هنرمندان از دیدار یار می گویند

رهبر معظم انقلاب اسلامی روز سه شنبه با جمع متنوعی از هنرمندان، به لحاظ فکری دیدار کردند؛ دیداری کاملا متفاوت که در آن هنرمندان در حضور رهبر فرزانه ، آزادانه حرف زده، گلایه کرده و سخن گفتند و پای بیانات مقام معظم رهبری نشستند؛ سخنانی که به گفته برخی از اهالی هنر نشان از آن داشت که انتظارات ایشان از بخش هنر، هنوز برآورده نشده است.

این دیدار عمدتا به عرصه فرهنگ و هنر در حوزه دفاع مقدس اختصاص داشت و شاید مهمترین دستاورد آن تاکیدی بود که حضرت آیت الله خامنه ای بر توجه به ساختار آثار سینمایی و دوری و اجتناب از تخیل در آثار دفاع مقدس کردند.

در این دیدار که بازتاب گسترده ای در محافل فرهنگی و هنری ، بویژه سینماگران داشت، ایشان فرمودند : آثار هنری مربوط به دفاع مقدس در عرصه های فیلم، کتاب، خاطره، و رمان یکی از پرمخاطب ترین آثار هنری بعد از انقلاب، در جامعه است، بنابراین هرچه بیشتر در این عرصه سرمایه گذاری و تلاش شود، مناسب است.

سینماگران دفاع مقدس در پی این نشست صمیمی ، در گفت وگوهای جداگانه ای با خبرنگاران گروه فرهنگی ایرنا، نقطه نظرات و برداشت های خود را از این دیدار پربار معنوی، بیان داشتند.

جمال شورجه کارگردان سینمای دفاع مقدس در این خصوص می گوید: با توجه به رهنمودها و بیانات معظم له در این دیدار و جلسات گذشته با اهالی هنر، به نظر می رسد همچنان انتظارات ایشان از بخش هنر برآورده نشده است.

وی معتقد است، در سال های اخیر انتظارات رهبر معظم انقلاب از سوی هنرمندان برآورده نشده و مسئولان و سیاستگزاران فرهنگی باید اهتمام بیشتری به تحقق منویات و فرمایشات رهبری داشته باشند.

شورجه، از مسوولان برپایی دیدار هنرمندان با رهبر انقلاب هم انتقادی کرده و می افزاید: هنرمندان توقع داشتند با برنامه ریزی خوب فرصت برای اهالی سینما و سایر هنرمندان برای بیان دغدغه هایشان فراهم شود.

کارگردان فیلم سینمایی نفوذی با بیان اینکه رهبر انقلاب همواره به دغدغه سینمای دفاع مقدس توجه دارند گفت: بسیاری از حقایق جنگ همچون گنجینه هایی بر زمین مانده است؛ بخشی از این موضوع به عدم مدیریت صحیح در عرصه فرهنگ و هنر باز می گردد. مدیرانی که با وجود تاکیدات رهبر انقلاب نتوانسته اند توفیقی کسب کنند.

شورجه یک محور اساسی دیگر از بیانات مقام معظم رهبری را در این جلسه مربوط به "اشکالات ساختاری اثار دفاع مقدس" دانست.

وی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب که فرمودند سینمای دفاع مقدس مخاطب دارد و باید اشکالات این نوع آثار در ساختار برطرف شود، گفت : برخی سینمای دفاع مقدس را متهم به نداشتن مخاطب می کنند در حالی که آثاری که در این زمینه به نمایش درآمده و رهبر انقلاب نیز به برخی از آنها اشاره کردند، در سال های گذشته با استقبال گسترده مردم مواجه شده است.

وی افزود: همچنین باید فکری به حال قالب ها و ساختار آثار سینمای دفاع مقدس شود تا مخاطب عام بار دیگر با این نوع آثار ارتباط برقرار کند. ضمن آنکه نباید از کلام رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه نباید برای جذب مخاطب به هر روشی متوسل شویم، غافل شد.

