هشت سال پایداری با کاریکاتور

استاد "جواد علیزاده" با قلم و کاریکاتور به جنگ صدام معدوم رفت.

اگر دانش‌آموزان دوران جنگ با قلک ‌های نارنجکی و تانکی خود به جنگ صدام معدوم رفته بودند و اگر گروه‌های سرود بچه‌ها در آن روزهای آتش و خون و ایثار و مقاومت با سرودهای جان ‌سوز باعث تهییج احساسات پاک دینی و میهنی حتی در جبهه‌ها می‌ شدند و یا پیرزنان و پیرمردان با اندک پس‌اندازهای خود به جنگ دشمن رفته و از فرزندان خود در جبهه‌ها حمایت می‌کردند، خلبانان با هواپیماهایشان بلای جان صدام شده بودند و در دریا ملوانان جنگی ایران زمین دشمن را به قعر آب ‌های گرم خلیج همیشه فارس فرستاده بودند و زنان در پشت جبهه خود یک مرد به شمار می‌آمدند، خانواده‌ای را اداره می‌کردند و هوای پشت جبهه را داشتند و پزشکان، پرستاران امدادگران مجروحان و جانبازان شده بودند و پاسداران، بسیجیان و ارتشیان بلای آسمانی بر سر بعثی ‌ها به شمار می‌رفتند و امان دشمن را بریده بودند و نویسندگان و نقاشان و شاعران نیز هنر خود را تقدیم جبهه و رزمندگان کرده بودند، یک هنرمند طناز و خوش ذوق بارها صدام را عصبانی کرد.

صحبت از استاد «جواد علیزاده» است که بعد از روزهای تلخ آغازین جنگ و هجوم ناجوانمردانه دشمن و روزهای خون و آتش و تلفات با کارتون‌ها و کاریکاتورهای خود، خنده را بر لب‌های مردم می‌آورد.

وقتی این کاریکاتورها از مرزهای ایران فراتر رفت و آوازه آن‌ ها به عراق و صدام رسید، صدام نیز دستور داد کاریکاتوریست‌های عراق و جهان عرب هر چه سریع‌ تر به جنگ ایرانی‌ها بروند. اما آن‌ها هرچه کردند حریف استعداد بالای کاریکاتوریست ایران نشدند.

«جواد علیزاده» اولین هنرمند ایرانی بود که به دار کشیدن صدام را با کاریکاتور پیش ‌بینی کرد و در آثار تأثیر‌گذار خود به‌خوبی مظلومیت ملت ایران را در جنایات جنگی صدام معدوم که با سلاح ‌های کشتار جمعی ابرقدرت ‌ها در شهرهای ایران جنایت می‌کرد را با زبان کاریکاتور به تصویر کشید.

علیزاده که افتخار دفاع از آرمان‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را با کاریکاتور در پرونده خود دارد، اولین کاریکاتورهای رسمی جنگ را با نام خود ثبت کرد و بعد از اخبار و تیترهای جنگ روزنامه کیهان، کاریکاتورهای او پربیننده ‌ترین مطلب و تصویر این روزنامه به شمار می‌رفت.

وی به طراحی کاریکاتورها در اندازه A4 به ‌صورت سیاه و سفید با قلم راپید یا قلم فلزی اشاره می‌کند و می‌گوید: در تلاش بودیم با توجه به تجربه روزنامه‌ نگاری در دوران انقلاب اسلامی کاریکاتورهای جنگ را به روز و مستند و واقعی ارائه دهیم.

وی در توضیح کارهای آن دوران می گوید: کاریکاتورهای صدام و جنایات او به ‌طور معمول همراه با کاریکاتور کمک‌های شرق و غرب و سمبل‌های این دو ابرقدرت بود و به‌ وضوح با زبان طنز جنایات صدام معدوم و حامیان او را نشان می‌داد که به مذاق برخی روشنفکران آن دوران خوش نمی‌آمد.

علیزاده در یکی از کارهای خود صدام را به شکل یک رقاصه درآورده بود که به ساز قدرت‌های شرقی و غربی می‌رقصید.

وی در آثار خود به محتکران و فرصت ‌طلبان داخلی نیز که قصد سوءاستفاده از فضای جنگی کشور را داشتند نیز می ‌تاخت که کاریکاتور چهارم آبان‌ ماه سال 1359 در خصوص محتکران در پشت جبهه یکی از نمونه‌های آن بود.

علیزاده از عدم توجه به آثار مهم خود در دوران جنگ و مشکلاتی که در دوران بازنشستگی دچار آن شده است گلایه دارد، اما به شدت به آثار خود می‌بالد، آثاری که با زبان طنز خود یک جبهه در مقابل صدامیان گشوده بود.

کتاب طنز موشکی او در دوره بی ‌موشکی یکی از جمله آثار ماندگار این استاد در زمینه کاریکاتور جنگ است. کاریکاتورهای جانسوز او که در حوزه حملات موشکی و بمباران‌های دشمن علیه کودکان و زنان ایرانی کشیده شده است بخش مهمی از حوادث پشت جبهه را نشان می‌دهد.

در این بین کاریکاتور او در خصوص تعقیب صدام توسط رزمندگان اسلام در حالی ‌که دشمن در شهرهای ایران با بمباران موشکی جنایت می‌کرد با عنوان الفرار از زبان صدام اوج زبونی و حقارت دشمن بعثی را به نمایش می‌گذارد.

همچنین کاریکاتور سرنگونی صدام در سال 2003 میلادی را می‌توان اوج هنر این کاریکاتوریست در پیش‌بینی سقوط و اعدام وی توصیف کرد که بر روی مجله طنز و کاریکاتور منتشر شد. هم‌اکنون بسیاری از جوانان عراقی کاریکاتورهای او را در خصوص زبونی صدام معدوم نگهداری می‌کنند که در جنوب عراق و کردستان این کشور حتی بر دیوار نمایشگاه‌ها هم رفته است.

علیزاده اشاره‌ای نیز به خدمات «حبیب صادقی، محسن نوری نجفی و حسین خسروجردی» در زمینه کاریکاتور جنگ و دفاع مقدس می‌کند و یاد حماسه رزمندگان اسلام و دفاع مقدس و خدمات همکاران خود در این حوزه را گرامی می‌دارد.

کاریکاتور‌های دفاع مقدس آنچنان پشتوانه‌ای دارد که می‌تواند یک کتاب ویژه دفاع در برابر تجاوز، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کشور را به خود اختصاص دهد.