گزارش عزاداری ، ارامنه و زرتشتیان ایران
عاشورا در ایران مختص شیعیان نیست. در ماه محرم همه ایرانى‌ها حتى غیرمسلمانان نیز در عزادارى‌ها و برپایى تكیه‌ها شركت می‌كنند و سعى می‌كنند از قافله محرم و عاشورا عقب نمانند.
خبرگزارى میراث خبر با ذكر اینكه عاشورا در ایران یك فرهنگ عمومی‌است، به گزارش عزادارى چند تكیه غیرشیعه پرداخته است.
•ارامنه
در ضلع غربى میدان هفتم تیر، چادرى برپا شده است. تن سرد آسفالت خیابان را با فرش‌هاى ماشینى دستباف مفروش كرده‌اند. گوشه‌اى از چادر سماور بزرگى روى میز گذاشته و به عزاداران چاى می‌دهند. طى سه روز نخست دهه محرم، داربست بالا می‌رود و چادر برزنتى بر پا می‌شود. بیش از ??? عزادار اقلیت‌هاى مذهبى مسیحى و زرتشتى، زیر چادر هیأت ثارالله گرد هم می‌آیند و در عزادارى سالار شهیدان به سینه‌زنى می‌پردازند.
«ادموند طوفانیان» یكى از مؤسسان و بانیان این تكیه می‌گوید: «در سال‌هاى گذشته، جوانان و نوجوانان ارمنى به اتفاق دوستان مسلمانشان به هیأت‌هاى مذهبى مسلمانان می‌رفتند. آنان در دسته‌ها و تكایاى شیعیان سینه‌زنى می‌كردند و بسیارى از اعضاى هیأت نمی‌دانستند كه جوان مسیحى كاتولیكى در كنارشان براى امام آنها سوگوارى می‌كند. در سال ???? باخبر شدیم كه حدود چهارصد نفر از جوانان ارامنه در این مراسم شركت می‌كنند. از همان سال بر آن شدیم هیأتى راه بیندازیم و خیل جوانان مسیحى علاقه‌مند به شیعیان و امامشان را گردهم آوریم».
وى در خصوص مشكلات این طرح می‌گوید: «ابتدا طرح ما موارد ابهام زیادى بین جامعه ارامنه و حتى مسلمانان به وجود آورد. پس از توجیه آنان در خصوص اهداف راه‌اندازى هیأت، تكیه ثارالله را در مركز شهر برپا كردیم».
وى در خصوص استقبال مردم می‌افزاید: خیلى از مسلمانان پس از شنیدن این خبر خوشحال شده و براى تأسیس هیأت، تمایل نشان دادند». نكته جالب توجه در برگزارى مراسم عزادارى این هیأت، حضور واعظ مسلمان است. معمولاً وعاظى به این هیأت دعوت می‌شوند كه به شرح فرهنگ عاشورا و اهداف انسانى امام حسین(ع) می‌پردازند. برگزارى مراسم، مانند مسلمانان است. مداح، نوحه می‌خواند و جمعیت زیادى كه زیر چادر گرد هم آمده‌اند، پس از سینه‌زنى، زمانى كه میدان هفتم تیر در مركز شهر ازدحام خود را از دست داده، به شكل دسته عزادار از چادر بیرون می‌آیند. جمعى از عزاداران در بیرون چادر به انتظار ایستاده‌اند. جوان بلندقامتى كه علامت را به دوش می‌كشد، بى‌قرار دست بر طاق شال‌ها می‌كشد. نوجوانان كتل‌ها و پرچم‌ها را برمی‌گیرند و چند گام پیشتر می‌ایستند. هر سال بر تعداد مشتاقان امام حسین(ع) افزوده می‌شود. در این بین كه جمعیت داخل چادر، سینه‌زنى و نوحه‌خوانى جمعى را آغاز كرده‌اند، با هم‌آویى تك‌خوان از چادر بیرون می‌آیند و در صفوفى منظم راهشان را در خیابان بهار شیراز، مركز اقلیت‌هاى دینى، پیش می‌گیرند. زنان نیز در پى دسته روانند و سینه زنان با هیأت حركت می‌كنند. پس از مراجعت دسته به هیأت ثارالله عزاداران نذورات هموطنان مسیحى‌شان را میل می‌كنند.
طوفانیان در این‌باره می‌گوید: «چاى، قند، برنج، گوشت و كلیه هزینه‌هاى هیأت را مسیحیان علاقه‌مند به امام حسین(ع) نذر می‌كنند. از سال ???? نام هیأت را در لیست تكایاى عزادارى تهران ثبت كرده‌ایم و هر سال بر تعداد عزاداران افزوده می‌شود. آمار پراكنده نشان از حضور جمعیت ??? نفره از ارامنه دارد».
نكته حائز اهمیت، حضور مسلمانان در كنار پیروان سایر ادیان است. حتى برخى نمی‌دانند دوستان عزادار كنارشان اقلیت‌هاى مذهبى هستند. او می‌گوید: «با نهادینه كردن فرهنگ عاشورا به عنوان آزادگى و انسانیت، هیچ اختلافى بین مذاهب وجود نخواهد داشت. ما خوشحالیم كه فرزندانمان، فرهنگ آزادمردى و پایبندى به عقاید را بیاموزند، امام حسین(ع) در این زمینه یك الگو است». پس از نوحه‌خوانى‌ها به زبان فارسى و صرف شام و چاى، دست‌ها بالا می‌رود. این بار به زبان ارمنى دعا می‌خوانند. از چهره‌هاشان پیداست كه براى قبولى عزادارى و عباداتشان و نیاز تمام نیازمندان، دعا می‌كنند.
•زرتشتى‌ها
ماه محرم، همه ایران سیاهپوش می‌شود. زرتشتیان استان یزد، مركز استقرار زرتشتى‌هاى ایران در این روزها مانند دیگر هموطنانشان عزادارند. «مهرشاد بزرگى» از اقلیت زرتشتیان ایران مقیم یزد می‌گوید: «هرساله با شروع محرم بسیارى از زرتشتیان یزد همپاى مسلمانان به عزادارى می‌پردازند. شیوه عزادارى زرتشتیان با شیعیان كمی متفاوت است. آنها در آیین خود، پوشیدن لباس سفید را مقدس می‌دانند. زنان و مردان سپیدپوش زرتشتى، با حضور در آتشكده گرد هم می‌آیند و براى امام حسین(ع) و یارانش به سوگوارى می‌پردازند. آنها امام حسین(ع) را داماد ایرانى‌ها می‌دانند، چون پس از جنگ اعراب و ایران در اواخر دوره ساسانى، شاهدخت شهربانو به همسرى فرزند على(ع) درآمد. آنها به داشتن داماد شجاعى چون امام حسین(ع) افتخار می‌كنند».
در مراسم زرتشتیان، غذاهاى زیادى طبخ می‌شود و مانند هموطنان مسلمانشان نذرى می‌دهند. زرتشتیان با خواندن دعا و طلب ادامه راه آزادگان دنیا، مراسم خود را برگزار می‌كنند. هرساله زرتشتیان زیادى از شهر‌هاى بافق، میبد، تفت، مهریز و مهاباد به مركز استان شهر یزد می‌آیند تا در عزادارى امام حسین(ع) شركت كنند.
