تبیان، دستیار زندگی
این عینکها شدت نور را در تمامی رنگها به طور یکسان کم می‌کنند و کم ترین اختلالی را در دید رنگی ما ایجاد می‌کنند. این لنزها نور منعکس شده از سطوح درخشان را جذب می‌کنند و به همین دلیل برای رانندگی و سایر کاربردهای روزمره مناسبند.:...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چه نوع عینکی ؟

عینک دودی

رنگ و لایه های مختلف موجود در شیشه عینک های آفتابی با توجه به کاربرد آن‌ها طراحی می‌شود ، شما نیز باید با در نظر گرفتن همین موارد، عینک مورد نیازتان را خریداری کنید. معمولاً شیشه عینک از لایه های زیر ساخته شده است:

چه نوع عینکی ؟

رنگ شیشه

لایه رنگی، بخشی از رنگ‌های طیف نور را جذب می‌کند و مابقی آن را از خود عبور می‌دهد. سازندگان، این عینک‌ها را برای استفاده در شرایط متفاوت به بازار عرضه می‌کنند.

خاکستری

این عینک ها شدت نور را در تمامی رنگ‌ها به طور یکسان کم می‌کنند و کم ترین اختلال را در دید رنگی ما ایجاد می‌کنند. این لنزها نور منعکس شده از سطوح درخشان را جذب می‌کنند و به همین دلیل برای رانندگی و سایر کارهای روزمره مناسب ترند.

زرد و طلایی

نور آبی را تا حد زیادی جذب می‌کنند چون فرکانس نور آبی بیش تر از نورهای دیگر است و انرژی بیش تری دارد. بنابراین بیش تر سطوح می‌توانند آن را منعکس و منتشر کنند. عینک های زرد، بخش آبی طیف را جذب می‌کنند، پس هنگام استفاده از آن ها اشیاء را با وضوح بیشتری خواهید دید. به همین خاطر است که عینک‌های اسکی را به رنگ زرد می‌سازند. از آن جایی که این عینک باعث ایجاد تغییر در رنگ اشیاء می‌شود، استفاده از آنها در مواردی که به تشخیص رنگ صحیح احتیاج دارید، مناسب نیست.

قهوه ای و کهربایی

نکته قابل توجه در این عینک‌ها علاوه بر جذب بهتر نور آبی در فرکانس‌های بالا، اشعه ی ماوراء بنفش را هم بیش‌تر جذب می‌کنند. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که نورهای مرئی نزدیک به uv (ماوراء بنفش)، مانند نور آبی و بنفش می‌توانند در بلند مدت سبب آب مروارید شوند. در نتیجه استفاده از آن ها تأثیر بسزایی در سلامت چشم ما دارد. لنز این عینک‌ها مانند لنزهای زرد در تشخیص رنگ‌ها تأثیر منفی دارد اما وضوح و تمایز تصویر را بهبود می‌بخشد.

سبز

این رنگ، بخشی از نور آبی را فیلتر کرده و درخشندگی سطوح را کاهش می‌دهد. چون رنگ سبز بهترین تفکیک کننده گی تصاویر و بیشترین دقت را در میان لنزهای رنگی دارد، به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قرمز و ارغوانی

این عینک ها بیشتر برای شکار، اسکی روی آب و فعالیت هایی مناسب هستند که در محیط های آبی یا سبز انجام می‌شود. زیرا وقتی پس زمینه به رنگ آبی یا سبز باشد، واضح ترین تصاویر با شیشه های قرمز یا ارغوانی دیده می شود.

بیش تر سازنده‌ها، برای رنگ کردن لنزها از یک روش بسیار قدیمی استفاده می‌کنند. اساس کار این روش این ست که هنگام ساخت لنز رنگدانه‌ها را به طور یکنواخت داخل لایه ی شیشه ای پخش می‌کنند. به این ترتیب شیشه ای به دست می‌آید که تمامی نواحی آن رنگ یکسانی دارد. گاهی نیز به جای شیشه، از یک ماده ی پلیمری به نام "پلی کربنات" استفاده می‌کنند. شیشه و پلی کربنات ضریب شکست یکسانی دارند اما پلی کربنات نمی شکند.

