جاذبه های طبیعی استان مركزی

پل باقرآباد

بنای این پل مربوط به دوره معاصر است و در زمان اشغال ایران توسط روس ها ساخته شده و محل استقرار آن در جاده قدیمی اصفهان - اراك و جنب جاده آسفالته فعلی محلات است. از بنای اصلی پل در جریان سیلی كه در منطقه جاری شده ، تا حدودی تخریب گردیده و مجددا بازسازی شده است.از این پل تا20 سال پیش بهره برداری می شده و در حال حاضر با احداث جاده آسفالته جدید از رونق افتاده است. مصالح به كار رفته در بنای پل عمدتا از سنگ می باشد. در مجاورت پل باقر آباد، پل جدیددیگری نیز احداث شده كه در نوع خود جالب توجه است و پیرامون آن در حواشی قمرود در روزهای تعطیل مورد استفاده تفرجگاهی و گذران اوقات فراغت مردم قرار می گیرد.

پل دودهك

در نزدیكی كاروانسرای "دودهك" ، پلی قرار د ارد كه بر روی چهار دهانه ناهمگون بنا شده است. عرض این پل حدود 3 متر می باشد و در دو طرف آن دیوارهایی به ارتفاع یك متر ساخته شده است. پایه های این پل از سنگ و سقف دیواره های آن از آجرهایی با ابعاد20*20 سانتیمتر ساخته شده است. این پل برای عبور و مرور كاروان ها احداث شده بود ، لیكن بعدها كامیون ها و تریلرهاییبا وزن حدود30 تن به راحتی از روی آن رفت و آمد می كردند. این پل در سال 1365 آسیب جدی د ید و به علت ریزش چند دهنه آن، عبور و مرور از روی آن امكان پذیر نیست.

پل تاریخی سرخده 

بنای این پل د ر جنوب ساوه در كیلومتر 13 جاده "یلآباد" به "قز قلعه" در ضلع جنوب غربی روستای سرخده واقع شده است. مصالح به كار رفته د ر این پل تماما از آجر با ملات ساروج است. ساختمان پل از 8 چشمه با طاق رومی تشكیل شده و ارتفاع آن ازكف تا سطح رود خانه "قره چای" حدود 8 متر است. طول پل حدود70 متر و عرض آن حدود5  متر می باشد.

چشمه حكیم

چشمه حكیم، در حدود یك كیلومتری جنوب شرقی چشمه شفا واقع شده است. منشاء این چشمه در دو نقطه همجوار یكدیگر است و اطراف آن ها با سنگ چینی به دو حوض محصور تبدیل شده است. از یكی از حوض ها زنان و از حوض دیگر مردان استفاده می كنند. به طور كلی منشاء آب های معدنی سلیمانی و حكیم در ردیف آب های معدنی سولفاته كلسیك خیلی گرم است و منشاء عمیق زیر زمینی دارند. چشمه های معدنی آب گرم ناحیه محلات از نظر تركیبات شیمیایی به چشمه های معدنی مولفاته كلسیك"بان یردوبیگور" فرانسه شبیه هستند.

چشمه آب معدنی گراو

چشمه آب معدنی گراو در 5 كیلومتری غرب تفرش قرار دارد. آب این چشمه از نوع آب های بی كربناته كلسیك وكلرور سدیك است. از آب این چشمه برای درمان بیماری های مختلف از جمله بیماری دستگاه گوارش ، كاهش قند خون و دفع اسید اوریك استفاده می شود. استحمام در آب این چشمه باعث انبساط عروق می شود و شبیه آب معدنی "روایا" در فرانسه است.

چشمه اسكان

این چشمه در 5 كیلومتری شمال روستای فر، جنب روستای اسكان از توابع شهرستان سربند واقع شده است. دسترسی به آن از روستای فر با 5 كیلومتر راه خاكی میسراست و هر سال مورد مراجعه و استفاده گروه های زیادی قرار می گیرد.

