بلوتوث روشن؛ آبرو خاموش

گزارشی از پیامدهای نابهنجار گوشی‌های دوربین دار و بلوتوث های غیراخلاقی.

19 سال پیش در سال 1372 که برای اولین بار موبایل به بازارهای تهران راه پیدا کرد و مردم گوشی‌های بزرگی در اندازه تلفن‌های بی سیم به دست گرفتند، هیچ کس حتی فکرش را هم نمی‌کرد روزی برسد که گوشی‌ها به قدری پیشرفت کنند که در عین حال توانایی عکاسی و فیلم‌برداری و انتقال تصاویری از یک گوشی به گوشی‌های دیگر را نیز داشته باشند.

ورود موبایل فارغ از ایجاد زمینه فرهنگی

از آن روزها سال‌های زیادی می‌گذرد و گوشی‌های تلفن همراه در این گذار زمانی تغییرات بسیاری پذیرفته‌اند. دیگر از گوشی‌های بزرگ و به اصطلاح گوشت کوبی خبری نیست و گوشی‌های ظریف با کاربری لمسی و با امکاناتی ورای تصور وارد بازار شده‌اند و هر روز که می‌گذرد توانایی جدید به کاربردهای آن‌ها اضافه می‌شود. اما زمانی که تلفن همراه به عنوان ابزار مدرن ارتباطات وارد کشور شد همه به همه چیز فکر می‌کردند جز اینکه آیا با ورود این پدیده نو به کشور، تغییری در ساختارهای فرهنگی و اجتماعی ایجاد می‌شود؟ و اگر آری به چه صورت و برای پیشگیری از پیامدهای نابهنجار آن چه باید کرد؟ اینکه آیا تنها ورود ابزارآلات مدرن ارتباطی کفایت می‌کند و نیازی به ایجاد زمینه‌های فرهنگی برای آن نیست؟

گذار موبایل از کالایی سرمایه‌ای به وسیله‌ای برای همه

تلفن همراه در ابتدای ورود به کشور به عنوان کالایی سرمایه‌ای مورد استفاده قرار می‌گرفت. مردم با ثبت نام سیم کارت از آن به عنوان ابزاری برای ذخیره سرمایه استفاده می‌کردند و هر کس به اندازه پولی که داشت تعداد زیادی سیم کارت را پیش خرید می‌کرد تا هنگام ارائه آن، با قیمت بالاتر به فروش برسانند و در این میان درآمد مطلوبی به دست آورد. این روال، سال‌ها ادامه پیدا کرد تا اینکه دایره گستردگی مشترکان تلفن همراه افزایش چشمگیری پیدا کرد و موبایلی که تا دیروز به عنوان ابزاری لوکس و سرمایه‌ای در اختیار طبقه‌ای خاص از اجتماع بود، در دسترس همه قرار گرفت و کار به جایی رسید که در دور افتاده‌ترین روستاها هم تلفن همراه در دست دانش آموزان مدرسه هم یافت می‌شد. این همه گیری موبایل در سال‌های اخیر از یک سو و پیشرفت گوشی‌ها از سوی دیگر باعث شد که موج نویی در کشور به وجود بیاید که این موج نا به بهنجاری‌های بسیاری را نیز در پی داشت.

انتشار فیلم‌های غیر اخلاقی در بلوتوث ها

مشکل از جایی شروع شد که بلوتوث به راهی برای انتشار فیلم‌های مستهجن و غیراخلاقی تبدیل شد. از آنجا که شاید تماشای فیلم‌های مستهجن در خانه، به دلیل حضور والدین با محدودیت‌هایی روبرو بود، نوجوانان و جوانان این فیلم‌ها را به گوشی‌های های تلفن همراه خود انتقال دادند و در سطح مدارس و گروه‌های دوستی ، با انتشار این فیلم‌های نامناسب از طریق بلوتوث، دور از چشم والدین به تماشای صحنه‌های غیر اخلاقی پرداختند. مدارس در ابتدای کار از ورود موبایل جلوگیری می‌کردند اما پس از مدتی این محدودیت‌ها هم به پایان رسد و دانش آموزان به راحتی از امکانات گوشی‌های تلفن همراه در مدارس استفاده می‌کردند.

