90 دقیقه با طبقه متوسط ایرانی
«درباره الی» سرانجام بر پرده سینماها آمد. فیلمی كه نماینده جریان متفاوت سینمای ایران است.
سینمایی كه نه تن به پسند عامه مردم میدهد و نه انتزاعی و نخبه گراست. «الی» نشان میدهد كه میتوان فراتر از دو گونه مسلط سینمای ایران و جادهای كه با وجود همه تفاوتهایشان با یكدیگر تلاقی مییابند و خوشبختانه فیلم فرهادی نه فیلم فارسی است و نه فیلم جشنوارهای. «درباره الی» از معدود فیلمهای سینمای ایران است كه تصویر درستی از طبقه متوسط ارائه میدهد. با آدمهایی ملموس و باور پذیر كه نشان میدهد سازندهاش ستایش بیدریغ منتقدان و درخشش در جشنوارههای داخلی و بینالمللی، میتواند مقدمهای بر اكران عمدی موفق آن باشد. حتی اگر شرایط و زمان اكران این فیلم چندان مطلوب نباشد.
به گزارش همشهری ، به اعتقاد حسین علم الهدی، مدیر امور تامین و توزیع فیلم خارجی بنیاد سینمایی فارابی «درباره الی» میتواند برای مخاطب روشنفكر، تحصیلكرده و فرهیخته جذابتر از مخاطب عام باشد. این روزها فصل امتحان دانشجویان است و بهزودی دانشگاهها تعطیل میشوند، تمركز محافل دانشجویی از بین میرود و فیلم بخشی از مخاطبانش را از دست میدهد. جریانسازی كه از طریق استقبال این قشر بهوجود میآمد در شرایط فعلی مخدوش میشود.
وی با اشاره به جوایز داخلی و بینالمللی «درباره الی» و حمایت منتقدان از آن گفت: این امتیازها میتواند برگ برنده فروش فیلم باشد. اما بهنظر من زمان نمایش «درباره الی» با توجه به قابلیت آن برای جذب مخاطب مناسب نیست. بهترین وقت برای اكران عمومی فیلم عید نوروز بود. در شرایط فعلی نمایش در كنار چند كمدی عامهپسند به جریانی كه «درباره الی» میتوانست ایجاد كند، ضربه میزند. با این حال امیدوارم این درام انسانی در جذب مخاطب موفق باشد.
«درباره الی» میتواند مخاطب گریزان از سالنهای سینما را جذب كند؛ مخاطبی كه با سینمای روز جهان آشناست و البته «اخراجیها» را هم دیده است. تناقض شاید این باشد كه چه فصل مشترك میان «درباره الی» و «اخراجیها» وجود دارد.«اخراجیها» پدیده سینمای عامه پسند ایران است كه با متوسل شدن به هر چیزی، میخواهد تماشاگرش را بخنداند و «درباره الی» را میتوان پدیده سینمای متفاوت ایران دانست. سینمایی كه به مخاطب گریزی شهره است و اینكه حضور در جشنوارههای خارجی را به اكران داخلی ترجیح میدهد ولی «الی» با وجود آنكه در این ماهها موفقترین فیلم سینمای ایران در محافل بینالمللی بوده، میتواند با تماشاگر ایرانی هم ارتباط خوبی برقرار كند.
سینمای ایران در بزنگاهی كه اقبال عمومی بهخود را در فیلمی مانند «اخراجیها» مشاهده میكند، نیاز به اثری چون «درباره الی» دارد. طبقه متوسط شهری هم با استقبال از این فیلم میتواند نشان دهد كه گرایش به چه سینمایی دارد و همراهی مقطعیاش با موج آفرینیها، یا بیشتر از سر نوعی كنجكاوی عمومی است یا به شوخی گرفتن همه چیز در شرایطی جفنگ! نوعی پوزخند پوچ انگارانه به جابهجایی مفاهیم...
«درباره الی» در روزهای انتخابات و رقابت حساس تیم ملی فوتبال برای صعود به جام جهانی، شرایط چندان مناسبی برای اكران ندارد ولی فیلم در همین روزهای نخست نیز نشان داده كه میتواند تماشاگر خود را بیابد. فیلمی كه نه تنها به تماشاگر باج نمیدهد بلكه انگارههای تثبیت شده ذهنیاش را به هم به چالش میگیرد.
«الی» دشواریهای قضاوت كردن را نشان میدهد و اینكه در نهایت هم گریزی از قضاوت نیست! فرهادی تناقضهای جامعهای را به نمایش میگذارد كه همچنان مسیر دشوار رو به مدرنیته را پشت سر میگذارد. او خواست، سلیقه و خورند طبقه متوسط ایرانی را به تصویر میكشد؛طبقهای كه نادیده گرفتنش گر چه رسم روز شده ولی نفی حضورش، انكار واقعیت است.
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی