ویژگی های معلم
متواضع و فروتن باشد و از کبر و عجب پرهیز نماید و از انجام اموری که در عهده و توانایی او نیست خودداری کند .
از فراگرفتن چیزی که نمی داند استنکاف ننماید و تصنٌع و صحنه سازی نسبت به چیزی که می داند بکار نبرد .
روش او در تربیت، عمل به علم باشد! یعنی به چیزی که د یگران را به آن امر می کند عامل باشد و همه حالات و سکنات او حاکی از کمال و وقار باشد .
برای پیشگیری از سوء رفتار شاگردان و جلوگیری از ارتکاب خلاف آنان با اشاره و کنایه عمل نماید و در صورت لزوم ، آشکارگویی و تصریح او برای شاگردان همراه با لطف و محبت و صبر و مودٌت باشد و شاگردان را جهت تخلف و سوء رفتار سرزنش و تو بیخ ننماید زیرا آشکار گو یی و بیان صریح هیبت و ابهت مربیان را از هم می گسلد و موجب جرأت و جسارت شاگردان در انجام عمل سوء اخلاقی می گردد .
در جهت تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان کوشا باشد زیرا اگر دانش آموز دچار عدم اعتماد به نفس گردد، دائماً خود را از امور محوله ناتوان می یابد و این خطری است که اگر پیشگیری نشود دانش آموز دچار مشکلات رفتاری می گردد .
جهت پیشبرد اهداف تربیتی و آموزشی در محیط های آموزشی از محرک هایی چون تحسین ، تقدیر ، تشویق و تحریض ، ترغیب ، پاداش و نظایر آنها استفاده نماید.
خوبی ها را افشا کند و بدی ها و عیب ها را بپوشاند و زشتی را آشکار نکند زیرا این خود باعث می شود که بدی ها و زشتی های فاعل عمل کم شود .
تصور صحیحی از خود داشته باشد و خویش را چنان که هست بپذیرد و در غیر این صورت نمی توان شایستگی ها و لیاقت های خود را تشخیص دهد و همواره مضطرب و منتظر و در حال احتیاط باقی می ماند و بجای ابتکار و خلاقیت پیوسته در صدد کشف روش هایی است که عدم صلاحیت او را بپوشاند.
در کلاس به جهت رشد و شخصیت اجتماعی دانش آموزان به اصول ارتباط کلام توجه کافی بنماید .
نسبت به آنچه که می خواهد تعلیم دهد آگاه باشد و عنایت داشته باشد که نیمی از شرایط حسن اداره کلاس به این امر اختصاص دارد .
دارای ثبات عاطفی باشد که بهترین عامل جلب اعتماد دانش آموزان نسبت به معلم می باشد
در صورت بروز رفتار نامناسب از سوی دانش آموز رفتارهای گذشته او را بر علیه آنان بکار نگیرد و به عبارتی گذشته نا مطلوب او را همچون بر چسبی بر پیشانی فراگیر نزند.
هنگام رسیدگی به رفتارهای نابجا و یا در هنگام تغییر رفتار دانش آموزان به زمینه اساسی و احتیاجات او توجه نماید.
خود را کامل نداند و دائماً در صدد ایراد گرفتن از دیگران نباشد که روش فوق زمینه را جهت بروز رفتارهای نامناسب فراهم می سازد .
دانش آموز را به عنوان یک انسان قبول داشته باشد و او را درک کند از ارزشیابی شخصیتی او خصوصاً جنبه های منفی شخصیت در حضور جمع اجتناب ورزد .
به عنوان یک الگوی رفتاری باید در افکار و اعمالش ثبات داشته باشد و تصمیم گیری او متأثر از حالات هیجانی او نباشد.
عنایت داشته باشد که دانش آموزان با اظهار نظر معلم و مربی در مورد خودشان خیلی اهمیت می دهند، لذا چنانچه آنان احساس کنند که ارزشیابی معلم بدون غرض بوده و با رعایت کامل انصاف صورت گرفته است، برای آن ارزش قائل می شوند . و در نواقص و نقاط ضعف خود تلاش می کنند. ولی اگر ارزشیابی منصفانه نباشد، موجب کینه و عناد و در نتیجه دوری گزیدن آنان از مربی و یا معلم می شود که پی آمد های نامطلوب دیگری را نیز در بر خواهد داشت .
بطور مستمر از کار خود ارزیابی به عمل آورد یعنی با توجه به هدف های آموزش و رفتاری که در شروع درس در نظر دارد. بیندیشد که تا چه حد به هدف های خود نائل گردیده است و تا چه حد توانسته است در دانش آموزان نفوذ کند و مورد تأیید واقع شود .
خوش صحبت بوده و دارای قدرت بیان باشد. زیرا قدرت بیان و نفوذ کلام معلم در ایجاد رابطه با دانش آموزان و تفهیم مطالب درسی به آنان بسیار مؤثر است.