ورود بلوتوث به حریم‌های خصوصی

اما داستان مصائب بلوتوث برای خانواده‌ها به همین جا ختم نشد. با پیشرفت گوشی‌های تلفن و کاهش قیمت گوشی‌های دوربین دار، همه افراد توانایی تهیه این نوع گوشی‌ها را پیدا کردند. مردم ازان پس به دلیل در دسترس بودن دوربین عکاسی و فیلم برداری می‌توانستند از تمام لحظات زندگی خود حتی حریم خصوصی‌شان نیز فیلمبرداری کنند. اما این افراد زمانی که از خصوصی ‌ترین جوانب زندگی‌شان فیلمبرداری می‌کردند فکرش را نمی‌کردند که پس از گم شدن گوشی، حریم خصوصی‌شان در اختیار افرادی قرار می‌گیرد که به بی رحمانه ترین شکل این تصاویر را از طریق بلوتوث در سطح شهر منتشر کنند. موج انتشار فیلم‌های خصوصی در سال‌های اخیر گویای این نابهنجاری فرهنگی است. زمانی که انتشار فیلم‌های خصوصی بسیاری از خانواده‌ها را از هم پاشید و زندگی‌ها را نابود ساخت.

صحنه‌های جنایت و تماشاگران موبایل به دست

یکی از پدیده‌هایی که در ماه‌های اخیر بسیار مشاهده شده این است که مردم در زمان وقوع قتل‌ها و جنایاتی در ملاء عام، بدون اینکه حتی لحظه‌ای به فکر نجات مضروب بیفتند، تنها با در دست گرفتن گوشی‌های تلفن خود تنها به تصویر کشیدن لحظه‌های جنایت می‌پردازند. همه ماجرای قتل میدان کاج سعادت آباد و پل مدیریت را به یاد می‌آوریم. حوادثی که در آن‌ها زمانی که مظلومی در حال جان دادن بود، مردم تنها با فیلم برداری از طریق دوربین‌های تلفن همراهشان، حضور خود در صحنه فجیع ظلم به مظلوم را نشان دادند و پس از اتمام جنایت و وقوع قتل با پراکندن فیلم حادثه در اینترنت و از طریق بلوتوث، هنرنمایی خود را ثبت فجایع به رخ کشیدند. این در حالی است که انتشار این فیلم‌های جنایات در جامعه خود باعث رواج خشونت در سطوح مختلف می‌شود و تأثیرات روحی مخربی برای بینندگان این بلوتوث های جنایت آمیز به خصوص گروه‌های سنی نوجوان و جوان به دنبال دارد.

بلوتوث ها، خاموش!

با توجه به پیامدهای گسترش بلوتوث های غیر اخلاقی به خصوص در رده‌های سنی نوجوان، والدین باید نظارت خود را بر گوشی‌های تلفن همراه فرزندانشان که تبدیل به حریم امنی برای رفتارهای پنهانی آن‌ها شده است، بیشتر کنند. علاوه بر این والدین باید با ایجاد رابطه‌ای دوستانه با فرزندان زمینه‌ای را به گونه‌ای فراهم کنند که نوجوانان از پیامدهای بلوتوث های غیراخلاقی مطلع شوند و خودشان بلوتوث های خود را در مقابل فیلم‌های نامناسب خاموش کنند. از سوی دیگر پدر و مادرها وظیفه دارند مفهوم احترام به ناموس مردم را در اذهان فرزندانشان پررنگ کنند. به این طریق فرزندان یاد می‌گیرند که همان گونه که ناموس برای خودشان مهم است به ناموس دیگران نیز احترام بگذارند و از طریق پخش بلوتوث های خصوص دیگران، آبرو و ناموس ان‌ها را به خطر نیاندازند.