چشمه سلیمانی

این چشمه در شمال شرقی چشمه شفا و درحدود یك كیلومتری آن بر دامنه كوهی قرارگرفته است. در این محل یك قهوه خانه و ساختمانی وجود دارد كه شامل دوحمام است. آب چشمه كه د ر حدود 5 لیتر در ثانیه است در جویی باریك و طبیعی جریان می یابد و به سوی حمام هدایت می شود. آب چشمه پس از استفاده و خروج از حمام ها به طرف "مزرعه تخت" سرازیر می شود.

چشمه شفا

این چشمه آب گرم در بالای تپه مجاور سرچشمه محلات در محلی نزدیك تخته سنگ های سخت از دهانه چاهی خارج می شود و به حمام های اطراف آن هدایت می گردد. در گذشته ازاین دهانه مقدار كمی آب خارج می شد و منشاء اصلی چشمه در حدود100متری غرب آن بود، ولی در اثر زلزله ،منشاء اصلی چشمه تقریبا خشك شده و قسمت عمده آب از سرچشمه فعلی آن جاری است. دهانه سرچشمه با دری آهنی پوشانیده شده و در یك چهار دیواری محفوظ گردیده است. مقدار آب این چشمه در حدود 1 2 لیتر در ثانیه است.

روستای نیمور

بقایای آتشكده ساسانی آتش كوه، بقایای یك پاپه بزرگ سنگی از بنایی بزرگ به نام "میل میلویه" و حصار قلعه جمشیدی را نشان می دهد كه روستای نیمور از كانون های تمدن باستانی ایران است. در این ناحیه سدی باستانی نیز از دوره ساسانی بر روی رود خانه اناربار (قمرود) و كانال آب بسیار قدیمی بر جای مانده است.

روستای خورهه

روستای خورهه به خاطر وجود معبدی از دوره سلوكیان كه ستون های آن هنوز هم پا برجاست شهرت ملی دارد. این ستون ها و بقایای معبد، جزء قدیمی ترین آثار تاریخی سرزمین ایران و تنها اثر باقی مانده از دوره سلوكیان می باشند.

روستای ساروق

این روستا بیش از 850 سال قدمت دارد و از چهار محله به نام های قلعه بالا، ساروق ،گرگان علیا و گرگان سفلی تشكیل شده است. امامزاده هفتاد و دو تن مربوط به سال 587 هجری قمری در محله مركزی و قدیمی آن واقع شده است. همچنین روستای ساروق به لحاظ صنایع دستی به ویژه از نظر قالیبافی معروفیت جهانی دارد.

روستای دودهك

در این روستا دو اثر تاریخی جالب توجه به نام های پل شاه عباسی و كاروانسرای شاه عباسی بر جای مانده است.

ناحیه سربند

ناحیه ییلاقی سربند به دلیل شرایط اقلیمی، یكی از پرآب ترین نواحی استان محسوب می شود. فاصله نزدیك این ناحیه با شهرستان اراك و استقرار واحدهای صنعتی بزرگ پتروشیمی و پالایشگاه همراه با پروژه های متعدد توسعه شهری اهمیت این ناحیه و استفاده معقول و بدون تخریب از جاذبه های طبیعی آن را به مسئله ای مبرم تبدیل كرده است. تراكم چشمه های پرآب و دائمی، پوشش گیاهی بسیار خوب و گستردگی با غ ها، شكارگاه ها و قلل مرتفع و بالاخره امكانات ورزش های زمستانی ازجمله جاذبه های ارزشمند این منطقه است.

سرآب عباس آباد

این سرآب در2 كیلومتری شرق شازند واقع شده است. فضای سرسبز و درختان اطراف آن منظره بسیار دیدنی این سرآب را زیباتركرده است. سرسبزی محل و آبی كه از زیركوهسار روان می باشد، تفرجگاهی را به وجود آورده كه هر ساله هزاران نفر را به سوی خود جلب می كند.

