حکمت جوار
«حکمت جوار» اولین مجموعه شعر کاظم برآبادی است که اشعار سال های 1388 تا 1392 وی را در بر می گیرد.
حکمت جوار. کاظم برآبادی. انتشارات امید مهر. چاپ اول. مشهد: 1393. 1000 نسخه.192 صفحه. قیمت: 5000تومان.
نام کتاب برگرفته از بخشی از نامه یدالله رویایی به عباس معروفی است که می‌نویسد کلمات را حکمت جوار در کنار هم قرار می‌دهد.
«حکمت جوار»اولین مجموعه شعر کاظم برآبادی است. وی به عنوان روزنامه‌نگار قلم زده و می‌زند و در زمینه داستان نویسی نیز جایزه داستان کوتاه دانشجویی را در دو دوره پی در پی از آن خود کرده است. حکمت جوار، این بارمجموعه شعرهای مستقل وی است که در فاصله سال‌های 1388 تا 1392 نوشته شده‌اند. این اشعار ساده و بی‌تکلف و بدون بازی‌های ادبی، بازتاب ذهن پر تب و تاب شاعر است. برآبادی موقعیت خودش را به عنوان شاعری متاثراز زمانه و وقایع پیرامونش، با اشاره‌هایی ظریف در شعر خود گنجانده است. از این جهت نمی‌توان گفت تجربه‌ای که برآبادی در اشعارش بیان می‌کند صرفا تجربیاتی شخصی از احساسات شخصی شاعراست. مثلا در شعر«همین چیزهای الکی» می‌نویسد:
جهان بر مداری لرزان
تاب می‌خورد
و من
به پیش می‌آیم
و پس می‌روم
در شعر «رو نوشت عاشقانه» هرچند شعر با تصویری عاشقانه آغاز می‌شود اما در سطرهای میانی می‌خوانیم:
تو دنبال تکرار تاریخ می‌گردی
ومن می‌خواهم تنها زنده بمانم
درون خودم
دور کرسی بنشینم
تا این زمستان سرد
از روی سرم بگذرد.
اشعار برآبادی مثل بیشترهم نسلانش در این دوران سرد، پیرامون موضوعاتی همچون تنهایی، ترس، تردید، ویرانی، مرگ و درد می‌چرخد.
من حقیقتی پاره پاره‌ام
آینه شکسته بخت
در شب عروس
تکه‌های مرگ
که چیده شده کنار یکدیگر
و زندگی می‌سازد.
برآبادی اما در دل این مفاهیم خانه نمی‌کند. قصد آن ندارد تا بر درجه شدت و حدت موضوعات بیافزاید و آن را به شکلی از حاد بیانگری نزدیک کند. او همچون دو چشم خالی، نظاره‌گرانه به جهان سرد پیرامونش چشم می‌دوزد.
از ما دو چشم باقی مانده بود
که پله‌های متروک را فرو می‌رفت
جهانی که در این اشعار ساخته شده است، جهان دلمرده و سردی است، بی کور سویی از امید. اما شاعر قضاوتی بر آن ندارد، به این جهت که شاعر تن خویش را تسلیم شعرش کرده است و این تن، تنی نیست که چشم انداز روشنی در پیش خود ببیند. شاعر تنها در این فضای دلمرده گام بر می‌دارد.
به قسمت‌های مساوی تقسیم می‌کنم
درخت‌ها را
رد قدم‌ها را
منارهای شهر را
قاطی مردمی که راه می‌روند
می‌ایستم
می‌مانم
و سارهای خسته از تعقیب باد را
نشان می‌کنم
از همان راهی که آمده‌ام بر می‌گردم
بر می‌گردم به مادگی کال شور
آنجا که می‌شود
خصلت ساده بهت را
برای گریستن
از انتهای تن بیدار کرد
اشعاراین کتاب عمدتا اشعاری ساده و روایی است. هر چند روایتی برای بازگویی ندارد و در نهایت شعر به همانجایی ختم می‌شود که آغاز شده بود. گویی در چهارچوب اتاقی بسته قدم می‌زنی تا از دیواری به دیواری دیگر برسی و باز برای رسیدن به دیواری دیگر، قدم در راه بگذاری و در تمامی شرایط با امید قدم بر می‌داری شاید این بار به دیواری بر نخوری اما در دل می‌دانی تنها دیوار است که در انتظار تو است.
شعر « پوسیدگی»
سه روز باران بارید
تنها بیرون رفتم
گذاشتم تا همه چیز پژمرده شود
گذاشتم تا در پوسیدگی
اشیا زندگی تازه بگیرند
خیابان‌ها پر از عبور بودند
و مردم زیر طاقی‌ها
پایان مجازات زمین را
انتظار می‌کشیدند
من سنگسار می‌شدم
با تگرگ پاییزی
به جرم اولین گناه
ومردم نگاه می‌کردند
زیر طاقی‌های باران خورده
پناه گرفته بودند
و فقط نگاه می‌کردند
نگاه می‌کردند
مثل سنگ‌های دستمالی شده
یک مجازات
مثل آجرهای فرسوده
یک عمارت بی‌صاحب
در پوسیدگی اشیا
قلبم را یافتم
برداشتم و به دندان گرفتم
چون گربه‌ای که کودکش را به پستویی می‌کشاند
تنها تکه سنگ نخورده
همان تپنده غرق خون بود.
کتاب به دو بخش تقسیم شده است. بخش ابتدایی مجموعه شعرهای تقریبا بلند اوست و در بخش دوم که نامش «در آرزوی شعر» است در بردارنده شعرهای کوتاهی است که شاعر آن را طرح‌هایی شاید برای شعری بلند می‌خواند. تصویرپردازی ویژگی بارز این طرح‌ها یا شعرهای کوتاه است.
شعر« ظلمت»
این که درِ خانه باز باشد
و
نتوانی داخل شوی
دیگر نور نیستی
چون ظلمت
بر دریچه تاریک گور خویش
می باری
می توان شعرهای بسیاری را از این مجموعه بیرون کشید و گفت این اشعار خطاب به مخاطب خاصی است. شعرهایی که انگار بی‌جهت با انتشار آن، پای ما را به دنیای خود باز کرده است. شعرهایی با تمی عاشقانه و دردی که از تنهایی و جدایی و فصل و وصل نشان دارد. اما برآبادی همچنان در برخی از سطرهایش می‌کوشد دردش را عام‌تر کند و از تجربه عاشقانه‌اش طوری سخن بگوید که برای دیگر مخاطبان نیز قابل فهم و درک باشد. با این حال بسیاری از شعرها همچنان راه خود را در پیش می‌گیرند و به آرشیو شعرهای شخصی شاعر می‌پیوندند.
مجموعه شعر حکمت جوار شامل 111 شعر نیمه بلند و 23 شعر کوتاه با ویرایش احسان حضرتی به تازگی از سوی انتشارات امید مهر منتشر و به بازار کتاب راه یافته است. قلم ساده، بی‌تکلف و تصویر ساز کاظم برآبادی در مجموعه اول‌اش به خوبی به نمایش گذاشته شده و نشان از دست و قلمی توانمند دارد.
