تبیان، دستیار زندگی
در این نوشتار به بررسی نقش انگلیس در انتخابات 1320 اززبان سریال کیف انگلیسی می پردازیم و گریزی به انتخابات 1388 نیز میزنیم تا نقش انگلیس و رسانه های بی بی سی و ... را هم بررسی کرده باشیم.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

سایه روباه

کیف انگلیسی

مجموعه داستانی تلویزیونی ساخته سیدضیاءالدین دری (۱۳۷۸) داستان «کیف انگلیسی» در دوران موسوم به دهه طلایی آزادی اتفاق می‌افتد. و داستان شخصیت سیاست‌مدار - روشنفکری خیالی را در این دوران به تصویر می‌کشد. این مجموعه از مجموعه‌های موفق تلویزیونی در دهه ۷۰ است که مورد توجه عموم مخاطبان قرار گرفت.

همیشه می توانید بهترین ها را در مجموعه غنی فیلم و انیمیشن تبیان ببینید، مجموعه هایی شامل: (اخبار و حوادث)، (مستندهای اجتماعی)، (فیلم های سیاسی)، (فیلم های آموزشی)، (طبیعت وحشی)، (کارتون و انیمیشن)

و دهها مجموعه زیبای دیگر به همراه  توضیح و نقد و بررسی فیلمها

منصور ادیبان، تحصیل کرده رشته حقوق در فرانسه پس از شکست در رقابت های انتخاباتی مجلس ایران، با حمایت مستانه دختری از طبقه رجال در انتخابات دوره بعد مجلس پیروز می شود. وی تحت تاثیر مستانه با انگلیسی ها آشنا شده و از این رهگذر تغییرات اساسی در زندگی خصوصی و تفکرات قبلی وی پدید می آید.

درباره سریال «كیف انگلیسی» ساخته سیدضیاءالدین دری‌
سریال کیف انگلیسی استعمار تقلب ادیب english bag
تناسب‌سازی درخشان بین ایده و درام‌

زمستان 1379 سریالی با عنوان كیف انگلیسی از تلویزیون پخش شد كه با توجه به مضمون سیاسی‌اش، كمتر كسی تصور می‌كرد عموم بینندگان از آن استقبال به عمل بیاورند، بویژه آن كه كارگردان این سریال، سیدضیاءالدین دری نیز برای آنها كه جزو تماشاگران معمولی بودند چندان شناخته شده نبود، اما به تدریج و پس از گذشت سه، چهار قسمت زمزمه‌های مختلفی در بین اغلب مردم مبنی بر علاقه‌شان به این مجموعه از گوشه و كنار به گوش می‌رسید.

هنگام نمایش این سریال‌، خیابان‌های شهر به نحو محسوسی خلوت می‌شد. این وضعیت را می‌توان معطوف به سه جنبه دانست:

كیف انگلیسی مجموعه‌ای فنی و دیدنی است كه هنوز پس از گذشت 10-11 سال از نمایش آن جزو گنجینه‌های دراماتیك تلویزیون ماست و كمتر مجموعه‌ای توانسته است به لحاظ تناسب سازی بین ایده و درام به پای آن برسد.

1- عامل نخست در مضمون تاریخی آن نهفته است. داستان سریال به وقایع سیاسی دهه 1320 ایران می‌پردازد؛ یكی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مقاطع تاریخی كشور كه نطفه بسیاری از تحولات سیاسی و حكومتی ایران در آن منعقد گردید: پایان جنگ دوم جهانی، سقوط رضاشاه و جانشینی محمدرضا پهلوی، ظهور جریان‌های سیاسی سه‌گانه ملی- مذهبی ماركسیستی، نفوذ تدریجی امریكا در كشور، مضاعف شدن اهمیت اقتصادی نفت در معاملات و معادلات سیاسی، غائله آذربایجان، آغاز دومین دوره طلایی احزاب و مطبوعات و... هر یك از این حوادث علاوه بر جایگاه خاصشان در حافظه تاریخی جامعه ایران در بطن خود جذابیت‌های موضوعی خاص و حتی به لحاظ دراماتیك قابلیت‌های فراوانی برای پرداخت ادبی و هنری دارد و از این رو پرداختن به هر كدام از آنها در یك اثر هنری، می‌تواند عامل جذابیت آن اثر باشد.

