پروژکتور بازیافتی
دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: پرژکتور بازیافتی
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: سام حسینی فر
زمینه و نوع پروژه: علوم ریاضی-فیزیک
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: سرای دانش سعادت آباد
پروژکتور دستگاهی است که برای نمایش تصاویر انفورماتیک روی یک پرده و یا دیوار سفید استفاده می شود. با رشد سریع تکنولوژی در انتشار اطلاعات و ارتباطات در این ۱۰ سال اخیر شرکت، مدارس، دانشگاه و دیگر ارگان برای سادگی در آموزش از این سیستم استفاده می کنند.
داستان اختراع
فردی به نام «فرانسیس جنکینز» آنچه را که بعدها پروژکتور نام گرفت، یعنی دستگاهی که نوار مجموعه‌ای از عکس های به هم چسبیده را با سرعت یک بیست و چهارم ثانیه نشان می دهد، اختراع کرد. اما حامی مالی وی این دستگاه را دزدید و آن را به شرکت بزرگی که صاحب سالن های تئاتر و سینما بود فروخت.
این شرکت آن را «ادیسون ویتاسکوپ» نامید فقط به این خاطر که در آن زمان اسم ادیسون مشهور بود و می توانست به موفقیت این دستگاه کمک کند. آنچه که بعدها از قبل اختراع این دستگاه به توماس ادیسون نسبت داده می شد در حقیقت نتیجه یک دزدی آشکار بود.
عدسی
عدسی، یا لنز: از ابزارهای نوری است که نور در اثر عبور از آن می شکند و همگرا یا واگرا می شود. عدسی ها از ماده های شفاف مانند شیشه وپلاستیک ساخته می شوند. عینک طبی و ذره‌بین و لنز دوربین های عکاسی و دوربین دوچشمی همه با عدسی ساخته شده‌اند. عدسی ها از نظر شیوه شکست نور در آن ها به دو دسته همگرا (محدب یا کوژ) و واگرا (مقعر یا کاو) تقسیم می شوند. یک عدسی ساده تنها از یک عنصر نوری تشکیل شده است. یک عدسی مرکب از یک مجموعه عدسی ساده که یک محور مشترک دارند تشکیل شده است.
مزیت عدسی مرکب نسبت به عدسی ساده این است که بسیاری از بیراهش های نوری در آن قابل رفع هستند در حالی که این کار تنها با یک عدسی ساده امکان‌پذیر نیست. کاربرد عدسی تنها به امواج نوری محدود نمی شود، هر ابزاری که سایر امواج الکترومغناطیسی در اثر عبور از آن بشکند نیز عدسی خوانده می شود، به طور مثال لنز پارافین برای امواج مایکروویو وجود دارد. در صورت تابش نور خورشید به ذره بین، عدسی نور خورشید را در یک نقطه جمع می کند و به همین دلیل گرمای زیادی به وجود می آید. به این نقطه کانون عدسی می گویند. ممکن است درصورتی که کاغذی را روی کانون عدسی قرار دهیم، گرمای خورشید کاغذ را بسوزاند. به کمک عدسی هایی می توانیم تصویر اجسام را روی پرده نمایش دهیم.
کاربرد عدسی ها
عدسی ها در وسایل مختلفی مثل عینک های طبی، میکروسکوپ، تلسکوپ و دوربین های عکاسی استفاده می شوند. سطح عدسی ممکن است مثل آینه برآمده یا فرو رفته باشد. ولی مثل آینه های صاف نیست.
استفاده بهینه از مواد قابل بازیافت یکی از ضروریات دنیای امروز می باشد تا علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن سرمایه های مادی، گامی برای حفاظت از محیط زیست برداشته باشیم. لذا در پروژه حاضر دانش آموزان سعی در ساخت پروژکتور از مواد بازیافتی داشتند، در این پرژکتور از جعبه بازیافتی، تعدادی عدسی محدب و خمیربازی (به منظور درزگیری و ثابت نگه داشتن عدسی ها) استفاده شده است. با قرار دادن وسایلی مانند موبایل، تبلت و ... در داخل جعبه پرژکتور می توان تصاویر بزرگ‌تری از صفحه نمایش آن ها را روی پرده نشان داد. توضیحی کوتاه از مراحل ساخت: برای ساخت پرژکتور ابتدا از یک عدسی استفاده کرده‌ایم ولی تصویر واضحی تشکیل نشد و به همین دلیل تعداد عدسی ها را بیشتر کرده و با قرار دادن عدسی سوم تصویر خوبی دریافت کردیم.
مهارت های کسب شده
نحوه تشکیل تصویر توسط عدسی محدب
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی
تنظیم: نسرین صادقی
