محلول ها

محلول ها به شکل مخلوطی همگن از دو یا چند ماده ی شیمیایی، بیان می شوند. حالت ماده ی یک محلول ممکن است جامد، مایع و یا گاز باشد. برای مثال، حل شدن نمک معمولی در آب ( محلول مایع )، هوا ( محلول گازی )، آلیاژها ( محلول جامد ) و غیره. اجزای یک محلول ممکن است به صورت زیر طبقه بندی گردد:

در واقع مخلوطی از ماده ی حل شده و حلال را محلول می نامند.

تفاوت بین ماده ی حل شده و حلال:

ماده ی حل شده:

- به نسبت کمتر در محلول حضور دارد.

- محلول در این جا ممکن است به شکل حالت ماده ی حل شده باشد.

- دارای فاز پراکنده است.

حلال:

- در محلول به نسبت بیشتری حضور دارد.

- محلول درست به صورت حالت حلال نیز تشکیل خواهد شد.

- در فضای اطراف ماده ی حل شده وجود دارد.

محلول های آبی و محلول های غیر آبی:

محلول های آبی:

محلول هایی که در آن ها آب به عنوان حلال در نظر گرفته می شود، محلول های آبی نامیده می شوند. برای مثال: شکر در آب، کربن دی اکسید در آب و غیره.

محلول های غیر آبی:

محلول هایی که حلال آن ها حلالی به غیر از آب می باشد، محلول های غیر آبی می نامند. حلال هایی مثل اتان، بنزن، نفت، کربن تتراکلرید و غیره. برای مثال: محلول گوگرد در کربن دی سولفید، محلول نفتالن در بنزن و غیره.

محلول های غلیظ و  محلول های رقیق:

در مقایسه ی بین دو محلول ممکن است مقدار ماده ی حل شده به طور نسبی بیشتر و یا کمتر باشد. محلولی که دارای نسبت بیشتری از ماده ی حل شده می باشد، غلیظ تر از محلولی است که دارای نسبت کمتری از همان ماده ی حل شده است. در این شرایط اگر نسبت ماده ی حل شده در محلول کمتر باشد به صورت محلول رقیق تعریف می گردد. غلظت یک محلول به عنوان مقدار ماده ی حل شده در یک مقدار معین ( جرم و یا حجم معین ) از حلال تعریف می گردد.

محلول های اشباع و غیر اشباع:

محلول های اشباع:

محلولی که در آن بیشترین مقدار ماده ی حل شده می تواند تا یک دمای معینی حل شود، به عنوان محلول اشباع در نظر گرفته می شود.

محلول های غیر اشباع:

محلولی را که در آن مقدار ماده ی حل شده تا یک دمای معینی کمتر از مقدار بیشینه است، به عنوان محلول غیر اشباع می نامند.

حلالیت ماده ی حل شده:

حلالیت به صورت تعداد گرم های ماده ی حل شده که در 100 گرم از حلال برای تشکیل محلول اشباع در دما و فشار معین حل می شود، تعریف می گردد.

100 x (وزن حلال در محلول اشباع / وزن ماده ی حل شده در محلول اشباع)= حلالیت

جهت یادگیری بیشتر آزمایش زیر را انجام دهید.

دستورالعمل:

با کلیک بر روی close - up view می توان مشاهده کرد که زمانی که ترکیبات یونی در آب حل می شوند، مولکول های آب در اطراف یون ها پراکنده می شوند و یون ها را احاطه می کنند.

توجه داشته باشید که پایانه های مثبت مولکول های آب در مقابل یون های منفی و پایانه های منفی مولکول های آب با یون های مثبت مواجه می شوند.

سپس با کلیک روی back به ابتدای آزمایش برمی گردیم. با کلیک روی Solution، حل شدن ترکیبات یونی در آب و محلول ایجاد شده را مشاهده می کنیم.

با کلیک روی Play again حمله ی مولکول های آب را به سمت ترکیبات یونی و تجزیه ی ترکیب را به یون های منفی و مثبت مورد بررسی قرار می دهیم.

گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان - تهیه و تنظیم: طیبه موسیوند