تلویزیون و مشكلی به نام مجری

شاید از این نظر كه مجریان تلویزیونی ویترین یك برنامه ( بویژه در برنامه های زنده) به شمار می روند، این بخش از حساسیت های بسیاری برخوردار است.

در دهه های نه چندان دور كه صدا و سیما از ستاره سازی پرهیز داشت، اجرای برنامه ها نیز اینقدر با حاشیه همراه نبود و تنها چند مجری در تلویزیون مشغول به كار بودند و بیشتر آنان نیز ارتباط استخدامی با این سازمان داشتند.

اما در دوره جدید با توسعه شبكه های تلویزیونی، رویكرد این رسانه نیز به مجریان تغییر كرده است و می توان گفت كه رویكرد جدید سیما به مجری و اجرای برنامه های تلویزیونی از برنامه هایی چون 'نیمرخ' با اجرای شهاب حسینی آغاز شد و با پخش برنامه هایی چون كوله پشتی، شب شیشه ای، صندلی داغ و مثلث شیشه ای به اوج رسید.

امروز شبكه های مختلف سیما شاهد حضور مجریان جوانی است كه برخی از آنان یك شبه، ره صد ساله پیموده اند و اكنون در رده مجریان برتر تلویزیونی قرار دارند.

تبدیل شدن مجریان به چهره های مطرح در اجتماع بی حاشیه نیست و با وجود آنكه صدا و سیما تلاش می كند تا این مجریان از اجرا در برنامه های شركت های خصوصی بپرهیزند، اما در مجموع شاهد حضور آنان نه تنها در برنامه های مختلف غیر تلویزیونی بلكه در استان های مختلف هستیم.

دریافت وجه و قراردادهای كلان از دست اندركاران برنامه های غیر تلویزیونی و حتی تلویزیونی یكی از همین آفت ها است كه هنوز چاره ای برای آن اندیشیده نشده است.

معضل دیگری كه در مسیر اجرا وجود دارد این است كه گاهی 'مجری' به عنصر تعیین كننده و بلا منازع یك برنامه تلویزیونی تبدیل می شود به گونه ای كه بدون حضور وی، ادامه برنامه ممكن نیست كه در این رابطه برنامه ورزشی نود و مجری معروف آن مثال زدنی است.

امروز تهیه كنندگان تلویزیونی به معضل دیگری در حوزه اجرا برخورد كرده اند و آن رویكرد بیشتر مجریان برای ورود به عرصه تهیه كنندگی است؛ هرچند سال گذشته معاونت سیما دستور العملی را برای تفكیك حوزه تهیه كنندگی و اجرا تهیه كرد اما از آنجا كه بسیاری از برنامه های پرمخاطب تلویزیونی از جمله نود، پارك ملت، ماه عسل و هفت چنین وضعیتی داشتند، این روند به نتیجه نرسید.

تفكیك مجریان زن و مرد در گفت و گوهای تلویزیونی موضوع دیگری است كه به دنبال حواشی ایجاد شده برای گفت و گو یك مجری زن با مهمان یكی از برنامه های زنده تلویزیونی مطرح شد.

علی درستکار مجری برنامه «این شب‌ها» شبکه یک درباره اجرای طرح تفکیک مجریان زن و مرد در گفت‌وگوهای تلویزیونی، اظهار کرد: «مجری و مهمانی که از جنس مخالف باشند، قرار نیست در تلویزیون جمهوری اسلامی به گونه‌ای غیرعادی، غیرشرعی، غیراخلاقی و حتی غیرعرفی برخورد کنند؛ اینکه چنین دستوراتی چه می‌شود که ساخته می‌شود و به دنبال آن هم در رسانه‌ای مانند ایسنا موضوع می‌شود، سئوال‌هایی است که برایم به وجود می‌آید.»

او با بیان اینکه البته تا به امروز ابلاغیه رسمی برای اجرای این طرح فرستاده نشده، خاطرنشان کرد: «در تلویزیون ما ابتدای انقلاب اسلامی همواره مقرراتی آمد و رفت داشته است که بر پایه دین سلیقه‌‌ای مدیران آن یا مدیران کشور بوده است نه بر پایه احکام خالص‌ الهی و اسلام؛ از این دست است منع حضور و ظهور با لباس آستین کوتاه در تابستان یا مورد اخیر یعنی نشست یک زن و مرد در صحنه یک برنامه!»

درستکار ادامه داد: «نمی‌دانم واقعا اگر پیامبر اسلام (ص) امروز حضور داشتند چنین حکمی می‌دادند؟! شاید هم مدیران کنونی صادرکننده چنین ابلاغ‌هایی خود را تا این حد آگاه از نظرات صاحب دین می‌دانند! با این جمع‌بندی به نظر می‌رسد با توجه به اسلامی که صدا و سیما دارد، دستور عجیب و غریبی نباشد، اما اگر بر اساس اسلام محمد بن عبدالله باشد، دستوری مغایر با آن است.»

درستکار در در ادامه گفت: «نه تنها این دستور در مقام عمل به برنامه لطمه‌ می‌زند بلکه تقریبا هر نوع رفتاری که خلاف عرف و هنجار اجتماعی یک جامعه باشد و روی هر یک از رسانه‌ها از طرف مخاطبان مشاهده شود به ارتباط آن رسانه با جامعه لطمه حتمی و نسبی می‌زند.»

این موضوع با واكنش بسیاری از مجریان تلویزیونی رو به رو شد كه معتقد بودند كه اشتباه سهوی یك مجری نباید دستمایه ای برای ایجاد محدودیت در اجرا برای دیگر مجریان باشد.

حواشی ایجاد شده برای مجریان تلویزیونی بویژه در حوزه كودك و نوجوان خود حدیث مفصلی است و خاله ها، عموها و دایی هایی بسیاری از خلال همین برنامه ها جای خود را در میان خانواده ها و بخصوص گروه كودك و خردسال باز كردند.

البته علاقه وافر كودكان و خردسالان به مجریان كودك بی حاشیه نبوده است و چند سالی است كه رسم بر این است كه در مراسم های مختلف مذهبی و ملی از مجریان محبوب تلویزیونی برای اجرا دعوت می شود تا استقبال مردم از این برنامه ها كه اغلب با حمایت بخش خصوصی برپا می شود، افزایش یابد.

چند سال پیش وقتی در شهر اصفهان اعلام شد كه قرار است یكی از همین مجریان در میدان امام اصفهان اجرا داشته باشد، خیل عظیمی از جمعیت به همراه كودكان خود راهی محل برگزاری برنامه شدند.

این روند به تازگی اتفاق ناگواری را برای دست اندركاران یكی از برنامه هایی كه ملیكا زارعی معروف به ' خاله شادونه' مجری آن بود رقم زد و سه كودك خرمدره ای به دلیل ازدحام جمعیت جان باختند.

اكنون باید منتظر بود و عكس العمل متولیان صدا و سیما را برای جلوگیری از اینگونه حوادث دلخراش دید؛ اینكه آیا قرار است بخشنامه جدیدی مبنی بر محدودیت اجرا برای مجریان برنامه های كودك ایجاد شود و یا یك مجری ممنوع التصویر شود، پرسشی است كه گذشت زمان به آن پاسخ خواهد داد.