شورجه در ادامه با بیان اینکه کلام رهبری درباره تحقیق در آثار هنری دفاع مقدس و استفاده از ادبیات در سینما بسیار هوشمندانه و مدبرانه بود خاطر نشان کرد: ادبیات دفاع مقدس ما تاکنون کمکی به سینمای ما نکرده و سینمای ما نیز تاکنون مددی از سینما برای ساخت یک اثر نگرفته است. این موضوع سبب شده تا بسیاری از آثاری که دراین زمینه ساخته می شود کلیشه ای باشد. ادبیات و سینما می توانند با یکدیگر در تعامل باشند و در راه تعالی بعنوان مکمل یکدیگر قرار گیرند.

فرج الله سلحشور کارگردان سریال حضرت یوسف نیز که از جمله هنرمندان حاضر در این نشست بود، اعتقاد دارد از فرصتی که برای بیان معضلات سینما با رهبری فراهم شده بود بخوبی استفاده نشد.

وی می گوید: تاکنون چند بار خدمت رهبر معظم انقلاب مشرف شده و شاهد برگزاری چنین دیدارهای صمیمانه ای بوده ام اما متاسفانه اهالی سینما تاکنون نتوانسته اند از رهنمودها، طرح ها و نصایحی که توسط رهبر معظم انقلاب در دیدار با اهالی سینما مطرح می شود، استفاده کنند.

کارگردان سریال حضرت یوسف (ع) در اظهاراتی انتقادی نسبت به هنرمندانی که در این نشست دغدغه های خود را مطرح کردند، با اشاره به مسائل مطرح شده از سوی سینماگران یادآور شد: روز گذشته نیز به جای بیان معضلات کنونی سینما، برخی گلایه های شخصی را مطرح کردند و مسائل بعد از انتخابات را به داخل حسینیه کشاندند. در این میان برخی نیز دلسوزانه و با تدبیر تنها از اتلاف این وقت با ارزش که در خدمت رهبری بودیم تاسف می خوردند.

تهیه کننده سریال اصحاب کهف در ادامه با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب عنوان کرد: همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند حضور سینمای دفاع مقدس ما در جشنواره های بین المللی به سود غرب نیست از این رو بسیاری از این آثار اجازه حضور در این جشنواره ها را پیدا نمی کنند و تنها بخش کوچکی از فیلم های دفاع مقدس در جشنواره های بین المللی حضور می یابند.

وی افزود: معظم له در ادامه بر تحقیق در ساخت آثار سینمایی تاکید داشتند. متاسفانه بسیاری از فیلمسازان ما به ظواهر توجه می کنند و تنها نکته ای که در آثار آنها دیده می شود اتفاقاتی است که در همه جنگ ها دیده می شود. دوران دفاع مقدس ما در درگیری و حوادثی که در جبهه ها روی می داد خلاصه نمی شد. سینماگران دفاع مقدس ما به لایه های پنهان جنگ نمی پردازند که این مطلوب نیست.

سلحشور خاطر نشان کرد: نویسندگان ما هنگامی که موضوع جدیدی را برای مطرح کردن ندارند به سمت تخیل می روند که این اشتباه است. همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند ساخت آثار سینمای دفاع مقدس باید بر پایه تحقیقات باشد.

در این میان، نظر مسعود ده نمکی کارگردان فیلم جنجالی اخراجی ها را جویا شدیم که گفت:رهبر معظم انقلاب در دیدار اهالی سینما بر تقویت ساختار آثار سینمای دفاع مقدس تاکید کردند و خواستار ارتباط ادبیات و سینما برای خلق آثار فاخر در این زمینه شدند.

وی اعتقاد دارد: با توجه به عملکردها و محاسنی که در کارنامه فرهنگی کشور در سال های اخیر دیده می شود معضلاتی نیز وجود دارد که باید بیان شود و برای رفع آنها تلاش شود.

