پنج کلید طلایی پیش رمضانی (2)

چون دو دوست بعد از فراق دراز به هم رسند، ابتدا آن سلام کند که شوقش زیادت بوده است.

در قسمت اول این نوشتار، دو تا از پنج کلید طلایی پیش مضانی را خواندیم و اینک سه کلید دیگر:

گام سوم

خدا وکیلی  اگه قرار باشه یک سوال تشریحی در کنکور سراسری این باشه که روزی چند ساعت قرآن می خوانید؟ و بعد دستگاه برگه خوان سازمان سنجش هم هوشمند باشه و پاسخ¬ها رو با تایید صداقت یا عدم صداقت فرد تصحیح کنه، چند نفرمون از این گزینه نمره می¬گیریم.

فرض کنید یکبار خورشید از مغرب طلوع کنه و اعلام بشه مثل معدل که 20 درصد نمره کل کنکور به اون اختصاص داره، 30 درصد دیگه از نمره کنکور با تعداد ساعات مطالعه و تفکر در قرآن هر داوطلب محاسبه بشه. خوب حالا حساب کنید حجم انبوه شرکت کنندگان در کلاس های آموزش روخوانی، مفاهیم و تفسیر قرآن را. دیگه هیچ نیازی نیست سازمان تبلیغات و سازمان ملی جوانان و دولت و مجلس و تلویزیون به هزار ترفند و اطلاعیه و جایزه ما را جذب کلاس های آموزش قرآن کنند. چرا که کانون آقای قلم چی و انتشارات گاج در دورافتاده ترین و صعب العبورترین مناطق کشور هم علم کلاس¬های آموزش قرآن رو به پا می کنند.

وجدانا این همه تاکید خدا و رسول و ائمه و عرفا و علما و همه اونهایی که به بزرگی و خوبی قبولشون داریم به قرائت قرآن ارزش یک بار دل به دریا زدن و یادگرفتن خوندن و فهمیدن قرآن رو نداره؟ پس اگر تا حالا نجنبیدیم و هنوز نمی تونیم یک خط قرآن رو بدون غلط بخونیم، بد نیست از حالا تا کلاس های قرآن شروع نشده، در هر سطحی که هستیم برای یک سطح بالاتر ثبت نام کنیم. تمرین عملی هم فراموشمون نشه که فصل مشترک همه دستور العمل ها برای رستگاری در این ماه بزرگ، قرائت قرآن و تدبر در آن هست.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: مَنْ تَلا فیه آیةٌ مِنَ القرآنِ کان لَهُ مِثلُ اَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقرآنَ فی غیرِه مِنَ الشُّهُور.

اگر کسی در این ماه (رمضان) یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مانند کسی است که در غیر رمضان یک ختم قرآن کرده باشد. (4)

پس یادمان باشد اگر از رمضان گذشته تا امروز با قرآن خدا قهر کرده بودیم، از همین امروز با کتاب الله آشتی کنیم و  ارتباطمان را با آن قطع نکنیم. بلکه تا رمضان دیگر پرده های بیشتر و گسترده تری از آن را کشف کنیم و  از آن سیراب شویم.

گام چهارم

این همه از عمرمون گذشته. رمضان¬های رحمت یکی پشت دیگری می آیند و می روند. اما ما انگار که نه انگار قراره تکانی بخوریم. اول همه باید بریم سراغ نمازهایمان تا خدای نکرده مصداق آیه شریفه: فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ، الَّذینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ(5) نشویم. پس بهتره یک آشتی کنان دیگر هم برگزار کنیم. اصلا شاید بهتر باشه همه رو روز اول ماه رمضان دعوت کنیم و بگیم این مجلس جشن آشتی کنان من با نمازه! با نماز اول وقت و با نماز جماعت! هر کس هر جایی که هست یک قدم به جلو برداره! اگه نماز اول وقت خونیم، یک قدم به جلو و نماز جماعت خوان بشیم و ...  انصافا این ماه جون می ده برای آشتی با خانه خدا. چون مسجد شلوغ می شه، می تونیم یک گوشه ای لا به لای جمعیت مخفی بشیم تا زیاد خجالت نکشیم که الان چند ماهه روی ماه مسجد رو زیارت نکردیم. آرام آرام که با مسجد صمیمی شدیم، می بینیم که دیگه نمی شه از این محفل نورانی دل بکنیم. البته همه این ها به شرطیه که توجه داشته باشیم و حواسمون جمع باشه. شاید این حکایت کمکمون کنه که خدا خیلی بیشتر از ما، مشتاق زیارت ماست. پس حالا که خدا این همه بزرگواره، یک کم معرفت گذاشتن و خانه خدا رو پر کردن، کار خیلی سختی نیست. بخوانید:

« چنین آورده اند که چون مومنان حق را جل جلاله ببینند،

ابتدا حق جل جلاله بر ایشان سلام کند.

در این چند معنی گفته اند: زیباتر آن آن است که:

چون دو دوست بعد از فراق دراز به هم رسند،

ابتدا آن سلام کند که شوقش زیادت بوده است.

