آب درمانی در قرآن

شاید خواننده عزیز با دیدن عنوانی که در صدر نوشتار حاضر به چشم می خورد، اندکی شگفت زده شود که مگر آب هم می تواند خاصیت درمانی داشته باشد.

حیرت و شگفتی او افزون خواهد شد وقتی ادعا شود قرآن، این روشنای هر تاریکی، نیز بر این امر صحه گذارده و تلویحا آن را پذیرفته است.

پیش از بررسی و تبیین دیدگاه قرآن در این باب، اشاره ای گذرا به چیستی و تاریخچه "آب درمانی"، ضروری می نماید.

در یک تعریف ساده، هرگونه معالجه و مداوا به کمک آب را "هیدروپاتی"

(Hydropathy) یا "آب درمانی" می گویند.

امروزه، آب درمانی روشی نوین، مجرب، و تایید شده در درمان پاره ای از بیماریهاست. این روش درمانی دارای فلسفه عمیقی است که از شعور ذاتی پدیده های عالم هستی پیروی می کند.

آب درمانی بر درمان طبیعی بیماریها (طبیعی درمانی)، و اصل نظافت و پاکسازی عمیق جسم از تمام سموم و عوامل بیماری‌زا استوار است و بیمار به صورت کاملاً طبیعی و بدون استفاده از هیچ داروی شیمیایی و یا اعمال جراحی درمان می شود؛ خصوصاً بیماریهای لاعلاجی مانند پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) که پزشکی رایج این بیماری را رسماً غیر قابل علاج اعلام نموده است.(برای آگاهی بیشتر نک: وب سایت علمی-درمانی "شفاگر" زیر نظر دکتر حسن جلالیان)

البته از دیدگاه دانش پزشکی امروز:

"هیدروتراپی اغلب به شیوه ای از معالجه گفته می شود كه در آن اجرای حركات و نرمشهای خاص در آب مورد نظر باشد. اساس این نوع معالجه سبك شدن بدن هنگام غوطه وری در آب است و به همین دلیل است كه بیمار قادر است با صرف نیروی كمتر عضلات و اندامهای خود را به حركت در آورد و همچنین چون فشار بدن روی مفاصل كاهش می یابد در اجرای حركات نیز درد كمتری احساس می شود. علاوه بر اینكه آب با خاصیت نشاط انگیزی و فرح بخشی كه دارد ، شوق لازم برای تمرین تكرار و اجرای حركات را ایجاد می کند."(نک: مقاله تمرینات آب درمانی)

دکتر حسن جلالیان، مروج و متخصص این شیوه درمانی در ایران، در مقدمه کتاب" آب درمانی، راهی به سوی سلامت جسم و روح" می نویسد: " تمام آفریده های هستی به آب نیاز دارند، و خون که مایه اصلی حیات انسان است نیز 70درصد از آب و 30درصد از املاح گوناگون می باشد و ملاحظه می کنید که آب اصل حیات می باشد و این اب برای درمان بیماریها هم مفید است، زیرا در داروهای شیمیایی اعم از قرصها، کپسولها، سرمهای گوناگون، آمپولها،به نوعی از ترکیبات آب استفاده شده است و گیاهان گوناگون که خواص دارویی دارند، باز هم اساس آن گیاهان از آب است و سایر مکاتب درمانی مانند شکوفه درمانی، لجن درمانی، گیاه درمانی، هومیوپاتی، رنگ درمانی نیز محتاج به آب هستند، و آب در آن روشهای درمانی نیز وجود دارد، و اما علاوه بر همه آنچه بیان شد آب به تنهایی و بدون هیچ ترکیبی با سایر چیزها، در درمان بیماریهای بسیار سخت نقش مهمی دارد، و برای نظافت از سموم و ذخایری که برای بدن بسیار مضر است، تنها راه می باشد، و آب درمانی شیوه ای نوین و بسیار عالی در درمان است."

در کتاب یاد شده، از سرگذشت بیماری به نام علی نقی پور که به انواع امراض مبتلا بوده، و با انجام آب درمانی، سلامت خویش را باز یافته است،  سخن به میان آمده است. (کتاب یاد شده را از اینجا دریافت کنید.)

