مدرک فروشی در دانشگاه ها قانونی شد!

در این روز ها اخبار مربوط به دانشگاهها در صدر اخبار اجتماعی کشور است.ماجراهایی مانند انحلال دانشگاه علوم پزشکی ایران در هفته گذشته موج خبری قابل توجهی را پدید آورد.اگرچه اکثر اخبار حوزه آموزش عالی کشور در هفته گذشته به این مساله مربوط بود اما خبر مهم دیگری نیز در این حوزه روی داد که دارای اهمیت فراوان است.مجلس شورای اسلامی در این ایام در جریان بررسی قانون برنامه 5 ساله پنجم توسعه کشور ماده ای را به شرح زیر به تصویب رسانیده است:

"بنابر بند ی ماده 24 و تبصره 1 ذیل آن، دانشگاه های دولتی می‌توانند نسبت به تأسیس شعب در شهر محل استقرار خود یا دیگر شهرها و مناطق آزاد داخل كشور و نیز در خارج كشور به‌صورت خودگردان و با دریافت شهریه از داوطلبان اقدام كنند. پذیرش دانشجو در شعب دانشگاههای مذكور در داخل كشور خارج از آزمون سراسری انجام خواهد شد."بر اساس این مصوبه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی مجازند از ظرفیت مازاد بر سهمیه آموزش رایگان خود و یا ظرفیت های جدیدی که ایجاد می کنند بر اساس قیمت تمام شده و یا توافقی با بخش غیر دولتی دانشجو بپذیرند.

به نظر می رسد برای فهم بهتر این ماده باید از مثال برای روشنتر شدن استفاده کرد: برای مثال دانشگاه صنعتی شریف یا امیرکبیر در رشته های مهندسی،دانشگاههای علوم پزشکی تهران و شهید پزشکی در رشته های پزشکی و دندان پزشکی و دانشگاه تهران و شهید پزشکی در رشته های حقوق و علوم سیاسی دارای کیفیت و شرایط بهتر و مدرک معتبرتر و در نتیجه تقاضای بیشتر شرکت کنندگان کنکور سراسری هستند.همان گونه که می دانید الان ظرفیت صندلی های دانشگاه با شرکت کنندگان کنکور مساوی شده است و رقابت فقط بر صندلی هاست. حال این قانون به این دانشگاهها اجازه می دهد در صورت علاقه به ارائه رشته های مورد تقاضا به برخی افراد اقدام کنند.اما این افراد چه کسانی هستند؟ افرادی اولا در کنکور سراسری شرکت نکرده اند و یا در این رقابت سخت و نفس گیر رتبه خوبی نداشته اند و ثانیا پدران و خانواده هایشان از تمکن مالی بالایی برخوردارند و می توانند شهریه آنان را پرداخت کنند! در واقع افراد بی پول می بایست برای این صندلی ها در کنکور بجنگند و افراد ثروتمند با شرایط آسانتر و بی دغدغه فقط با پرداخت پول می توانند به این صندلی ها دست یابند.

استدلال نماینده دولت:

در این جلسه نماینده دولت استدلال عجیبی برای حمایت دولت از این طرح ارائه کرد. او گفت: تجربه نشان داده است که بیشتر، اقشار متوسط و پایین از دانشگاه‌های پولی استفاده می‌کنند، نه اقشار مرفه جامعه. قاسم حسینی اضافه کرد: اگر طبق این بند مثلا به دانشگاه تهران اجازه داده شود که در شهرستان‌ها شعبه تاسیس کند، داوطلبان می‌توانند در شهر خودشان و بدون دور شدن از خانواده‌شان، از دانشگاه تهران مدرک بگیرند که این امتیاز بزرگی است.

این طرح در مجلس با مخالفت نمایندگانی مانند آقایان احمد توکلی و الیاس نادران قرار گرفت

واکنشهای دانشجویان:

این مصوبه بسیار سریع با واکنش برخی گروههای دانشجویی روبرو شد.برای مثال در بخشی از بیانیه مشترك بسیج

دانشجویی دانشگاه‌های امام صادق(ع)، خواجه‌نصیرالدین طوسی، تهران، شهید بهشتی، صنعتی امیركبیر، صنعتی شریف، علم‌و‌صنعت و علامه‌طباطبایی آمده است:

ناباورانه مطلع شدیم كه در ادامه تصویب لایحه برنامه پنجم توسعه، بند "ی" از ماده 24 تصویب شد. به راستی كه این بند با صدور مجوز جذب دانشجوی پولی در دانشگاه‌های دولتی لكه ننگی بر دامان همه دلدادگان انقلاب و عدالتخواهان است.