و در بعضی اخبار آمده است:

اشتیاق دوستان ما به دیدار ما دراز کشید و شوق ما به دیدار ایشان زیادت است!»(6)

گام پنجم

خیلی وقت ها تصمیم و اراده ما نیاز داره به یک اتفاق یا حادثه بر انگیزاننده. یه به قول بعضی ها نیاز داریم به اینکه جو و فضا عوض بشه و از این حال رخوت و سستی بیرون بیاییم. ماه رمضان این فضا را در اختیار ما می گذاره. در این ماه از زمین و آسمون ذکر خدا می باره. تلویزیون شروع می کنه با قرآن و اخلاق و تفسیر آشتی کردن. هر کانالی رو که بچرخونی مطلبی راجع به خدا می بینی. حتی در شو های تلویزیونی رسانه ملی که البته هیچ نسبتی با این ماه مقدس ندارند، سعی می شود برعکس برنامه های گذشته، از خدا و خوبی و اخلاق یادی بشه. مردم کمتر گناه می کنند. مسجدها پر میشه، نمازهای اول وقت زیاد میشه، صدای قرآن بالاخره از چندتا خونه بلند می شه. مردم سحرخیز و قرآن ها گرده تکانی می شوند. خوب حالا وقت برداشتن یک قدم از سوی ماست. یک قدم به خدا تا خدا هزار قدم به سمت ما برداره.

مهم ترین چیزی که در این ماه باید به آن اقدام کنیم و از همین شب اول ماه مبارک نیت کنیم انجامش بدیم، رعایت تقوای الهی و پرهیز از گناه و کارها و حرفهای حرامه. باید گوش ها، زبان و چشم ها گوش به فرمان ما باشند. اگر تا امروز یله و رها هر جایی که خواستند رفتند و هر کاری که خواستند کردند، اگه تا امروز با شیطان و شیطانک ها دل می دادند و قلوه می گرفتند، حالا وقت آن رسیده که سر به راه بشوند و از ما دستور بگیرند. همه چیز باید تحت کنترل باشه. اراده و طلب شرط اول این کار مهمه. باید اراده کنیم که برای قدم برداشتن در جاده ای که به خدا می رسه، با همه توان حرکت کنیم و موانع رو از پیش پا برداریم. بعد هم باید از خودش طلب یاری و توفیق کنیم.

فضا و جو پیرامون که برای این تصمیم ما فوق العاده فراهمه، از طرف دیگر هم کسی که قراره این اعمال رو بپذیره و دستمون رو بگیره که خدای نکرده نیفتیم، او هم کارت دعوت فرستاده و مشتاق تر از ما منتظر دیدن کوچک ترین حرکت ماست. پس تا دیر نشده فرصت را از دست ندهیم و با رعایت تقوا به سمت خدا سرعت بگیریم. از روشهای مهمی که بزرگان ما برای رعایت تقوا در طول روز یاد ما دادند، روش سه مرحله ای مشارطه، مراقبه و محاسبه است. یعنی بعد از بیدار شدن از خواب با توکل به خدا و مدد خواستن از خودش، نیت می کنی که امروز گناهی مرتکب نشی و در مسیر نزدیک شدن به او قدم برداری. تا این جا با خودت شرط گذاشتی و این شد مشارطه. حالا روز شده و نوبت عمله. حالا باید این شرطی که گذاشتی یادت بمونه و از معصیت پرهیز کنی و به کارهای خیر روی بیاری. اگر وسط روز شرط رو فراموش کردی و گناه کردی، تا یادت آمد که عهد رو شکستی، نباید نا امید بشی، باید توبه کنی و استغفار کنی و همین طور ادامه بدی. این کار را مراقبه نامیده ند. حالا شب فرا رسیده و وقت خواب است. پیش از خواب اعمال روزانه ات را مرور میکنی، آنجایی که با یادآوری عهدت با خدا، از گناه پرهیز کرده ای خدارا سپاس می گویی و اگر جایی مرتکب گناه شده ای استغفار می جویی. این عمل را محاسبه نامیده اند.

بسیاری از بزرگان اراده  و طلب را اولین گام مسیر بندگی بر شمرده اند.

آخرین فراز

آخرین فراز این نوشته را با گفتاری از بزرگمرد عارف، حضرت آیت لله بهجت (ره) به پایان می بریم.

گفتم که الف، گفت دگر، گفتم هیچ      در خانه اگر کس است یک حرف بس است

بارها گفته ام و بار دیگر می گویم:

کسی که بداند هر که خدا را یاد کند خدا همنشین او است،

احتیاج به هیچ وعظی ندارد.

می داند چه باید بکند و چه باید نکند،

می داند که آنچه را که می داند باید انجام دهد

و آنچه که نمی داند باید احتیاط کند.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

حضرت آیت الله بهجت

1-عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص51.

2- ترجمه المراقبات (میرزا جواد ملکی تبریزی)، ص 211؛ مفاتیح الجنان (شیخ عباس قمی)، فضیلت ماه رمضان.

3- ماهنامه دیدار آشنا، شهریور 1388، شماره 107.

4- ماهنامه طوبی، مهر 1386، شماره 22.

5- ماعون - آیات 5-4.

6- روح الارواح فی شرح اسماء الملک الفتاح، شهاب الدین احمد سمعانی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ص22.

نویسنده: محمد علی روزبهانی

تنظیم برای تبیان: رهنما، گروه حوزه علمیه