روش دیگر، ایجاد لایه ای از مولکول‌های جذب کننده ی نور بر روی سطح پلی کربنات یا شیشه ی شفاف است. معمولاً برای رنگ کردن لنزهای پلی کربنات، آن‌ها را در مایعی که حاوی مواد رنگی است قرار می‌دهند. رنگ به تدریج درون پلاستیک نفوذ کرده و آن را رنگی می‌کند. برای رسیدن به رنگ‌های تیره تر باید بیشتر صبر کنیم.

لایه‌ی پلاریزه کننده

نور یک موج الکترومغناطیس است. این موج از یک میدان الکتریکی و یک میدان مغناطیسی تشکیل شده که عمود بر هم ارتعاش می‌کنند. امواج نورانی که از خورشید یا هر منبع نوری دیگر متصاعد می‌شوند، در تمامی جهات منتشر می شوند. زمانی که نور از یک سطح عبور می‌کند یا از آن منعکس می‌شود، وضعیت ارتعاشات تغییر می‌کند. به این نور که ارتعاشات آن فقط در یک جهت خاص است، نور پلاریزه می‌گوییم. پلاریزاسیون در طبیعت هم اتفاق می‌افتد. زمانی که به یک دریاچه نگاه می‌کنید، احساس می‌کنید که سطح آب می‌درخشد، چون سطح آب مانند یک فیلتر پلاریزه عمل می‌کند و اجازه نمی دهد بخشی از نور که هم جهت با آرایش مولکولی ارتعاش می کند، عبور کند. این همان بخشی از نور است که منعکس می‌شود و مانع دیده شدن اشیای درون آب می‌شود، حتی اگر آب زلال باشد.

وقتی یک فیلتر پلاریزه در برابر نور قرار داده شود، فقط بخشی از نور که با ملکول‌های آن هم جهت نیست می‌تواند از آن عبور کند. مابقی نور جذب می‌شود و به این ترتیب نور، پلاریزه می‌گردد.

دریافت فایل

این فیلترها با قرار دادن  یک لایه از مواد شیمیایی خاص بر روی سطح شیشه یا پلاستیک به دست می‌آیند. مولکول های این مواد اغلب دارای ساختار بلند و باریک هستند. چنین ساختاری این امکان را ایجاد می‌کند که مولکول‌ها در کنار هم منظم شوند. این موازی قرار گرفتن مولکول‌ها، نوعی آرایش مولکولی پدید می‌آورد که مانند یک فیلتر عمل می‌کند و هر نوری را که هم جهت ارتعاش کند، جذب می‌نماید. نوری که از سطوح افقی مانند سطح اتوبان‌ها یا سطح آب منعکس می‌شود، چشمان ما را اذیت می‌کند. وقتی نور با یک سطح افقی برخورد می‌کند، امواج منعکس شده در جهت افقی پلاریزه می‌شوند، به همین علت لنزهای پلاریزه ی عینک های آفتابی در زاویه ای قرار داده شده اند که فقط به نوری که در جهت عمودی پلاریزه شده‌اند اجازه‌ی عبور می‌دهد و جلوی امواج منعکس شده افقی از سطح را می گیرد. می‌توانید با یک آزمایش ساده، متوجه این مطلب شوید. عینک آفتابی پلاریزه به چشم بزنید و به یک سطح افقی که انعکاس زیادی دارد، مثلاً به کاپوت یک ماشین نگاه کنید. حالا عینک را به آرامی 90 درجه بچرخانید تا فقط یکی از شیشه های آن روبه روی یک چشم شما باشد. چه اتفاقی می‌افتد؟

دریافت فایل

این روش ساده ای است که با آن می‌توانید متوجه شوید که عینکی که فروشنده به شما می‌دهد واقعاً پلاریزه است یا نه.

