بارندگی
نرمه باران:
به قطرات آبی که قطر آن ها بین 200میکرومتر تا 500میکرومتر باشد گفته می شود.
باران:
به قطرات آبی گفته می شود که قطر آن ها از 500 میکرومتر بیشتر باشد.
برف:
به بلور کوچک یخ و یا مجموعه بلورهای یخ گفته می شود.
برفابه:
به مخلوطی از برف و باران گفته می شود.
تگرگ:
گلوله های یخی با اندازه های متفاوت است.
تشکیل باران، برف و تگرگ
قطره های آب تشکیل دهنده ابر دارای قطری در حدود 20 میکرومتر می باشند که در مقایسه با قطره های نرمه باران، بسیار کوچکند.
تحقیقات نشان می دهد که افزایش در اندازه قطره ها توسط تراکم در داخل ابر صورت نمی پذیرد. در داخل ابری مملو از قطره های آب و دمایی بیشتر از صفر درجه سانتیگراد فرآیند «همامیزی» رخ می دهد.
بزرگی یک قطره در ابر به طور مستقیم به بزرگی هسته تراکمی که معیان بر روی آن صورت می گیرد، بستگی دارد.
یک قطره بزرگ در مقایسه با یک قطره کوچک سرعت سقوط بیشتری را داراست و در نتیجه امکان برخورد بیشتری با قطره های کوچکتر در مسیرش را داشته باعث به هم پیوستن این قطره ها و رشد آن ها می شود (فرآیند همامیزی)
با رشد اندازه قطره ها سرعت حرکت آن ها بیشتر شده و برخورد (همامیزی) رخ می دهد و در نهایت زمانی که اندازه قطره به حدی برسد که سرعت سقوط آن از سرعت رو به بالای جریان هوا در ابر بیشتر شود، از ابر خارج شده به طرف زمین حرکت می کند.
بسته به میزان رطوبت نسبی، هوا در زیر ابرها ممکن است قبل رسیدن قطره به زمین اندازه قطره در اثر تبخیر کوچکتر و یا به کلی تبخیر شود. ابرهایی را که در آن ها مراحل فوق جهت تشکیل باران رخ می دهد «ابرهای گرم» می نامند.
نوع ابر تعیین کننده نوع بارندگی است. برای مثال ابر پوشن نرمه باران تولید می کند، در حالی که ابر باراپوشن و کومه ای سان باران زا هستند.
قطره های بارانی که از ابرهای کومه ای و کومه ای بارا تشکیل می شوند به علت بالا بودن غلظت قطره های آب در این ابرها و افزایش تعداد دفعات برخورد بسیار بزرگند. این بدان علت است که قطره های کوچکتر با نیروی بالابر به سمت بالا حرکت می کنند.
در یک «ابر سرد» قطره های آب اّبّر سردند. تشکیل بلورهای یخ از این قطره ها بستگی به حضور هسته انجماد دارد.
این هسته خود دارای ساختمانی بلوری مشابه بلور یخ است. تعداد زیادی از این هسته ها از سطح زمین به جو فرستاده می شوند و هر نوع از آن ها دارای دمای آستانه ویژه ای است که زیر آن دما قطره های آب اّبّر سرد با تماس با این هسته ها منجمد خواهند شد.
یکی از این هسته های مهم گِل های معدنی کائولینیت است که دمای آستانه آن 9- درجه سانتیگراد است. بعضی هسته ها از جنس ذرات سلولوز گیاهی دمای آستانه بیشتری دارند؛ با کاهش دمای هوا انواع مختلف هسته ها فعال می شوند به طوری که در دمای 22- درجه سانتیگراد و زیر آن یک ابر به طور کامل از بلورهای یخ تشکیل می شود.
یک بلور یخ تازه توسط هوایی محاصره شده است که نسبت به سطح آب اشباع شده و نسبت به سطح یخ به صورت اّبّر اشباع در آمده است؛ در نتیجه بخار آب به طور مستقیم جامد گشته (نّهِشت) بر بزرگی یخ می افزاید. به دنبال این اتفاق هوا نسبت به سطح افقی آب غیراشباع شده و اندازه قطره های اّبّر سرد آب موجود به علت تبخیر کوچکتر می شود.
با تکرار این فرآیند بلورها رشد می کنند. جریان هوای موجود در ابر ممکن است باعث شکستن بلورها شود که در نتیجه هر تکه آن تشکیل یک هسته جدید را داده و این باعث افزایش تعداد بلورها در داخل ابر می شود. برخورد و چسبیدن بلورها به یکدیگر به خصوص در فاصله دمایی صفر تا پنج درجه زیر صفر باعث تشکیل پولک های برف می شوند.
وقتی که پولک های برف آن قدر بزرگ شوند که سرعت سقوط آن ها بتواند بر نیروی بالابر حرکت هوا غلبه کند، از سطح زیرین ابر خارج می شوند. بارش برف زمانی رخ می دهد که دمای اطراف سطح بلورها زیر صفر باشد. اگر این دما بین صفر و 3 درجه باشد، قشمتی از پولک های برف ذوب شده، برفابه تولید می شود.
هرگاه بلور یخ به قسمت تحتانی ابر که دمای آن بیشتر از صفر درجه است سقوط کند، ذوب شده و قطره های آب را تشکیل می دهد که این به نوبه خود پس از برخورد و همامیزی با قطره های دیگر به صورت باران به زمین می رسد. این فرآیند در ابرهای کومه ای و کومه ای بارا اتفاق می افتد.