از لحاظ وضع ظاهری مرتب و آراسته باشد. به عبارت دیگر پوشش و آرایش او در عین سادگی متناسب با محل و فضای آموزشی باشد و همواره پاکیزگی و نظافت را رعایت نماید.
در عین معلم بودن، مربی نیز باشد یعنی علاوه برتعلیم دانش آموزان، به تزکیه و تهذیب اخلاق آنان اهتمام ورزد و بررسی نماید که این درس آموزی ها تکالیف دادن ها تشویق ها و یا تنبیه ها چه اثری در کار شاگرد می گذارد.
از برنامه های تکراری وغیر ضروری پرهیز نماید ودارای ابتکار وخلاقیت باشد.
همچون یک باغبان تمام وجود واندیشه اش رادر خصوص شکوفایی دانش آموزان که گردانندگان جامعه فردا می باشند بکار گیرد.
شاگردان خود را بهترین دوستان وحتی فرزندان خود محسوب نماید وراه رسم کاروروش تصمیم گیری در یک امررابا آنان در میان بگذارد.
با خلوص نیت وقصد خدمت کار کند و توقٌع تقدیر،جز از خدای سبحان نداشته باشد.
به تحولات جوامع آگاه باشد.
عملش، قولش را تکذیب نکند.
حتی الامکان از وضع خانوادگی، طرز فکر، رفتار و استعداد دانش آموز آگاه باشد.
نجیب ،آزاده ، پاکدل ، شکیبا ، وظیفه شناس ، شجاع ، متین ، مقاوم ، موٌدب ، شریف، معتدل و بلندنظر باشد و برکنار از تلوٌن مزاج ، حسد ، کینه ، دون همتی ، بخل ، تنبلی ، تملق گویی ، بیهوده گویی و تندخویی باشد.
با شیوه های پرورش و روش های آموزش آشنا باشد.
فن تدوین و تربیت اطفال را بداند.
توانایی استقرار عدالت در مدرسه و کلاس را دارا باشد.
وظیفه شناس باشد و در ایجادنظم و امنیت محیط آموزشی خود کوشا باشد.
به شغلش مفتخر باشد و عملش رابا نیت قربت انجام دهد و از خدمت خودلذت ببرد.
از طبقه بندی دانش آموزان در صورتی که به لحاظ استعداد مختلف باشند، پرهیز نماید.
به پرسش های دانش آموزان توجه داشته باشد و عادلانه پاسخ گوید به حدی که هیچ کس از سوال کردن محروم نماند.
به توسعه فعالیت های گروهی توجه داشته باشد.
به افراد ممتاز وسرآمد کلاس به عنوان سه گروه مسئولیت تقویت درسی دانش آموزانی که متوسط یا ضعیف هستند واگذارکند.
عوامل مهمی که رشد علمی دانش آموزان را به تعویق می افکند بشناسد و از آن ها اجتناب کند.
کلامی که به کار می گیردخود درس علم وعبرتی برای متعلٌمان باشد.
محبت و عظمت در نگاه او باشد نه در آنچه بدان می نگرد! چرا که نهال دوستی و محبت در دل انسان ریشه وسایه آن بر اشیا می افتد.
برخی از لغزش های دانش آموزان را با نظر اغماض بنگرد و از آن در گذرد.
شمع معرفت و چراغ شهود در دل ها برافروزد تا در پرتو آن گوهر دانش بیفشاند.
سخن به اندازه گوید و ازگفتار بیهوده بپرهیزد.
گمان بد نبرد و تحقیق نکرده قضاوت نکند و پس از آنکه حقٌی مسلم شد در تصمیم گیری قاطع باشد.
نه کسی را تحقیر کند و نه به حقارت تن دهد.
دانش آموزان را بیهوده سرزنش نکند و آنان را آزار ندهد.
آنی از نعمت های خدا غافل نماند و پیوسته از او استعانت جوید.
دانش آموزان در کنار او احساس امنیت و آرامش کنند.
احساس مسئولیت را به دانش آموزان بیاموزد.
ایمان و تقوا را از راه تفکٌر در خلقت و شناخت انسان آموزش دهد.
کلاس او به گونه ای باشد که شوق فراگیری علم وحکمت در دانش آموزان ایجاد شود.
رفتار و گفتارش ، دانش آموزان را به یاد خدا و اولیا الله بیندازد.
از قبول مسئولیت نگریزد.
در پی جست وجوی تقصیر در متعلمان نباشد.
الگوی ایمان ، معیار محبت وکانون مهرورزی باشد.
منبع:
- کاربرد روانشناسی در آموزشگاه تالیف: دکتر مقدم
- زمینه تربیت اثر: دکتر علی قاسمی
مرکز یادگیری سایت تبیان - گردآوری و تنظیم: نوربخش