اگر عینک پلاریزه باشد، وقتی که آن را می‌چرخانید درخشش سطح به طور قابل ملاحظه ای کاهش می‌یابد.

عینک های فتوکرمیک

به عینک‌های طبی یا آفتابی که با قرار گرفتن در نور خورشید تیره می‌شوند، فتوکرمیک می‌گویند. این لنزها در اواخر دهه 1960 ابداع شدند و از دهه‌ ی 1990 استفاده از آن‌ها رواج پیدا کرد.

در این لنزها میلیون‌ها مولکول کلرید نقره یا نمک های نقره با دیگر هالوژن‌ها قرار دارد. لنز در غیاب نور ماوراء بنفش شفاف است. پس در اکثر جاهایی که با نور مصنوعی روشن شده این عینک‌ها شفاف هستند. وقتی نور uv (که در نور خورشید وجود دارد) به شیشه ی عینک برسد، ساختار مولکول‌ها تغییر می‌کند، این ساختار جدید بخشی از نور مرئی را جذب می‌کند و باعث می‌شود لنز تیره شود. هر چه شدت نور uv بیشتر باشد، لنز تیره‌تر می‌شود.

وقتی به داخل ساختمان می‌روید، واکنش معکوس اتفاق می‌افتد و مولکول‌ها به وضعیت اولیه‌ی خود بر می‌گردند و شیشه شفاف می‌شود. این واکنش بسیار سریع رخ می‌دهد امااین لنزها یک نقطه ضعف کوچک دارد. وقتی نور از شیشه عبور می‌کند، نور ماوراء بنفش جذب می‌شود. پس اگر عینک آفتابی شما فقط با استفاده از لنزهای فتوکرمیک کار می‌کند، هنگام رانندگی هیچ کمکی به شما نخواهد کرد، چون نوری که از شیشه‌ی جلو عبور می‌کند، اشعه uv ندارد و عینک شما شفاف باقی می‌ماند. برای حل این مشکل معمولاً یک پوشش رنگی روی لنزها قرار می‌دهند.

در عینک‌های طبی قدیمی، لنزهای فتوکرمیک از شیشه هایی ساخته شده بودند که ذرات کلرید نقره به طور یکنواخت در آن توزیع شده بود. چون ضخامت شیشه‌ی این عینک‌ها در نقاط مختلف متفاوت است، شیشه در نواحی ضخیم تر تیره تر خواهد شد. وقتی لنزهای پلاستیکی به بازار آمدند این مشکل هم به راحتی برطرف شد. این لنزها را در محلول مواد شیمیایی قرار می‌دهند و با گذشت زمان، مولکول های فتوکرمیک در حدود 150 میکرون در پلاستیک نفوذ می‌کنند. این تکنیک جدید به دلیل یکنواختی آن در تمامی ضخامت‌ها بهتر از روش قبلی است. به علاوه چون ضخامت لایه ی فتوکرمیک در این روش بیشتر از زمانی است که لایه ای از مولکول های فتوکرمیک روی سطح نشانده شوند، بیشتر از این روش استفاده می‌کنند.

لایه‌ی آینه ای

بعضی از عینک‌های آفتابی مانند آینه به نظر می‌رسند. روی این عینک‌ها یک لایه بسیار نازک از مواد منعکس کننده نور قرار داده شده است. این مولکول‌ها نور را منعکس می‌کنند، اما چون با فاصله روی سطح شیشه قرار می‌‌گیرند، فقط بخشی از نوری که به آن‌ها برخورد می‌کند بازتاب می‌شود و مابقی نور از بین این مولکول‌ها عبور می‌کند و به چشم می‌رسد. با این روش نوری که به چشم می‌رسد، کاهش می‌یابد.

گاهی این لایه را طوری اعمال می‌کنند که مقدار ذرات منعکس روی لنز از پایین به بالا بیشتر شود. به این ترتیب نوری که از بالا می‌آید، تا حد زیادی منعکس می‌شود، در حالی که نوری که از روبه‌رو یا پایین می‌آید تقریباً به چشم می‌رسد. پس هنگام رانندگی، نور خورشید مزاحم چشمتان نمی شود و می‌توانید به راحتی جلوی خود را ببینید.