کارگردان اخراجی ها در ادامه با بیان اینکه سینمای دفاع مقدس همچنان مخاطب دارد، یادآور شد: همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند سینمای دفاع مقدس همچنان پرمخاطب است. اگر به یک مضمون در این سینما صحیح پرداخته شود آثاری در سینمای ایران خلق خواهد شد که علاوه بر مضمون با مخاطبان بسیاری نیز روبرو خواهد شد.

کارگردان کدام استقلال کدام پیروزی در ادامه با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب بر نقش پژوهش در ساخت آثار سینمایی و استفاده ادبیات در نوشتن فیلمنامه آثار دفاع مقدس گفت: چنانچه سینماگران در ساخت آثار دفاع مقدس به پژوهش روی آورند می توانند آثار فاخری را در این نوع سینما خلق کنند.

ده نمکی یادآور شد: در سینمای دنیا کارگردانی، فیلمنامه نویسی، تهیه کنندگی و... بخش های مجزایی هستند که در هرکدام از آنها گروهی مجزا فعالیت می کنند. اما درسینمای ما ممکن است یک کارگردان تهیه کننده و نویسنده نیز باشد. باید در این زمینه بین گروه های هنری ارتباطات موثری شکل گیرد. چنانچه بتوان پلی ارتباطی میان ادبیات و سینما برقرار کرد می توان شاهد خلق آثاری عمیق درباره دفاع مقدس در سینمای ایران باشیم.

انسیه شاه حسینی ، کارگردان زن سینمای دفاع مقدس هم با اشاره به بیانات رهبرانقلاب در دیدار سینماگران، معتقد است "رهبر معظم انقلاب بشدت نگران تفرقه میان اهالی سینما هستند و بر این اعتقادند هنرمندان با هر ذهنیت و تفکری باید باهم و در یکسو حرکت کنند."

وی که در این نشست نظرات خود را در حضور رهبر معظم انقلاب مطرح کرد، می گوید: اشاره رهبری به اشکال در ساختار آثار سینمایی و پرمخاطب بودن فیلم های دفاع مقدس بسیار مدبرانه بود و معتقدم با برطرف شدن این معضلات و مشکلاتی که در راه اکران فیلم های دفاع مقدس و پخش تیزرهای این نوع آثار از تلویزیون وجود دارد می توان بار دیگر به این سینما رونق بخشید.

شاه حسینی با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره ساخت آثار سینمایی دفاع مقدس برپایه تحقیق خاطر نشان کرد: همانگونه که معظم له فرمودند تحقیق پایه و اساس ساخت یک اثر سینمایی است. اینکه برخی از فیلمسازان ما در عرصه دفاع مقدس با این مقوله بیگانه هستند به هنرمند باز می گردد. اگر هنرمند حرفی برای گفتن داشته باشد با تحقیق آنرا بیان می کند زیرا می داند تحقیق شاهرگ خلق یک اثر هنری در هر قالبی است. کسانی که از پژوهش در آثار خود استفاده نمی کنند حرفی برای گفتن ندارند.

وی درباره حضور آثار سینمایی در جشنواره های بین المللی عنوان کرد: رهبر معظم انقلاب فرمودند بسیاری از جشنواره های بین المللی خواستارحضور آثار دفاع مقدس نیستند زیرا آنها نمی خواهند ارزش های انقلاب در آن جشنواره ها متبلور شود. در اغلب جشنواره های بین المللی شرایط اینگونه رغم می خورد اما برخی از آثار دفاع مقدس همچون پنالتی یا شب بخیر فرمانده نیز در این میان توانسته اند حرف های ناگفته جنگ را در جشنواره های بین المللی همچون ایتالیا بیان کنند.

وی ،‌ دیدار هنرمندان با رهبر معظم انقلاب را باشکوه توصیف کرد و گفت : زیبایی و بزرگی این جلسه به ان بود که همه هنرمندان در مواضع سیاسی مختلف در ان حضور داشتند .

