مهم برای اصلاح وضع فرهنگی و اجتماعی بهره گیریم، موضوعی مهمتر و البته اقدامی بنیادین و اساسیتر است.
با مرور روند چند ساله تحول جامعه ایرانی و بهویژه حوادث اخیر، تصور من بر این است كه نیاز فوری و اصلی جامعه ما بهویژه در مقطع كنونی گسترش روابط اجتماعی متقارن و اخلاقی است؛ چنانكه در این زمینه برای كشف حقیقت حتی نیازمند پژوهشهای میدانی هم نیستیم؛ چراكه با همه وجود از سست شدن ریشههای اخلاقی جامعه نگرانیم و آن را در تعامل با مردم احساس میكنیم.
كیست كه امروز از غیبت، تهمت، شایعهسازی، آبروریزی، نفاق و سایر ضعفهای اخلاق اجتماعی گلهمند نباشد و دستكم در جریان اتفاقات اخیر، آثار مخرب آنها را با تمام وجود درك نكرده و متوجه خطر آن در جامعه نشده باشد؟ اگر روزی ما میشنیدیم كه گناه غیبت از زنا بزرگتر است و بدبینی نسبت به برادران دینی و تهمتزدن به آنها از كبائر است، امروزه با همه وجود آسیبهای این گناهان بزرگ در ایجاد بدبینی، بر هم زدن امنیت روانی جامعه و دور شدن انسانها از یكدیگر را لمس میكنیم.
راستی آیا بدبینیهای این روزگار و فضای بیاعتمادی موجود در جامعه، نتیجه سالها بیتوجهی به گناهانی چون غیبت و تهمت و سوءظن نیست؟ آیا بیتوجهی ما به سوره مباركه حجرات و مضامین عالی آن، نتیجهای جز این در پی دارد؟ آیا ما آیات متعدد قرآن در نكوهش نفاق را از یاد بردهایم؟
برای درمان این درد كه جامعه ما را فراگرفته، اولین گام بازشناسی ارزش اخلاق اجتماعی البته در كنار اخلاق فردی است و درست به همین دلیل آقای جوادی میفرمودند ارزش این كتاب شریف كم از مفاتیح نیست و باید در كنار قرآن در كتابخانههای مساجد قرار گیرد تا مردم بدانند عمل به آن كم از نماز و روزه نیست! جلد دوم مفاتیح هرچه كه باشد، موضوعاتش كم از جلد اول نیست و هرچه كه باشد، اهمیتش هم از مفاتیح شیخ عباس قمی كمتر نیست.
این كتاب هرچه كه باشد، نیاز ما هم به آن كمتر از جلد اول نیست، اما دشواری تألیف آن در این است كه نمیدانیم شیخ عباس قمی روزگار ما كیست و آن اخلاص و صفا چگونه در وجودش جمع خواهد شد؟
نوشته دکتر علی عسکری - تبیان
