تبیان، دستیار زندگی
ماشین به وسیله ای گفته می شود که دارای قطعات حرکتی مستحکم و انعطاف ناپذیر باشد و از آن در انجام امور مختلف استفاده می شود. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ماشین

ماشین به وسیله‌ای گفته می‌شود که دارای قطعات حرکتی مستحکم و انعطاف ناپذیر باشد و از آن در انجام امور مختلف استفاده می‌شود. عموماً ماشین‌ها احتیاج به یک منبع انرژی (ورودی) دارند تا به وسیله‌ی آن کار (خروجی) تولید کنند.

وسایلی که دارای قطعات حرکتی مستحکم و انعطاف ناپذیر نیستند را در اصطلاح عموم ابزار یا به طور گسترده‌تری، وسیله می‌نامند. انسان در طول تاریخ از مکانیزم‌هایی برای افزایش توانایی‌های خود استفاده می‌کردند. این مکانیزم‌ها عموماً در جهت کاهش نیروی لازمه برای انجام کار، تغییر جهت نیروی وارده و یا تبدیل انرژی به حرکت یا بلعکس مورد استفاده قرار می‌گیرند. برتری مکانیکی یک ماشین ساده، حاصل نسبت مقدار نیروی وارد شده به بار به نیروی اعمال شده‌ی اولیه است.
ماشین‌هایی که برای تبدیل گرما یا صورت‌های دیگر انرژی به انرژی مکانیکی استفاده می‌شود را موتور می‌گویند. به طور کلی ماشین‌ها به سه دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود: ماشین ساده، ماشین مرکب، ماشین پیچیده.

انواع ماشین‌های ساده شامل اهرم، قرقره، چرخ و محور، پیچ و... می‌باشند.

اهرم

میله بلند و محکمی است که نقطه تعــادل آن تکیه گاه و از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. بازوی محرک، بازوی مقاوم، تـــــکیه گاه.

(بازوی محرک = فاصله نیروی محرک تا تکیه گاه  و  بازوی مقاوم = فاصله نــــیروی مقاوم تا تکیه گاه).

سطح شیب دار

سطحی است که با افق زاویه می‌سازد. محرک‌ها هنــــگام عبور از این گونه سطوح با افزایش نیرو و تغییر جهت نیرو از سطوح شیب دار عبور می‌کنند.

قرقره

چرخ شیارداری است که حول یک محور می‌چرخد و عموماً طنابــی از آن آویزان است. انواع قرقره شامل ساده و مرکب است که ساده به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می‌شود.

پیچ

چنانچه پیچ فلزی را به صورت ورقه‌ای در آوریم به شکــــــــل سطح شیب دار در می آید بنابراین پیچ همان سطح شیب دار مارپیچ است که با افزایش نیــــــــرو و تغییر جهت نیرو کار را آسان می‌کند. پیچ‌ها طوری ساخته شده‌اند که وقتی سر پیــــــــچ را یک بار می‌چرخانیم یک گام در مهره فرو می‌رود بنابراین محیط سر پیچ همان جابه‌جایی نیرو محرک است و پای پیچ همان جابه‌جایی نیرو مقاوم است. هرچه نسبت محیط سر پیـــــچ به پای پیچ بیشتر باشد، مزیت بیشتر است یعنی نیرو کمتری می‌توانیم به کار ببریم.

ماشین مرکب (پیچیده)

وقتی دو یا چند ماشین ساده را با هم ترکیب می‌کنیم ماشیـــــــن مرکب به دست می آید و اگر ساختمان پیچیده‌ای داشته باشد آن را ماشین پیچیده گوینــــــد.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مرتضی عرفانیان

تنظیم: مریم فروزان کیا