دکتر مرتضی حیدری نگارگر و نقاش کشورما نیز که از حاضران جلسه هنرمندان با مقام معظم رهبری بود، ضمن آنکه این نشست را زیبا وبزرگ توصیف می کند، عقیده دارد: در این نشست هنرمندان در مواضع سیاسی مختلف و اپوزیسیون نسبت به دولت در یکی از زیباترین ماه های خدا به رغم تضاد دیدگاه ها و آرای سیاسی در کنار هم نشستند و گوش به فرمان رهبر انقلاب سپردند .

این هنرمند افزود : اختلاف رای و نظر در هرزمینه میان افراد جامعه وجود دارد و اگر درست به ان توجه شود موجب خیر و برکت می شود و این اختلاف نظر موجب نقد صحیح و استنتاج خواهد شد از این رو نباید با اختلاف نظرها با عصبیت برخورد کرد زیرا باعث از بین رفتن اعتماد می شود و شکوه و زیبایی را از میان می برد .

حیدری با اشاره به سخنان مجید مجیدی کارگردان سینما در حضور رهبر معظم انقلاب یاداور شد :سخنان مجیدی مثل این بود که وی بغض ها و گلایه های خود را برای استاد بزرگوار خود مطرح و حتی از برخی مسایل در حضور عالم بزرگوار دین ناله کرد و معظم له نیز با تحمل و بردباری به سخنان نمایندگان هنرمندان گوش فرا دادند و پس از آن با نصایح و روشن بینی خاص خود به مسایل مختلفی اشاره کردند و به نظر من همه هنرمندان باید به این نصایح گوش جان بسپارند .

وی افزود : سخنان رهبری راهگشای راه پرفراز و نشیب هنر است و ایشان در سخنرانی خود به مواردی اشاره کردند که شاید کمتر کسی به انها توجه می کرد .

مسعود فراستی رئیس اسبق انجمن منتقدان هم از جمع حاضران در نشست با رهبر معظم انقلاب گفت این دیدار نشان داد که فیلمنامه نویسان آثار دفاع مقدس باید از هرگونه تخیل در این نوع فیلم ها خودداری کرده و با تحقیق در راستای خلق اثری فاخر تلاش کنند.

فراستی در ادامه با اشاره به صحبت های خود در این دیدار گفت: من در صحبت های خود در این دیدار به فرهنگی نبودن مسئولان عرصه هنر و فرهنگ کشور اشاره کردم. اعتقاد دارم بسیاری از مسئولان ما در این عرصه دغدغه فرهنگی نداشته و بوروکراسی و خودرایی مانع از به انجام رسیدن رسالت این مدیران در بخش فرهنگی کشور می شود.

فراستی در ادامه با اشاره به بیانات رهبری درباره سینمای دفاع مقدس گفت: بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با سینماگران و هنرمندان نشان داد که سینمای دفاع مقدس همچنان مخاطب دارد و چنانچه اشکالی وجود دارد در ساختار آثار سینمایی در این ژانر است.

این منتقد سینما یادآور شد: یکی از مواردی که رهبری بدان با ظرافت اشاره کردند استفاده از منابع تحقیقی در ساخت آثار سینمایی دفاع مقدس است. با توجه به بیانات معظم له باید نویسندگان در نوشتن فیلمنامه های آثار دفاع مقدس تخیل نکنند و حقایق را بازسازی کنند.

مجید ریاضی، از هنرمندان شرکت کننده در مراسم دیدار فعالان عرصه فرهنگ و هنر در حوزه ادبیات و هنر دفاع مقدس با مقام معظم رهبری هم تاکید دارد که سخنان رهبری در این دیدار نقطه عطفی برای هنرمندان عرصه دفاع مقدس محسوب می شود .

دبیر کارگاه عملی "غزه ارض العزه "افزود : از آنجا که صحبت های هنرمندان به درازا کشید متاسفانه این امر موجب شد که رهبرمعظم انقلاب کوتاه تر سخن گویند و این درحالی بود که من به عنوان یکی از شرکت کنندگان خواهان آن بودم که بیشتر از رهنمودهای رهبری استفاده کنم تا آنها را سرلوحه کارهای آینده خود قرار دهم .