"معالجه و مداوا با آب، از قرنها پیش به عنوان یك شیوه پذیرفته شده علمی در پزشكی به كار گرفته می شود ودر میان مردم بصورت تجربی و با استفاده از آبهای معدنی رواج داشته است. درمان با آب در یونان وروم باستان و چین سابقه ای طولانی دارد. از قرن 18 استفاده از آب در پزشكی رواج یافت و اصطلاح "هیدروتراپی" متداول گشت ودر قرن 19 اولین مطب آب درمانی در اروپا گشایش یافت. در قرن بیستم خواص آب و مداوا توسط آب گرم و سرد اثبات شد. نتایج تحقیقات نشان می داد ، آب وسیله ای بسیار مؤثر و قطعی در بهبود برخی بیماریها یا تخفیف و حتی ریشه كن كردن دردهای عضلانی و مفاصل ، مداوای نارسائیهای جسمی، سرعت بخشیدن به كاهش طول دوران نقاهت ناشی از صدمات استخوانی ، تقویت عضلات، به كار گیری عضلات غیر فعال، تسریع گردش خون در عروق و حتی تسكین بیماران روحی و روانی و... می باشد."

روشهای "آب درمانی"

هیدروتراپی به روشهای مختلفی انجام می شود؛ که شایعترین آنها عبارتند از:

1. پرهیز از تمام غذاها و آشامیدن آب خالص برای یک دوره زمانی مشخص

2. استحمام و شستشو در آب

3. انجام پاره ای حرکات و ورزشهای آبی

4. در برخی روشها، به كمك دوش از سوراخهای ریز آن، آب با فشار به اعضاء و اندامها برخورد می کند و باعث تحریك اعصاب، حركات عضلات و تسهیل جریان خون در عروق می شود.

قران کریم در خلال داستان حضرت ایوب علیه السلام، به این شیوه درمانی تلویحا اشاره و آنرا تجویز کرده است.

ماجرا به اختصار از این قرار است که وی داراى اموال و فرزندان و امكانات بسیار بود و همواره خدا را سپاس مى‏گفت. شیطان به خداوند عرضه داشت كه اگر ایّوب را شاكر مى‏بینى به خاطر نعمت فراوانى است كه به او داده‏اى، اگر این نعمت‏ها از او گرفته شود او بنده‏ى شكرگزارى نخواهد بود.

خداوند به شیطان اجازه داد بر دنیاى ایّوب مسلّط شود. او ابتدا اموال و گوسفندان و زراعت‏هاى ایّوب را دچار آفت و بلا كرد امّا تأثیرى در ایّوب نگذاشت. سپس بر بدن ایّوب سلطه یافت و او چنان بیمار گشت كه از شدّت درد و رنجورى اسیر بستر گردید، امّا با این حال از مقام شكر او چیزى كاسته نشد.

چون ایّوب از این امتحان سخت الهى به خوبى برآمد، خداوند دوباره نعمت‏هاى خود را به او بازگرداند و سلامت جسمش را بازیافت.( نک: تفسیر نمونه، ذیل آیه 43سوره صاد)؛ به این ترتیب که به وی فرمان داد که: ارْكُضْ بِرِجْلِكَ  هَذَا مُغْتَسَلُ  بَارِدٌ وَ شَرَاب ( پاى به زمین زن (زد و چشمه آبى پدید آمد، گفتیم) این آبى است سرد براى شستشو و نوشیدن (در آن شستشو كن و از آن بیاشام تا از هر درد و الم بیاسایى). (صاد/42)

اهل لغت (مغتسل ) را دو گونه معنا کرده اند:

1. آبی که در آن غسل کنند.2. محل شستشو

نکته اول:

اتصاف این آب به وصف" بارد" (خنک) می تواند اشاره ای باشد به خواص و تاثیر بیماری زدایی آب سرد، چنانکه یافته های پزشکی امروز نیز بر آن تاکید می ورزد.

نکته دوم:

از کلمه" شراب"(آشامیدنی) نیز می توان دریافت که علاوه بر شنا و پا کوبیدن در آب سرد، نوشیدن آن نیز می تواند دارویی شفابخش برای پاره ای برای بیماری های جسمی و پوستی باشد.