كیف انگلیسی مجموعه‌ای فنی و دیدنی است كه هنوز پس از گذشت 10-11 سال از نمایش آن جزو گنجینه‌های دراماتیك تلویزیون ماست و كمتر مجموعه‌ای توانسته است به لحاظ تناسب سازی بین ایده و درام به پای آن برسد. در این بین حضور قدرتمند بازیگرانی مثل قطب‌الدین صادقی، علی‌ مصفا، لیلا حاتمی، محمدرضا شریفی‌نیا، فرهاد اصلانی، سیروس گرجستانی و رضا كیانیان ارزش این سریال را به مراتب دوچندان ساخت و برای 13 هفته، تماشاگران را تا شب عید نوروز 1380 مقابل جعبه جادو یی علاقه‌مند و پیگیر باقی نگه داشت و نام سیدضیاءالدین دری را در حافظه و ذائقه هنر‌یشان محفوظ باقی گذاشت.

مهم‌ترین عامل توفیق كیف انگلیسی را باید هماهنگی گروه سازنده‌اش دانست كه مجموعه‌ای از عوامل موثر را به شكلی مناسب در كنار یكدیگر قرار داده و به تماشاگر عرضه كرده‌اند: فیلمنامه‌ای پر كشش با جنبه‌های دراماتیك و تعلیق قوی، میزانسن‌های پرمعنا و زنده، تدوین و ضرباهنگ مناسب و نسبتا سریع ،‌ موسیقی همساز با موضوع و فیلمبرداری همگام با متن و همچنین كارگردانی سنجیده، عواملی هستند كه این سریال را ممتاز جلوه می‌داد.

2- كیف انگلیسی صرفا راوی حوادث تاریخ نیست و سعی در شكافتن پوسته‌هایی از عنصر سیاست نیز دارد.

وضعیت قهرمان سریال، منصور ادیبان، یك موقعیت نمونه‌ای است از ورود به عرصه حكومت و سیاست كه قوانین و قواعد بازی خاص خود را دارد و كسی كه اهل تردید و تزلزل باشد جایی در این عرصه ندارد. كیف انگلیسی حكایتگر غارت اخلاق فردی و اخلاق سیاسی است و روایتگر آرمان‌هایی كه صرفا پیش از دستیابی به قدرت سیاسی، مقدس هستند و به محض قرار گرفتن در پشت میز سیاست و وارد شدن به بازار داد و ستدهای سیاسی، رنگ می‌بازند و جز نام و شعاری از آنها باقی نمی‌ماند.

سریال كیف انگلیسی به درستی وضعیت نیروهای شبه‌ اپوزیسیونی را بازگو می‌كند كه در جوامع سیاسی در حال توسعه، در پارلمان علیه دولت اقتدارگرا موضع می‌گیرند، اما همین پارلمان به تدریج خاستگاهی می‌شود برای اعمال سیاست‌های ارعاب و تهدید و تطمیع كه از مجراهای مالی، حیثیتی و حتی عاطفی و جنسی ابراز می‌شود و در نهایت نیروهای شبه ‌اپوزیسیون عملا تبدیل به كارگزاران تقویت سلطه همان حكومتی می‌شوند كه روزگاری نان مبارزه علیه آن را می‌خوردند. در صحنه‌ای از قسمت ماقبل آخر سریال، این طنز تلخ به صورتی آشكار مطرح می‌شود: منصور ادیبان و خیل نمایندگان به سوی مجلس شورای ملی (مجلس پانزدهم) روان هستند، در حالی كه در دست هر یك از آنها كیفی انگلیسی به نشانه مزدوری برای اجانب قرار دارد و همزمان سرور شورانگیز «ای ایران ای مرز پرگهر» مرحوم روح‌الله خالقی و مرحوم بنان نیز روی صحنه شنیده می‌شود.

