مرکز هسته ای دانشگاه تهران-قسمت دوم
ادامه قسمت قبل...
بر اساس ماده 3 قانون سازمان انرژی اتمی مصوب 16 تیرماه سال 1353 وظایف سازمان به شرح زیر تعریف و تصویب شده است :
الف- توسعه و گسترش علوم و فنون اتمی در کشور و ایجاد زیربنای علمی و فنی لازم برای استفاده از علوم و فنون اتمی در برنامه های توسعه و تحول کشور.
ب - انجام مطالعات و تحقیقات لازم در زمینه های مربوط به علوم و فنون اتمی.
پ- اهتمام در کاربرد علوم و فنون اتمی در صنایع، کشاورزی و خدمات.
ت- ایجاد خدمات فنی مورد نیاز کشور در زمینه علوم و فنون اتمی.
ث- انجام بررسی ها و عملیات اکتشافی برای تعیین منابع مواد اولیه صنایع اتمی از قبیل سوخت اتمی و مواد رادیو اکتیو و بهره برداری از منابع از طریق استخراج و استفاده از مواد مذبور در صنایع، نیروگاهها، کارخانه ها و تاسیسات مختلف اتمی کشور.
( سازمان موظف است اهتمام خود را برای تامین سوخت اتمی و سایر مواد اصلی مورد نیاز صنایع اتمی کشور با توجه به نیازهای آینده به کار ببرد).
ج- ایجاد نیروگاههای اتمی و بهره برداری از آنها برای کمک به تامین نیروی برق مورد نیاز کشور.
چ- ایجاد تاسیسات شیرین کردن آب شور و بهره برداری از آنها برای کمک به تامین آب مورد نیاز کشور.
ح- تولید و توزیع رادیوایزوتوپها و سایر مواد و تجیهزات مورد نیاز برای کاربرد علوم و فنون اتمی کشور.
خ- ایجاد هماهنگی و نظارت بر امور مربوط به علوم و فنون اتمی در کشور که به وسیله سایر موسسات اعم از دولتی و یا وابسته به دولت و یا غیردولتی انجام می شود و تنظیم مقررات، ضوابط و آئین نامه های مربوطه و پیشنهاد آن به مراجع ذی صلاح قانونی برای تصویب.
د- ایجاد ارتباط با مراجع بین المللی و یا کشورهای خارجی در زمینه علوم و فنون صنایع اتمی به نام دولت جمهوری اسلامی ایران، نمایندگی دولت ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی به عهده سازمان خواهد بود.
ذ- انجام تحقیقات مربوط با استفاده از منابع انرژی موجود در طبیعت که مورد بهره برداری قرار نگرفته اند و اهتمام در استفاده از تجربیات سایر کشورها در این زمینه از طریق ایجاد ارتباط لازم.
کلیه اهداف و وظایف اصلی تعیین شده در قانون سازمان در قالب پروژه های مصوب تعریف شده و در واحدهای تحت پوشش معا ونت های پژوهشی، تولید سوخت هسته ای، نیروگاههای اتمی و نظام ایمنی هسته ای کشور اجرا می شود و معاونت های برنامه ریزی، آموزش و امور مجلس، اداری و مالی و نظارت در امور شرکتها و مدیریت های مستقل تحت نظر ریاست سازمان عهده دار وظایف ستادی و پشتیبانی هستند.
معاونت پژوهشی برنامه ریزی وهدایت طرحها و پروژهای تعریف شده ، انتقال تکنولوژی هسته ای به کشور، انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی در زمینه استفاده از انرژی اتمی در صنایع، پزشکی و کشاورزی را برعهده دارد و شامل مراکزی چون مرکز تحقیقات هسته ای، مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته ای کرج ، مرکز تحقیقات و کاربرد لیزر، بخش تحقیقاتی طیف نگاری، مراکز تحقیقات و کاربرد پرتوهای یون ساز، مرکز تحقیقات و کاربرد پرتو فرآیند یزد، مرکز تحقیقات بناب، بخش تحقیقات گداخت هسته ای و مرکز توسعه انرژی های نو است.