مهم‌ترین مشکل این عینک‌ها این است که شیشه آن‌ها خش می‌افتد. با وجود تلاش های بسیار، سازندگان این عینک‌ها تا کنون موفق نشده اند که لایه‌ی ضد خش را با کیفیت مناسب روی این گونه لنزها بنشانند. بنابراین عموماً ابتدا لایه‌ی ضد خش روی لنز قرار داده می‌شود تا از آن حفاظت کند و سپس لایه‌ی‌ آینه ای روی آن اعمال می‌شود.

لایه‌ی ضد خش

شیشه در برابر خراش و خش، مقاومت خوبی دارد اما می‌شکند. پلاستیک نمی شکند ولی در عوض زود خش می‌افتد. به همین دلیل معمولاً با لایه ای از مواد کربنی سخت ولی شفاف، روی آن‌ها را می‌پوشانند تا از آن‌ها محافظت کنند.

لایه‌ی ضد انعکاس

یکی از مشکلات عینک‌های آفتابی این است که نوری که از عقب به پشت شیشه‌ی عینک می‌خورد، منعکس می‌شود و به چشم می‌رسد. لایه‌ی ضد انعکاس، لایه‌ی سخت و نازکی است که از ماده ای با ضریب شکست بین هوا و شیشه ساخته شده است. وقتی نور با یک سطح برخورد می‌کند، نسبت مقدار نور منعکس شده به نور شکسته شده وابسته به ضریب شکست‌های دو محیط است. چون ضریب شکست این لایه مابین ضریب شکست هوا و شیشه است، مقدار نوری که از سطح جلویی و پشتی آن منعکس می‌شود، تقریباً یکسان است. اگر ضخامت این لایه یک چهارم میانگین طول موج نور مرئی باشد، تداخل انعکاس دو طرف لنز با یکدیگر سبب تضعیف و از بین رفتن هر دوی امواج می‌گردد. این لایه، معمولاً روی سطح بسیاری از عینک‌های طبی هم نشانده می‌شود تا از درخشش آن جلوگیری کند.

لایه‌ی‌ جذب کننده‌ی نور ماوراء بنفش

بسیاری از بیماری های چشم به دلیل آسیب های است که نور ماوراء بنفش ایجاد می‌کند. نور ماوراء بنفش را بر حسب فرکانس و طول موج آن به دو گروه طبقه بندی می‌کنند: UV-A و UV-B . در حالت عادی، قرینه‌ی‌ چشم مانند یک محافظ طبیعی عمل می‌کند و تمام UV-B و بخش عمده‌ی UV-A را جذب می‌کند. اما در طول زمان این جذب UV باعث بیماری آب مروارید می‌شود. همین مقدار ناچیز به مرور زمان باعث تخریب سلول‌های چشمی می‌شود و دلیل اصلی نابینایی بسیاری از افراد در سنین بالای 65 به‌شمار می رود‌.

اگر نور UV برای مدت زیاد یا با شدت زیاد به چشم برسد باعث سرطان چشم می‌شود.

حتماً شنیده اید که گاهی در روزهای آفتابی در کوهستان ها، افراد دچار برف کوری می‌شوند. دلیل برف کوری این است که UV از سطح برف منعکس می‌شود و به سلول های شبکیه آسیب می‌رساند.

یک لایه‌ی جذب کننده‌ی نور UV می‌تواند از چشمان شما محافظت کند، شما باید عینکی انتخاب کنید که هر دو نوع نور ماوراء بنفش را جذب کند. معمولاً روی عینک‌های آفتابی برچسبی وجود دارد که نشان دهنده درصد جذب نور UV است. شما باید به دنبال 100% باشید.

چرا عینک آفتابی؟

نویسنده:صادق بهداد