ایده برگزیده شیمی
هشتمین دوره ی پروژه های دانش آموزی تبیان
هشتمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز هم چون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی"پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ارائه دهنده : فاطمه توکلی- طهورا ابوالحسنی
زمینه و نوع پروژه : شیمی - تحقیقاتی
درجه سختی: متوسط
خاکشیر، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب بویان است. خاکشیر در دشت و کوهستان می‌روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. پایین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک می‌باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آن ها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می‌باشد.
خاکشیر دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک می‌باشد. ضمناً در خاکشیر اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است.
در طب عوام و سنتی از دانه های خاکشیر به عنوان درمان اسهال، ادرارآور، تب بر، رفع التهاب کلیه، دفع کرم و درمان آب آوردن انساج به صورت جوشانده استفاده می شده است. از قدیم در ایران خاکشیر را با آب سرد مخلوط و به عنوان ملین و خنکی مصرف می نموده اند.
مطالعات فارماکولوژیکی در مورد خاکشیر چندین خاصیت آن را روشن نموده است:
صمغ و موسیلاژ روی دانه خاکشیر با جذب آب متورم شده و تولید ژل حجیمی می نماید که دارای خاصیت نرم کننده بوده و باعث سهولت خروج مدفوع و اثر ملین آن می شود. اصولاً ایزوتیوسیانات ها دارای خاصیت ضد میکروب بوده، به همین دلیل خاصیت ضد تب خاکشیر را می توان به آن ها نسبت داد.
دانش آموزان پژوهشگر در این پروژه بیان کرده اند، گیاه خاکشیر گیاهی است علفی و بوته ای که یک ساله یا دو ساله می باشد. ارتفاع آن گاهی به یک متر می رسد و اصولاً از قسمت های بالای ساقه منشعب می شود. برگ ها دارای بریدگی های زیاد بوده و گاهی نخ مانند شده است. دانه ها بسیار ریز و به رنگ تقریباً نارنجی و یا مایل به قهوه ای و بیضی شکل هستند که در یک ردیف داخل خورجین قرار گرفته اند. دانه های خاکشیر قسمت مورد استفاده داروهای گیاهی می باشند.
دانه های این گیاه شفابخش در درمان برخی بیماری ها مانند التهابات پوستی، سنگ کلیه، جوش صورت و ... استفاده می شوند. در این پروژه در ابتدا اثرات درمانی خاکشیر بررسی شده، سپس علت این اثرات با بررسی ساختار و ترکیبات شیمیایی تشکیل دهنده آن بررسی می شود. در نهایت با استفاده از یک جامعه آماری نحوه اثر درمانی این گیاه بررسی می شود.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان
تهیه و تنظیم : اعظم اژدری
مطالب مرتبط:
ایده برگزیده شیمی هشتمین دوره ی پروژه های دانش آموزی تبیان
