تبیان، دستیار زندگی
مستند «فی فی فریاد می کشد» که روزهای پایانی زندگی «بهمن محصص» را به تصویر کشیده است، در سینماهای شهر پاریس به روی پرده رفته است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

محصص در سینماهای پاریس


مستند «فی فی فریاد می کشد» که روزهای پایانی زندگی «بهمن محصص» را به تصویر کشیده است، در سینماهای شهر پاریس به روی پرده رفته است.

بهمن محصص در سینماهای پاریس

این فیلم که از 10 مهر در سینماهای پاریس به نمایش درآمده، در روزهای پایانی زندگی این هنرمند تصویربرداری شده است.

میترا فراهانی، کارگردان «فی فی فریاد می کشد» در این اثر توانسته است به بهمن محصص سختگیر و منزوی نزدیک شود. در این مستند، محصص با خشمی فاخر از اینکه نتوانسته در میان عموم نفوذ کند و چرایی آن یاد می کند و به موضوعاتی اشاره دارد که تا امروز در هاله ای از ابهام قرار داشت.

زندگینامه بهمن محصص

بهمن محصص (9 اسفند 1310 در رشت - 6 مرداد 1389 در رم) نقاش، مجسمه‌ساز و مترجم پیشرو ایرانی است. نقاشی‌های آوانگارد بهمن محصص از آثار معتبر نقاشی مدرن ایران محسوب می‌شود.

بهمن محصص متولد در خانواده‌ای لاهیجانی در رشت به دنیا آمد. در 14 سالگی در کارگاه و نمایشگاه محمد حبیب محمدی، نقاش گیلانی که هنر را در آکادمی هنر مسکو فراگرفته بود، شروع به کار کرد. در زمان اقامت خانوادگی در تهران، محصص چند ماهی در دانشگاه هنر تهران به تحصیل پرداخت.

وی در سال 1333 به اروپا سفر کرده و در ایتالیا ساکن شد .

محصص در تهران مدتی در دانشگاه هنر تحصیل کرد .

و در سال 1333 به ایتالیا رفت و تحصیلاتش را در آکادمی هنر رم ادامه داد و چندی نیز نزد فورچو فراتزی، نقاش مشهور ایتالیایی به آموختن نقاشی ادامه داد.

در سال 1342 به امید برپا کردن جنبشی نو در هنر کشورش به ایران بازگشت و در نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌ها و برنامه‌های متعددی شرکت کرد.

محصص پس از مهاجرت به تهران کارش را در کارگاه نقاشی جلیل ضیاپور ادامه داد و به انجمن هنری - ادبی خروس جنگی پیوست.

این انجمن که به همت ضیاپور تاسیس شده بود، قصدش معرفی هنر نوین و مقابله با سنتهای دست و پاگیر در هنر و شعر بود. کسانی چون سهراب سپهری، نیما یوشیج، هوشنگ ایرانی و غلامحسین غریب از دیگر هنرمندانی بودند که با این انجمن همکاری داشتند.

در این سالها بود که در کنار کسانی چون حسین سرشار، مرتضی حنانه و فهمیه راستکار علاوه بر تحصیل به دوبله فیلمهای اروپایی به فارسی مشغول بود و در واقع جزو اولین کسانی بود که صدای شان بر روی فیلمهای اروپایی شنیده شد.

محصص آثاری از پیراندلو، مالاپارته و کالوینو را از ایتالیایی و آثاری از اوژن یونسکو و ژان ژنه را از فرانسوی به فارسی ترجمه کرد، و نمایش صندلی‌ها اثر یونسکو را به روی صحنه برد.

در سال 1348 (1969) از ادامه فعالیت در ایران صرف نظر کرد و به رم بازگشت و در همانجا به ادامه زندگی و کار پرداخت. او پسرعموی اردشیر محصص بود.

محصص در سالهای اقامت در اروپا به طور مداوم آثارش را در بینال ونیز و نمایشگاه های مختلفی در پاریس به نمایش گذاشت.