در این میان، مرکز تحقیقات هسته ای به سبب سابقه طولانی و توان علمی فنی حاصل از کادر مجرب و با تجربه خود همواره پیشا هنگ فعالیتهای علمی و پژوهشی بوده است. هدف اصلی این مرکز انجام تحقیقات پایه درعلوم هسته ای و فراهم آوردن زیربنای علمی برای گسترش علوم و فنون هسته ای کشور و امکانات لازم برای ایجاد خودکفایی نسبی آنها است.
تربیت کادر متخصص هسته ای، همکاری با دانشگاهها و مراکز علمی، آموزشی را می توان از هدفهای جنبی این مرکز به شمار آورد.
بخش تهیه و تولید رادیو ایزوتوپها ، بخش فیزیک هسته ای ، بخش فیزیک نوترون ، بخش الکترونیک ، بخش فیزیک بهداشت ، بخش حالت جامد ، بخش طراحی و ساخت و بخش شیمی تجزیه از بخشهای مختلف این مرکز به شمار می رود .
بخش رادیو ایزوتوپ ها با چندین سال فعالیت در زمینه تهیه و تولید رادیوایزوتوپها با تاسیس آزمایشگاههای مجهز، استفاده از امکانات راکتور تحقیقاتی و تربیت نیروی انسانی کارآزموده در دو زمینه تولید رادیو دارو و تولید چشمه های صنعتی فعالیت می کند . فعالیتهای بی وقفه و مسوولانه در این بخش، کشورمان را در زمینه رادیوداروها و تولید چشمه های صنعتی به خودکفایی رسانده است.
در بخش فیزیک هسته ای عمده فعالیت های آزمایشگاه و اندوگراف حول شتاب دهنده متمرکز است. آنالیز مواد به کمک روشهای هسته ای بالاخص روش پیکسی (PIXE) و روش پس زنی رانرفورد (RBS) مورد استفاده قرار می گیرد. ایجاد یک آزمایشگاه تکنیک خلاء وتعمیر آشکار سازهای ژرمانیوم ابرخالص (Hp Ge) ، تعمیر و راه اندازی سیستم شمارش آنتی کامپتون، بررسی پدیده شکافت با پروتونهای E=30Mev در سیکلوترون مرکز کرج، بررسی واکنشهای هسته ای روی تراز ایزومری 26AL خدمات باستان سنجی و حفظ و مرمت آثار فرهنگی تاریخی نیز از فعالیت های این بخش است.
در قسمت فیزیک نوترون فعالیتهای ساخت حفاظت برای سیستمهای دیفراکتومتر نوترونی و رادیوگرافی نوترونی، همکاری و انجام پروژه های مشترک با مرکز تحقیقات و تولید سوخت هسته ای اصفهان ، بررسی ساخت سیستم گرداننده نمونه در قلب راکتور، طرح ساخت رابیت، انجام آنالیز به روش NAA به صورت کمی و کیفی برای نمونه های بیولوژیکی و ژئولوژیکی، راه اندازی و استفاده از کدهای کامپیوتری مانند MCNP و HEPRO و آنالیز نمونه های مرکب و کاغذ قدیمی به روش پیکسی انجام می شود.
فعالیتهای پژوهشی بخش الکترونیک مرکز تحقیقات هسته ای شامل تکمیل طرح منبع تغذیه H.V، تکمیل طرح آمپلی فایر حساس به بار، بررسی آمپلی فایر کانال لگاریتمی راکتور، طراحی و ساخت سیستم مونیتور دستی، طراحی و ساخت دستگاه ضخامت سنج هسته ای، طراحی و ساخت دستگاه اندازه گیری خلاء با کاتود سرد و دستگاه کنترل حرارت سیستم سنتز بنزین و ... می باشد.
نظارت بر کلیه فعالیتهای هسته ای، حضور مداوم در مرکز کنترل راکتور در هنگام کار، مشاوره و مشارکت در نصب سیستم های ایمنی هسته ای، نظارت و کنترل برکار تهیه انواع رادیوداروها، نظارت و کنترل مراحل ساخت چشمه های صنعتی از قبیل ایریدیوم – 192 و کبالت –60 و سزیوم –137همکاری با گروه پسمانداری، کنترل پرتوگیری کلیه کارکنان از فعالیتهای پژوهشی، علمی و فنی فیزیک بهداشت می باشد.
نویسنده: امیر حکیمی