به گفته این هنرمند، آنچه از سخنان رهبری بیشتر برای من قابل توجه بود این بود که باید هنرمندان تلاش بیشتری در زمینه ثبت و زنده نگه داشتن ارزش های دفاع مقدس انجام دهند زیرا به تعبیر ایشان دفاع مقدس همچون گنجینه ای است که باید از آن بیش از پیش بهره ببریم .

"محمدرضا سنگری" دبیر کتاب سال دفاع مقدس، یکی از هنرمندان شرکت کننده در مراسم دیدارفعالان عرصه فرهنگ و هنر در حوزه ادبیات و هنر دفاع مقدس با رهبر معظم انقلاب، هم این جلسه دیدار را بسیار مفید و ارزنده خواند و افزود: با توجه به اینکه فرصت این دیدار بسیار اندک بود در مجموع هنرمندان در عرصه های مختلف از دیدار با رهبری بسیار خوشنود بودند.

نویسنده "ادبیات منظوم دفاع مقدس" فضای این جلسه را آزاد دانست و خاطرنشان کرد:فضای بسیار آزادی برای سخن گفتن وجود داشت به طوری که از هیچ کس قبل از سخنرانی نتی نخواسته بودند و به راحتی می توانستیم با رهبر فرزانه سخن بگوییم.

وی ادامه داد: با توجه به زمان محدود قرار شد مجموعه صحبتها که در این جلسه مطرح شد و یا کسانی که نتوانستند صحبت کنند را به اطلاع رهبر معظم برسانند و هم در مجموعه کتابی به چاپ برسانند و در اختیار عموم قرار دهند.

امیر حسین شریفی از تهیه کنندگان سینمای ایران نیز به فضای باز و آزاد دیدار اشاره کرده و می گوید: در این دیدار اهالی سینما در فضایی آزاد با صراحت به بیان معضلات بخش فرهنگ و هنر پرداختند که به جرات می توان گفت در تمام دنیا چنین دیدارهایی برگزار نمی شود.

تهیه کننده فیلم سینمایی اشک سرما با اشاره به حال و هوای این دیدار یادآور شد: فضای دیدار با رهبری بی شباهت با حال و هوای جبهه ها نبود. همان صمیمیتی که در سنگرها بین معظم له و رزمندگان دیده می شد، در این دیدار نمایان بود و مرا به یاد آن روزهای جبهه ها انداخت.

شریفی با تاکید بر بیانات رهبر معظم انقلاب درباره مخاطبان سینمای دفاع مقدس خاطرنشان می کند: همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند سینمای دفاع مقدس مخاطب دارد و فیلمسازان باید با تفکر و اندیشه در روایت داستان های آثار دفاع مقدس و پژوهش در این زمینه، سینمای دفاع مقدس را احیا کنند.

به عقیده وی، نویسندگان آثار دفاع مقدس باید در تحریر فیلمنامه ها دقت بیشتری داشته باشند. در دوران دفاع مقدس، معنویات بسیاری دیده می شد که در آثار سینمایی ما کمتر به تصویر کشیده می شود. باید لایه های پنهان جنگ به نسل جوانی که از دوران دفاع مقدس اطلاع کافی ندارند در آثار سینمایی نشان داده شود. جای اینگونه آثار در سینمای دفاع مقدس خالی است و باید به بیانات رهبری در این باره جامه عمل پوشانده شود.

تهیه کننده سیب سرخ هوا با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب درباره مسئولان سینمایی یادآور شد: معظم له فرمودند مسئول فرهنگی ما باید مسئولیت پذیر باشد. امروز سینمای ما نیازمند مدیری است که با قدرت و شجاعت بتواند به سینمای ایران خط دهی مناسبی کند نه اینکه از فرد یا افراد خاصی خط بگیرد.

تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی