مقابله با وسوسه های شیطان

گفتاری از آیت الله حق شناس

مباحثه ی اخلاق در روزهای تعطیل

وقتي ما در حوزه ی علمیه ی قم بوديم، روزهاي پنج شنبه و جمعه با بعضی از رفقا مباحثه ی اخلاق می کردیم، چون مي دانستيم آنچه که تحصيلات ما را ابقاء می کند، توجه به مقام اقدس پروردگار است. ﴿واتقوا الله و يعلمکم الله﴾.[1]هر قدر باطن خودم را تصفيه كنم، بيشتر توجه به مقام اقدس ربوبي پيدا مي كنم. باید به این چیزها معتقد بود.

استمداد از سحر (خاطره ای از آیت الله العظمی بروجردی (ره))

آقاي ياسري -كه پيش نماز مسجد ارك بود- يك سؤالي از آقاي بروجردي (ره) كرد. ايشان فرمودند: فردا صبح جواب شما را می دهم. ایشان عرض كردند: آقا! من عجله دارم! مرحوم آقای بروجردی فرمودند: شما يك شب هم خدمت حضرت معصومه (س) باشید. ایشان سؤال کرد: آقا! چه خصوصیتی دارد که شما جواب را به فردا احاله کردید؟ ایشان فرمودند: می خواهم از سحر استمداد بجويم.

آقاي بروجردي (ره) کسی است كه يكي از شاگردانش رهبرکبیر انقلاب است و شاگردان دیگری همچون آقایان داماد، مرتضی حائری و گلپایگانی دارد. چنین کسی می گوید که من از سحر یاری می جویم.

هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ

از يمن دعاي شب و ورد سحري بود

یک صلوات بفرستيد.

موقعیت کسی که به دنبال تحصیل علم است

بنده سعی می کنم همیشه در ابتدای صحبتم، اول شما را به موقعيت خودتان توجه بدهم. «و قال رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم  من خرج من بيته يطلب علماً شيعه سبعون الف ملک يستغفرون له».[2]رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: هرکسی از خانه اش برای کسب علم خارج شود؛ هفتاد هزار ملک الهی او را مشایعت کرده و برای او استغفار می کنند.

علم واقعی در روایات اهل بیت علیه السلام

حضرت فرمود: شرق عالم بروید، غرب عالم بروید، علم، آن چیزی است که از دهان ما خارج می شود. مهندس باشی، دکتر باشی، هر چه باشی؛ باید این احادیث و روایات اهل بیت (ع) را یاد بگیری. علوم دیگر تا لب گور است. علمی که بر هر مسلمانی واجب است، علم تقوی و یقین است.«وهوعلم التقوی واليقين».[3]یک صلوات بفرستید.

برخورد اولیاء خدا به شیطان (دوام ذکر خدا)

شیطان مراقب انسان است. همین که انسان از جناب اقدس حق غافل شود؛ شیطان به سمت او می آید. «نسی اطلاعه علی سره».[4]برای اولیاء خدا مستحبات مانند واجبات است. اولیای حق به شیطان مهلت نمی دهند. خدا رحمت كند علامه ی طباطبائي (ره) را که همیشه مشغول ذکر بود. یا مشغول ذکر«لا اله الا الله»بودند، یا «سبحان الله» یا صلوات. اگر کسی سؤال می پرسید؛ جواب می دادند و دوباره مشغول به ذکر می شدند.

چه کسانی در معرض صید شیطان اند؟

اولياي خدا همیشه در مقام مراقبه و استقامت در انجام وظايف شرعيه (نماز اول وقت و...) هستند. پروردگار هم به دوام مراقبه و استقامتشان آنها را حفظ می کند.﴿انه ليس له سلطانٌ علی الذين آمنوا وعلی ربهم يتوکلون﴾.[5]

«اما المهمل لاوقاته..». [6]حضرت می فرمایند: آن اشخاصي كه اوقاتشان را بی هدف و مهمل مي گذرانند، آنها در معرض صید شيطان اند. بعد مي فرمايند: «فاعتصم بحبل الله الاوثق وهوالالتجاء الي الله تعالی».[7]پس با التجاء به پروردگار به ریسمان محکم الهی چنگ بزن.

شیطان از هیچ کس صرف نظر نمی کند

شيطان از هيچ كس صرف نظر نمي كند. برای هر کسی در هر موقعیتی ابزار صید دارد، حتی برای مراجع! وقتی آن شخص شیطان را در خواب دید، از او پرسید که این ریسمان بزرگ برای کیست؟ شیطان جواب داد: برای شیخ انصاری (ره) است! همان شیخ انصاری (ره) که کتاب های او را مجتهدین می خوانند.

با شيرمردي ات سگ ابليس صيد كرد     اي بي هنر بمير كه از گربه كمتري

يك گربه با چهار سگ مي جنگد؛ اما تو نمي تواني از پس شیطان بر بیایی!  هنوز هم در کلاس اول (ترك محرمات و فعل واجبات) در جا می زنی، داداش جون!

روش وسوسه ی شیطان (به آرامی انسان را منحرف می کند)

شیطان آرام آرام انسان را از راه راست منحرف می کند. اول نمی گوید که نماز جماعت نخوان. در ابتدا وسوسه می کندکه لزومی ندارد نمازت را اول وقت بخوانی! یا اینکه ضرورتی ندارد که نماز شب بخوانی! فردا باید برای تأمین زندگی زن و بچه ات سر کار بروی! اگر نماز شب بخوانی؛ خسته می شوی و به کار فردا نمی رسی! نماز شب مستحب است! اگر خسته شوی؛ دیگر نمی توانی به مردم خدمت کنی! بعد از اینکه شما را از نماز شب محروم کرد؛ آن وقت می آید سراغ نماز جماعت و همین طور قدم به قدم شما را از هدف دور می کند. شیطان حرف هایی می زند و استدلال هایی می کند که اگر به مرجع تقلید هم عرضه کنید؛ می گوید: عجب حرف های پخته ای! وسوسه می کند که نماز جماعت چه ضرورتی دارد؟ همان جا، اول وقت نمازت را بخوان و حوائج مردم را هم برآورده کن! رکعت اول نرسیدی، رکعت دوم. دوم نشد، سوم و همین طور آرام آرام پیش می آید.

نمونه ای از وسوسه ی شیطان درباره ی نماز جماعت

کسی از رهبرکبیر انقلاب (ره) سؤال کرده بود که من وقتی نمازم را فرادی می خوانم، حضور قلب بیشتری دارم! نمازم را فرادی بخوانم یا به جماعت؟

ایشان در جواب فرموده بود: نماز جماعت با همان فضیلت هایی كه از اهل بيت (ع) رسيده است، از اين نماز فرادی -که در آن حضور قلب بالاتری داری- برتر و بالاتر است. يك صلوات بفرستيد.

علم شیطان به همه ی مسائل شرعی

«وانه يفتح عليك تسعةً و تسعين باباً من الخير».[8]شیطان همه ی مسائل شرعی را می داند. نود و نه راه خیر در برابر تو قرار می دهد که هیچ اشکال شرعی ندارد؛ اما در راه صدم سقف را بر سرت خراب می کند!

بعضی از رفقا متوجه آمدن شیطان می شوند

يكي از رفقا که در میان شماست، مي گويد: من مي فهمم كه اين خبيث چه وقت مي آيد! می فهمم که آنچه به ذهن من خطور کرده است، شیطانی است یا رحمانی؟ راه فهم اینکه شیطان کی می آید، مراقبه است، داداش جون!

عمل بر خلاف همه گفته های شیطان

امام صادق علیه السلام هم مي فرمايد: «فقابله بالخلاف والضد عن سبيله والمضادة باستهوائه».[9]هرچه شیطان مي گويد، حقیقت برخلاف آن است. نباید به وسوسه ی شیطان توجه کنید. باید برای نماز شب برخیزید.

هرگنج سعادت كه خدا داد به حافظ     از يمن دعاي شب و ورد سحري بود

من بايد برای نماز شب بلند شوم. من بايد اول وقت در نماز جماعت شرکت کنم، چرا که امام علیه السلام فرموده است: هر كس كه نمازهايش را در اول وقت بجا بیاورد؛ ملك الموت وعده داده كه خودش به او شهادتین را تلقین کند!

سه تا صلوات هم بفرستيد.

[1]- بقره / 282

[2]- الامالی، للشيخ الطوسی. 182 المجلس السابع

[3]- مصباح الشريعة ص 13 باب العلم

[4]- مصباح الشريعة ص 79 باب الوسوسة

[5]- نحل / 99

[6]- مصباح الشريعة ص 80 فی الوسوسة.

[7]- مصباح الشريعة ص 80 فی الوسوسة.

[8]- « و بدرستی که شیطان نود و نه راه خیر در برابر شما می گشاید، تا در راه صدم شما را بفریبد». مصباح الشريعة ص 80 فی الوسوسة.

[9]- مصباح الشريعة ص 80 فی الوسوسة.