محصص آثاری از پیراندلو، مالاپارته و کالوینو را از ایتالیایی و آثاری از اوژن یونسکو و ژان ژنه را از فرانسوی به فارسی ترجمه کرد، و نمایش صندلی‌ها اثر یونسکو را به روی صحنه برد.

او جزو نخستین نقاشان و هنرمندان ایرانی بود که نقاشی را به شیوه غربی آموختند و آن را با نگاهی شرقی آمیختند.

از این نسل می توان به محسن وزیری مقدم و حسین زنده رودی نیز اشاره کرد؛ کسانی که این توانایی را داشتند که نقاشی ایرانی را با استفاده از تکنیک غربی به مخاطب غیر ایرانی بشناسانند.

محصص در سالهای اولیه دهه چهل مانند بسیاری دیگر از هنرمندان جوان ایرانی که با تحصیل در غرب به قصد راه اندازی موجی نو در هنر ایران به وطن باز می گشتند، راهی ایران شد.

اما آن سالها شرایط مناسبی برای هنرمندانی نبود که قصد نوآوری در هنر ایران داشتند؛ جامعه بسته ایران، سانسور دولتی و نگاهی سنتی به مقوله هنر، بسیاری از این هنرمندان را پس زد.

بسیاری از آنان چند سالی بیشتر دوام نیاورند و برای همیشه ایران را ترک گفتند؛ یا در هجرت در گوشه ای کار خود را ادامه دادند و یا از پس مشکلاتی که یک هنرمند خود تبعیدی با آن رو به رو است بر نیامدند و از ذهن ها پاک شدند.

بهمن محصص با آنکه به دسته هنرمندان مهاجر پرکار تعلق داشت، اما با کمتر کسی در مراوده بود و گوشه نشینی را به حضور در محافل هنری، به خصوص ایرانی ترجیح داد؛ خصلتی که به وضوح در آثار او، بویژه در مجسمه هایش مشهود است.

چیزی که آثار محصص را از بسیاری از نقاشان ایرانی جدا می کرد علاوه بر تکنیک منحصر به فرد او در میان نقاشان ایرانی، نگاه تیره و تلخ او در آثارش بود.

بسیاری از کارهای اولیه محصص از نظر تکنیکی به آثار نقاشان دهه بیست و سی میلادی اروپایی نردیک است و رگه هایی از کارهای پیکاسو و دیگر نقاشان کوبیسم در آثار او دیده می شود.

شاید به همین دلیل بسیاری از نقاشان و هنرشناسان ایرانی، بهمن محصص را کامل ترین نقاشی ایران با استانداردهای اروپایی می دانند.

او جزو نخستین نقاشان و هنرمندان ایرانی بود که نقاشی را به شیوه غربی آموختند و آن را با نگاهی شرقی آمیختند.

غلامحسین نامی، نقاش که سالهایی طولانی با محصص دوستی داشت، مهمترین ویژگی محصص را اکسپرسیون در کار هایش و همچنین تغییر فرم و شکل در طبیعت می داند و از او به عنوان اثر گذارترین هنرمند ایران نام می برد.

آقای نامی می گوید که محصص زبان هنر شرق و غرب را می فهمید و آن را با تکنیک اروپایی به خوبی به تصویر می کشد. به عقیده او کمتر هنرمند ایرانی از این دومقوله بهره مند است.

آقای نامی گفت: "محصص طراح بسیار خوبی بود و رنگ و طبیعت را به خوبی می شناخت."

محصص در سالهای اقامت در رم بیشترین فعالیت خود را بر روی مجسمه سازی متمرکز کرد.

نقاشی های آوانگارد بهمن محصص جزو آثار معتبر نقاشی مدرن ایران محسوب می شود. چندی پیش تعدادی از آثار او در کاخ نیاوران به نمایش گذاشته شد. قرار بود نمایشگاه بزرگی از کارهای بهمن محصص در موزه هنرهای تهران برگزار شود اما متاسفانه تا کنون این اتفاق نیفتاده است.

فراوری: سمیه رمضان ماهی

بخش هنری تبیان


منابع:

روزنامه شرق

همشهری آنلاین

ایران مجسمه