 تالاب عمارت

این تالاب علاوه بر زیبایی چشمگیر، از جهات مختلف نیز نقش حیاتی در منطقه ایفا می كند و یكی از منابع ارزشمند سیاحتی استان به شمار می آید. این تالاب ضمن تثبیت آب رودخانه "شرا" و آبیاری اراضی كشاورزی، از جنبه های زیست محیطی و تفرجگاهی نیز واجد اهمیت است. تالاب عمارت یكی از زیستگاه های مهم پرندگانی از قبیل اردك، غاز و حواصیل است كه در حیات اكوسیستم جانوری وگیاهی منطقه، نقش مهمی به عهده دارد. پیرامون این تالاب با فضای كوهستانی و آب وهوای مناسب همواره مورد توجه گردشگران بوده است.

زیارتگاه غار سی جن

غار سی جن در روستای واران جاسب واقع شده است. مردم محلی عقیده دارند كه در این غار سی جوان غیب شده اند. مسجدی نیز در آن نزدیكی قرار دارد كه به مسجد كمیل معروف است.

رودخانه قمرود

شاخه اصلی این رودخانه ازارتفاعات شیب شرقی در جنوب گلپایگان و غرب خوانسار (كوههای مورستان، میشه و قره داغ) سرچشمه می گیرد و پس از تلاقی با رودخانه خرقاب و خمین با نام لعل بار از جنوب محلات و غرب دلیجان به سوی قم سراز یرمی شود و در ناحیه پل دلاك به قره چای می پیوندد و به مسیله می ریزد. منطقه ای كه این رودخانه در آن واقع شده است به اندازه منطقه" سربند" و" شرا "سرسبز نیست، اما این رودخانه نیز در مسیر خود به ویژه در نزدیكی محلات امكانات تفرجگاهی قابل توجهی پدید آورده است. همجواری این رودخانه با جاذبه های طبیعی شهر زیبای محلات، پارك گلخانه های آن ازیك طرف، آب گرم معدنی محلات از طرف دیگر و همچنین آثار تاریخی سراق، تیمور و خورهه یك كانون سیاحتی مناسب به وجود آورده است. احداث سد مخزن 15خرداد در عباس آباد دلیجان نیز امكانات مناسب را برای توسعه تفرجگاهی به ویژه در زمینه های اسكی روی آب، ماهیگیری و سایر ورزش های آبی فراهم آورده است. پیرامون دریاچه این سد شرایط مناسبی برای ایجاد كمپ های تفرجگاهی دارد.

دریاچه سد 15 خرداد

سد 15خرداد در 5 كیلومتری شهر دلیجان در یك منطقه اقلیمی خشك احداث گردیده و از یك منبع آب طبیعی به یك جاذبه جهانگردی تبدیل شده است. این سد علاوه بر تامین آب آشامیدنی قم و دلیجان، آب مورد نیاز كشاورزان منطقه را نیز تامین می كند. از ویژگی های این سد، نزدیكی آن به چشمه آب گرم محلات است. از چشمه آب گرم محلات نیز چشم انداز زیبای سد پدیدار است.

دریاچه سد خاكی هندودر

این سد خاكی در 30 كیلومتری جنوب شهر شازند و در 2 كیلومتری شمال "هندودر"، مجاور روستای قاییدان از توابع سربند واقع شده است. ظرفیت سد دو میلیون و پانصد متر مكعب آب است. در حال حاضر یكی از تفرجگاه های شهرستان شازند و استان مركزی محسوب می شود و سرسبزی اطراف آن منظره زیبایی به وجود آورده است.

پپه علیشار

این تپه در وسط روستای علیشار در بخش رازقان ساوه قرار گرفته است و قدمت زیادی دارد و از جانب سازمان میراث فرهنگی به عنوان مكان باستانی، شناسایی و ثبت گریده است.

تپه باستانی آوه

تپه باستانی آوه كه دركنار روستای آوه در 10 كیلومتری ساوه قرار دارد از مكان هایی است كه تاكنون سفالینه های بسیاری از آن به دست آمده كه عمدتا به دوره های پیش از اسلام و همچنین بعد از اسلام تعلق دارند.

منبع: روزنامه آفتاب یزد