سریال کیف انگلیسی استعمار تقلب ادیب english bag

این استحاله منفی كه آشكار كننده آن روی دیگر سكه سیاست و حكومت است و ابزاری بودن بسیاری از شعارها و موقعیت‌ها و شخصیت‌ها را می‌نمایاند، طبعا برای بینندگان سریال كه دهه‌هاست در جامعه‌ای بسیار سیاسی زندگی كرده‌اند جذاب و مطبوع است و شاید در حكم آینه‌ای باشد كه حقیقت، امیال و آرزوهای پنهان جامعه را بازتاب می‌دهد.

3- اما بوده‌اند بسیاری از سریال‌ها و فیلم‌هایی كه با موضوع‌های تاریخی سیاسی كه با اقبال عمومی مواجه نشده‌اند. لذا مهم‌ترین عامل توفیق كیف انگلیسی را باید هماهنگی گروه سازنده‌اش دانست كه مجموعه‌ای از عوامل موثر را به شكلی مناسب در كنار یكدیگر قرار داده و به تماشاگر عرضه كرده‌اند: فیلمنامه‌ای پر كشش با جنبه‌های دراماتیك و تعلیق قوی، میزانسن‌های پرمعنا و زنده، تدوین و ضرباهنگ مناسب و نسبتا سریع ،‌ موسیقی همساز با موضوع و فیلمبرداری همگام با متن و همچنین كارگردانی سنجیده، عواملی هستند كه این سریال را ممتاز جلوه می‌داد.

اصطلاح «كیف انگلیسی» را همه شنیده‌ایم؛ همان عبارت پرمعنایی كه بعد از این سریال تلویزیونی در ادبیات سیاسی مردم جای گرفت.

آن تعبیر به شیوه رمزآلود تفكر و اندیشه استعماری برمی‌گردد كه انگلیس با تربیت افراد با پیكره بومی اما با محتوای غربی برای تصدی امور و اجرای منویات خود، روانه كشورهای عقب‌نگاه ‌داشته می‌نماید.

تعبیر كیف انگلیسی كه حاوی كد و رمز خاصی از وابستگی و نوكری بیگانگان است در ذهن مردم ما به خوبی جای گرفته است؛ چرا كه عجین‌شدن آموزه‌های سیاسی با هنر، میزان تاثیر و ماندگاری آن را چند ‌برابر می‌كند.

تعبیر کیف انگلیسی به شیوه رمزآلود تفكر و اندیشه استعماری برمی‌گردد كه انگلیس با تربیت افراد با پیكره بومی اما با محتوای غربی برای تصدی امور و اجرای منویات خود، روانه كشورهای عقب‌نگاه ‌داشته می‌نماید. این تعبیر كه حاوی كد و رمز خاصی از وابستگی و نوكری بیگانگان است در ذهن مردم ما به خوبی جای گرفته است؛ چرا كه عجین‌شدن آموزه‌های سیاسی با هنر، میزان تاثیر و ماندگاری آن را چند ‌برابر می‌كند.

اما در کنار اینها مهمترین جنبه مطرح شده در فیلم، مسائل سیاسی هستند که به نوعی به دخالت بیگانگان مخصوصا غرب و در میان آنها انگلیس در مسائل ایران از همه چشمگیر تر است. در این فیلم مسائل حول و حوش انتخابات مجلس 1320 و نقش انگلیس در آن به خوبی بیان می شود که عنوان فیلم نیز بر همین مبنا نهاده شده یعنی "کیف انگلیسی".


سریال کیف انگلیسی استعمار تقلب ادیب english bag

مشاهده تمامی قسمت های آماده شده کیف انگلیسی با کیفیت بالا

مشاهده تمامی قسمت های آماده شده کیف انگلیسی با حجم کم

مشاهده فیلم های سیاسی بخش فیلم و انیمیشن تبیان

مشاهده ویدئو های مربوط به انتخابات دهم


در این نوشتار از بخشی از این منابع استفاده شده است:

- روزنامه کیهان، شبنم نادری

- روزنامه جام جم، مهرزاد دانش‌

تهیه و تنظیم: مجتبی طاهری

بخش فیلم و انیمیشن تبیان