جهنم تا ابد؟

حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که: چرا خداوند گناهکاران را تا ابد در آتش جهنم می‏سوزاند در حالی که آنها در دنیا در نهایت 100 سال گناه کرده‏اند؟

شیعه معتقد است، ماندن ابدی در جهنم فقط برای کفار، مشرکان و منکران خداست. مسلمان و مومن، اگر چه مرتکب گناهان کبیره شده باشد، در جهنم نمی‏ماند بلکه پس از چشیدن عذاب، سرانجام نجات پیدا می‏کند و اهل بهشت می‏شود. همان گونه که در قرآن کریم به آن تصریح شده است: «ان الله لا یغفران یشرک به ویغفر ما دون ذلک لمن یشاء» (نساء، 48) «خداوند [هرگز] شرک را نمی‏بخشد و کمتر از آن را برای هر کس بخواهد [و شایسته بداند] می‏بخشد».

همچنین در روایات به نقل از امام صادق (علیه‏السلام) آمده که «خداوند کسی را در آتش به طور جاودانی نگه نمی‏دارد، مگر اینکه کافر و منکر حق و گمراه و مشرک باشد» یا امام رضا (علیه‏السلام) فرموده‏‏اند: «خدا مومنی را که وعده بهشت داده، وارد آتش نمی‏کند. کافری را که وعده دوزخ داده، از آتش بیرون نمی‏آورد، ولی گنهکاران اهل توحید وارد آتش می‏شوند و از آن خارج می‏شوند و مورد شفاعت قرار می‏گیرند».

اما درباره این بخش سوال که کفار چگونه مثلا 100سال عمر می‏کنند اما تا ابد در جهنم می‏سوزند، باید گفت که مجازات و کیفرها همیشه سه گونه‏اند؛ مجازات قراردادی، مجازاتی که با عمل رابطه تکوینی یا علت و معلولی دارند و آخری، مجازاتی که تجسم و عینیت یافتن جرم و گناه هستند.

بنا به شهادت بسیاری از آیات و روایات، پاداش‏ها و کیفرهای روز رستاخیز، نتیجه اجتناب‏ناپذیر اعمال و کردارهای دنیوی است و این نتایج- خواه ناخواه- دامنگیر انسان‏ها می‏شود. همان‏طور که اعمال بشر در جهان، لوازم اجتناب‏ناپذیر دارد و از آن جدا نمی‏شود؛ مثلاً کسی که با ندانم کاری چشم خود را از دست داده ناگزیر تا پایان عمر، باید رنج آن را تحمل  کند. از طرفی کارهای نیک و بد ما دارای آثار و لوازمی هستند که در روز واپسین آشکار می‏شوند. نتیجه بعضی از آنها هم می‏تواند ابدی و دائمی باشد. بنابراین قسمت مهمی از پاداش ها و کیفرها، زاییده اعمال خود گناهکار است و اثر مستقیم کردارهای او.

دانستن این نکته هم خالی از لطف نیست که پاداش‏ها و کیفرهای روز قیامت، ضامن اجرای دستورهای آسمانی است. خداوند با وعده‏های قطعی و تخلف‏‏ناپذیر خود، بندگانش را به کارهای نیک دعوت کرده و با این روش آنان را از اعمال زشت باز می‏دارد. این وعده‏ها در صورتی می‏توانند نقش تشویقی و تهدیدی داشته باشند که صددرصد قطعی و تخلف‏ناپذیر باشند. و گرنه دلیلی ندارد که یک نفر زیر بار سنگین‏ وظایف و واجبات و اعمال نیک برود یا از بسیاری هوس‏های سرکش چشم بپوشد. در حالی که می‏توانست از ایمان خود دست بکشد به این خیال که اگر قیامتی هم بود، عذاب آن مقطعی است! پاداش‏ها و کیفرهای الهی در صورتی می‏توانند ضامن اجرای احکام و دستورهای آسمانی باشند که به صورت یک وعده قطعی و تخلف‏ناپذیر در آیند.

برگرفته از آیه، ضمیمه همشهری جوان

منابع:

بحارالانوار (علامه مجلسی)، داراحیاء التراث العربی، مجموعه آثار (جلد یک)، اقتباس از منشور جاوید.

تنظیم برای تبیان: شکوری