آقایان، ایمان ما به عدالت علوی با آنچه بر زبان شما جاری بوده و در قوانین مصوب شما هویدا گشته، متفاوت است. به فرموده اماممان، سید علی خامنه‌ای "قانون باید بتواند از حقوق ضعفا دفاع كند، والاّ قانونى كه پول‌داران را پول‌دارتر كند، قانون مملكت اسلامى نیست. قانون باید بتواند گره‏‌ها را باز كند و به درد دل قشرهاى محروم برسد. "

شما را توصیه می‌كنیم كه بار دیگر مصوبه خود را بررسی كنید تا زمینه‌ساز یكی از بزرگ‌ترین خطر انقلاب نشوید. به راستی متوجه آن نشده‌اید كه با تصویب این بند زمینه تربیت نسلی از مدیران آینده جمهوری اسلامی را فراهم می‌كنید كه به مبانی جمهوری اسلامی پایبند نبوده و تنها زر را به رسمیت می‌شناسند؟!

نتیجه گیری:

به نظر می رسد دولتی که شعار عدالت گستری و مهر ورزی را مورد همت خود قرار داده و بیشترین آرای خود را از مستضعفین و محرومان دارد و مجلسی که به نام اصول گرایی مفتخر است شایسته است موارد ذیل را در نظر بگیرند:

كسانی كه فارغ از زحمات كنكور شب بیداری‌ها، استرس‌ها و.. یا پرداخت مبلغی كه خود در تحصیل آن هیچ نقشی نداشته‌اند وارد دانشگاه شده‌اند آیا حوصله و انگیزه ادامه تحصیل در دانشگاه را خواهند داشت و آیا  عادلانه است كه  این افراد با افرادی که در کنکور شرکت کرده و این جایگاه را به دست آورده اند برابر باشند و آیا نام و اعتبار یكسان برای این دو گروه قائل شد؟ همکلاس شدن دو گروه دانشجو که یکی با استعداد و کوشش از سد آزمون سخت گذر کرده و دیگری با سطح پایین‌تری به دلیل پرداخت مالی وارد شده، قطعا ضد عدل است. به بیان دیگر اولین بی‌عدالتی هم‌طراز شدن این دو دسته در یک دانشگاه است. این مساله آنقدر بدیهی است که در مغرب زمین هم به عقل خود آن را دریافته‌اند: دانشگاه هاروارد یا آکسفورد و غیره هیچگاه دو دسته ورودی علمی و پولی را کنار هم نمی‌گذارد و اساسا با دادن بورسها و کمک هزینه های تحصیلی ،خود مخارج  دانشجویان ممتاز را تامین می‌کند اما اعتبار خود را خدشه‌دار نمی‌سازد.

2-وجود سیستمهای آموزشی شهریه مدار در کشور مانند دانشگاههای غیر انتفاعی،آزاد و نوبت دوم یا شبانه:

اصرار دولت به پولی کردن دانشگاه های دولتی در حالی صورت می گیرد که در حال حاضر سیستم دانشگاه های آزاد، غیر انتفاعی و ... نیز در کشور وجود دارد و افرادی که از طریق آزمون سراسری نمی توانند وارد دانشگاه های دولتی شوند، با پرداخت شهریه می توانند از این سیستم گسترده استفاده کنند. حال لزوم این که چرا باید عده ای بتوانند با پرداخت پول از مدرک دانشگاههای دولتی دارای موقعیت برتر استفاده کنند ما را دچار ابهام می کند.

از سوی دیگر با ارائه امکان پذیرش دانشجوی پولی به دانشگاههای دولتی افرادی که در زمینه دانشگاههای غیر انتفاعی سرمایه گذاری کرده اند با ضرر و زیان روبرو می شوند.

3-کاهش کیفیت آموزشی:

یکی از ارکان مهم که دانشگاههای برتر را به دانشگاههای برتر تبدیل کرده است دانشجویان نخبه و برتری است که به آن مکان برای تحصیل می آیند.در واقع دانشجویان نخبه سرمایه انسانی اصلی دانشگاه هستند و باعث افزایش راندمان علمی دانشگاه می شوند.حالا شما شرایطی را فرض کنید که طبق قانون دیگر مجلس کنکور سراسری حذف می شود. در عمل با انجام توامان این دو مصوبه نظم و انضباط این دانشگاه ها را به هم می ریزد و حتی در آینده که کنکور حذف می شود دانشجویان براساس ملاک سوابق تحصیلی وارد دانشگاه می شوند و مسلما دانش آموزان ممتاز مجوز ورود به دانشگاه های مطرح و دولتی را به دست می آورند که با این مصوبه مجلس اگر به همین صورت در شورای نگهبان تایید شود دانش آموزان با سطح معمولی اطلاعات نیز به ازای پرداخت پول وارد دانشگاه های دولتی و روزانه خواهند شد.

هنگامه سهرابی

گروه جامعه و ارتباطات